Париски катакомби

Париски катакомби (француски: Catacombes de Paris) — мрежа на подземни тунели сместени на местото на древните римски каменоломи под Париз. Тие се дел од древниот систем на тунели што се протега на повеќе од 800 хектари.^[1]

Париски катакомби
Ѕид изграден од коски и черепи
Координати	48°50′02″N 2°19′56″E
Место	XIV арондисман на Париз
Тип	музеј и катакомби

Во периодот од крајот на XVIII до средината на XIX век, овде биле пренесени останките на околу 6 милиони луѓе.^[2] Ова било дел од напорите за расчистување на пренатрупаните градски гробишта. Вкупната површина на овие подземни гробишта изнесува 11.000 м².

Денес, катакомбите се дел од музејот Карнавале и еден дел од нивната територија е отворен за посетители. Годишно, катакомбите ги посетуваат повеќе од 500.000 души.

Историја на каменоломите

Поголемиот дел од камените ископи во Париз се наоѓале на левиот брег на Сена, но во X век населението се преместило на десниот брег, недалеку од стариот град од периодот на Меровинзите. На почетокот, вадењето на каменот се вршело со отворен метод (површински коп), но кон крајот на X век, залихите од тој камен почнале да се исцрпуваат.

Првите подземни ископи на варовник се наоѓале под територијата на денешната Луксембуршка градина, откако Луј XI ја донирал земјата на замокот Вовер за вадење варовник. Нови рудници почнале да се отвораат сѐ подалеку од средиштето на градот — во областите на денешната болница Вал-де-Грас, улиците Гобелен, Сен-Жак, Вожирар и Сен-Жермен-де-Пре. Во 1259 г., монасите од блискиот манастир ги приспособиле пештерите за вински визби и продолжиле со подземни ископувања.

Проширувањето на станбениот дел на Париз во епохата на ренесансата и подоцна — за време на Луј XIV — довело до тоа, во XVII век, земјиштата над каменоломите да се најдат во рамките на градот, а значаен дел од станбените области фактички „да висат“ над бездна. Најопасни места биле „предградието на Свети Виктор“ (од источната периферија на Ру-дез-Екол на југ до Жофроа Сент-Илер), улицата Сен-Жак и предградието (тогаш мало гратче во близина на замокот) Сен-Жермен-де-Пре.

Во април 1777 г., кралот Луј XVI издал указ за основање на Генерална инспекција за каменоломи, која постои и денес. Во текот на повеќе од 200 години, работниците на оваа инспекција спровеле колосална работа за создавање конструкции за зацврстување што треба да го запрат или целосно да го спречат постепеното уништување на подземјето. Проблемот со зацврстувањето на критичните делови од подземната мрежа се решава со еден начин што не бара значително финансирање — целиот подземен простор се исполнува со бетон. Како последица на бетонирањето, исчезнале историски споменици како што се каменоломите за гипс во северниот дел на Париз. Сепак, бетонирањето се смета за привремена мерка, бидејќи подземните води на Сена порано или подоцна ќе најдат излез на други места.

Историја на костурницата

Според воспоставената христијанска традиција, починатите се погребувале на земјиштето што се наоѓало до црквата. На почетокот на средниот век, Католичката црква силно го поттикнувала погребувањето во близина на црквите, остварувајќи значителна добивка од опела и од местата на гробиштата. Поради тоа, христијанските гробишта се наоѓале во средиштето на населените места, не само во Париз, туку и низ цела Европа.

На пример, на Гробиштата на невините, кои работеле од XI век и зафаќале 7.000 квадратни метри, биле погребувани парохијани од 19 цркви, како и неутврдени трупови. Во 1418 г., црната смрт или епидемијата на бубонска чума додала уште околу 50.000 трупа. Во 1572 г., на гробиштата биле сместени и илјадници жртви од Вартоломејската ноќ.

Бидејќи до средината на XVIII век гробиштата станале место за погребување на два милиони тела, слојот на закопување понекогаш одел во длабочина до 10 метри, а нивото на земјата се подигнало за повеќе од два метра. Во еден гроб, на различни нивоа, можело да се најдат останки од различни периоди на до 1.500 покојници. Гробиштата станале жариште на зараза и испуштале толку силна смрдеа што, како што се зборувало, од неа скиселувале млекото и виното.

Свештениците се спротивставувале на затворањето на градските гробишта. Но и покрај отпорот од претставниците на црквите, во 1763 г., парискиот парламент издал указ со кој се забранува погребувањето во рамките на градските ѕидини.

Во 1780 г., ѕидот што ги одвојувал Гробиштата на невините од куќите на соседната улица Ри де ла Ланжери се урнал. Подрумите на блиските куќи се наполниле со останки од починатите и огромно количество кал и нечистотии. Гробиштата биле конечно затворени, а погребувањето во Париз било забрането. Во текот на 15 месеци, секоја ноќ, конвои во црно ги превезувале коските за потоа да бидат дезинфицирани, обработени и сместени во напуштените каменоломи Томб-Исуар, на длабочина од 17,5 метри. Подоцна, било одлучено да се исчистат уште 17 гробишта и 300 верски објекти во градот.

Познатиот руски историчар и публицист В. М. Строев во својата книга „Париз во 1838 и 1839 година“ напишал:

„

Тука најпрво биле каменоломи, кои доставувале материјал за изградба на париските куќи. Под целиот кварт се образувала празнина; жителите се исплашиле, а владата испратила инженери што изградиле подземни галерии и сводови. Галериите одат паралелно со улиците; секоја куќа има свој број под земјата, за во случај на настан на површината да може да се преземат претпазни мерки долу. Полицискиот мајор Леноар предложил подземните галерии да се претворат во катакомби, да се исчистат гробиштата од коски и да се сместат под земја. Неговиот план е прифатен и извршен. Повеќе од пет милиони скелети се пренесени под мрачните сводови на катакомбите и распоредени во симетричен ред. Спуштајќи се стотина стапки по тесно скалило, влегуваш во предворјето, на кое пишува: Овде застани, ова е царството на смртта...

“