Умлена

Умлена — село во Општина Пехчево, во областа Малешевија, во околината на градот Пехчево.

Умлена
Панорамски поглед на Умлена
Умлена Местоположба на Умлена во Македонија Умлена на карта
Координати 41°46′59″N 22°49′59″E
Регион	Источен
Општина	Пехчево
Област	Малешевија
Население	209 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2326
Повик. бр.	033
Шифра на КО	01014
Надм. вис.	900 м
Слава	Илинден
Умлена на општинската карта Атарот на Умлена во рамките на општината
Умлена на Ризницата

Географија и местоположба

Поглед на селото

Селото се наоѓа во областа Малешевија, во западниот дел на територијата на Општина Пехчево, од десната страна на реката Брегалница.^[2] Селото е ридско, чии куќи се издигаат на надморска височина од 880 до 920 метри.^[2]

Атарот зафаќа простор од 16,6 км². На него обработливото земјиште зазема површина од 713 хектари, на пасиштата отпаѓаат 438 хектари, а на шумите 435 хектари.^[2]

Историја

Во XIX век, Умлена било христијанско село во рамките на Малешевската каза на Отоманското Царство.

Вкупно 1 жител на оваа населба е заведен како жртвa во Втората светска војна.^[3]

Стопанство

Селото, во основа, има мешовита земјоделска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 611 —     1953 640 +4.7% 1961 643 +0.5% 1971 593 −7.8% 1981 520 −12.3%	Година Нас. ±% 1991 401 −22.9% 1994 391 −2.5% 2002 354 −9.5% 2021 209 −41.0%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Умлена имало 500 жители.^[4] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Умлена имало 600 жители.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Македонци.^[6]

Умлена е средно село по големина, населено со македонско население. Тоа, во 1961 година броело 643 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 391 жител.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Умлена живееле 354 жители, сите Македонци.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 209 жители, од кои 198 Македонци, 2 останати и 9 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	500	600	611	640	643	593	520	401	391	354	209

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Општествени установи

Подрачното основно училиште во Умлена

• Основно училиште „Ванчо Китанов“ до V одделение^[13], подрачно училиште на ОУ „Ванчо Китанов“ - Пехчево
• Амбуланта
• Дом на културата
• Месна заедница

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Пехчево, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Пехчево.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Робово, во која влегувале селата Мачево, Робово и Умлена.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Пехчевска градска општина, во која покрај селото Умлена се наоѓале градот Пехчево и селата Будинарци, Митрашинци, Негрево, Робово, Црник и Чифлик.

Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Берово.

Избирачко место

Во селото постои избирачко место бр. 0023 според Државната изборна комисија, кое е сместено во основното училиште.^[14]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 231 гласач.^[15] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 215 гласачи.^[16]

Културни и природни знаменитости

Главната селска црква „Св. Спас“

Археолошки наоѓалишта^[17]

• Грамадна — населба од доцноантичко време; и
• Могила — населба од доцноантичко време.

Цркви^[18]

• Црква „Вознесение Христово“ — главна селска црква, изградена на почетокот на XX век

Споменици на НОБ

• Биста на Јован Ј. Каракашов

Сребрен крст

Во населбата Тодоричево, што се наоѓа источно од селото Умлена, на далечина од два километра е пронајден доста вреден сребрен крст. Крстот е во двојна изработка, а на платформата има изгравирано писмо на грчки јазик. Овој крст грижливо се чува во селската црква „Свети Спас“ во Умлена.

Редовни настани

• Илинден (2 август) — селска слава, прославата се изведува во дворот на црквата „Свети Спас“; се собираат на курбан жителите на селото Умлена, оние кои живеат во селото, но и оние кои се иселиле од него и живеат во поголемите градови или во странство; и
• Велигден — во селото се одржува меморијален турнир за фудбал наречен „Златива“, во чест на прерано загинатите Златко В. и Иванка Т., загинати во сообраќајна несреќа на Велигден во 1999 година.

Личности

Родени во Умлена

• Ефтим Таковски — режисер, раскажувач и публицист

Галерија

• 
  Куќи во селото
• 
  Поглед на селото
• 
  Биста на Јован Каракашов
• 
  Улица во селото