Солунски Вилает

Солунски вилает (османски турски: ولايت سلانيك, Vilâyet-i Selânik) — управна единица во Отоманското Царство, основана во јуни 1867 година, со центар во Солун. Постоел во периодот од 1867 до 1912 г.

Солунски вилает ولايت سلانيك‎
вилает на Отоманското Царство
←   ← 1867–1912 →   →   →
Местоположба на Солунски вилает Солунскиот вилает во 1900 г.
Главен град/седиште		Солун[1]
Составни делови		{{{entities}}}
Историја
-	Основана	1867
-	Прва балканска војна	1912
Население
-	1911[2]	1.347.915 жит.
Денес во		Грција  Македонија  Бугарија

Население

Во 1885 година во него живееле околу еден милион жители, од кои 51% биле муслимани, 45% христијани и околу 4% Евреи. Според Васил Иванов К’нчов Солунскиот вилает имал 1 164 539 жители. Од нив 454 180 души биле христијани ^{[белешка 1]} , 97 620 муслимани, 311 103 муслимани, 1987 Черкези, 153 821 христијани, 920 Власи - муслимани, 28 949 Власи, 59 940 Евреи, 34 098 Роми и 20 710 разни ^[3]. Врз основа на овие податоци, македонските историчари заклучиле дека во Солунскиот вилает живееле 551 800 Македонци ^{[4][белешка 2]}. Од нив 454 000 биле христијани, а 97 620 биле муслимани.

Административна поделба

Во почетокот бил составен од санџаците: Солун, Трикала, Сер и Драма. сè до формирањето на Битолскиот (1873) и Косовскиот (Скопскиот) вилает (1877), во негов состав повремено влегувале и санџаците: Битола, Дебар, Елбасан и Скопје. Во последната деценија на 19 век, Солунскиот вилает ја опфаќал јужна и источна Македонија и се состоел од три санџаци: Солун, Сер и Драма и 26 кази.

Во состав на санџакот Солун влегувале вкупно 14 кази:

Солун со нахиите Вардар и Каламарија, Ениџе Вардар со нахијата Караџа Абад, Бер со нахијата Агустос (Негуш), Катерина, Воден со нахиите Караџа Абад и Острово, Тиквеш, Велес со нахијата Богомила, Струмица, Дојран, Гевгелија, Аврет Хисар (Кукуш) со нахијата Кара Даг, Лагадинска, Касандра со полуостровот Халкидик и Света Гора со 30 манастири.

Санџакот Сер бил составен од 8 кази:

Сер, Зихна, Демир Хисар, Петрич, Мелник, Неврокоп, Разлог, Горна Џумаја,

Санџакот Драма бил составен од 4 кази:

Драма, Правишка, Саршабанска и Кавала.

Белешки

1. Во однос на процентуалната застапеност на населението, К’нчов е по објективен во однос на другите извори, меѓутоа Македонците кај него се во графата Бугари
2. Според Александар Амфитеатров во 1901 година во Солун живееле Словени-Македонци, Срби, Бугари, Грци, Албанци, Турци и др. Дека Македонците националисти се надеваат да видат во Солун нов Белград, нова Софија - претстолнина на својата идна автономија, види „Земја на раздорот“, I, II и III глава, „Земја на раздорот“, IV, V и VI глава, прилози.