Црнилиште

Црнилиште — село во Општина Долнени, Прилепско.

Црнилиште
Поглед на Црнилиште
Црнилиште Местоположба на Црнилиште во Македонија Црнилиште на карта
Координати 41°31′50″N 21°24′52″E
Регион	Пелагониски
Општина	Долнени
Област	Прилепско Поле
Население	1.937 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	7516
Повик. бр.	048
Шифра на КО	20108
Надм. вис.	662 м
Црнилиште на општинската карта Атарот на Црнилиште во рамките на општината
Црнилиште на Ризницата

Географија и местоположба

Селото Црнилиште се наоѓа во Прилепско Поле и во северниот дел од територијата на Општина Долнени, северозападно од градот Прилеп, на северозападното подножје на планината Бабуна. Селото е ридско и е сместено на надморска височина од 662 м. Од Прилеп е оддалечено 33 км. Неговиот атар зафаќа површина од 12,5 км².^[2]

Историја

Црнилиште било формирано од страна на христијанско словенско население. Албанците се доселиле во селото кон крајот на XVIII и почетокот на XIX век.^[3]

Стопанство

Селото има полјоделска функција. Во неговиот атар преовладува обработливото земјиште на површина од 711 ха, пасиштата зафаќаат површина од 202 ха, а на шуми отпаѓаат 147 ха.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 949 —     1953 1.045 +10.1% 1961 1.118 +7.0% 1971 1.108 −0.9% 1981 1.303 +17.6%	Година Нас. ±% 1991 1.456 +11.7% 1994 1.486 +2.1% 2002 1.765 +18.8% 2021 1.937 +9.7%

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Прилепскиот Вилает (Vilayet-I Prilepe) под името Чрнулште и имало 25 семејства, 2 неженети и 2 вдовици, сите христијани.^[4]

Во делото „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Црнилиште било село со 60 домаќинства и 200 жители муслимани, 40 Македонци и 7 Роми.^[5]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Црнилиште имало 60 Македонци, 580 Албанци и 80 Роми.^[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во селото имало 60 жители Македонци, не броејќи ги муслиманите.^[7] Според Димитар Гаџанов, во Црнилиште во 1916 година живееле 738 жители Албанци.^[8] За време на Првата светска војна Црнилиште било вклучено во општина Браилово и имало 738 жители.^[9]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Црнилишта се води како мешано македонско-албанско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 80 куќи.^[10]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 500 Турци, 150 Македонци и 50 други.^[11]

Според последниот попис од 2002 година, во селото живееле 1.765 жители, од кои 1.704 Албанци, 31 Македонец, 26 Турци, 1 Бошњак и 3 други.^[12]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 1.937 жители, од кои 23 Македонци, 1.894 Албанци, 2 Турци и 18 лица без податоци.^[13]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	720	—	949	1.045	1.118	1.108	1.303	1.456	1.486	1.765	1.937

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[14]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[15]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[16]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[17]

Општествени установи

Во селото работи основното училиште „Исмаил Ќемали“, каде што се изведува настава до деветто одделение.^[19] Освен тоа, во него има и амбуланта и услужни објекти.^[2]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[20]

• Бириште — населба од римско време;
• Криви Стогови — осамен наод од римско време;
• Ограда — населба од римско време;
• Палези — населба од римско време.

Џамии^[21]

• Горна Џамија — џамија во Горно Маало;
• Долна Џамија — џамија во Долно Маало.

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Долнени од 1955 година.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од Општина Костинци.

Избирачко место

Во селото постојат избирачките места бр. 1475 и 1476 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[22]

На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.544 гласачи.^[23]

Личности

• Езѓан Алиоски (р. 1992) — македонски фудбалер од меѓународна слава

Иселеништво

До 1957 година 15 албански семејства се иселиле во Турција. Тие се населиле во Бурса, Одрин и Адапазар. После 1957 година албанското иселување во Турција било уште посилно. А во селото почнало да се населува и македонско население.^[3]

Галерија

• 
  Патот до селото
• 
  Игралиште во селото
• 
  Долна Џамија
• 
  Горна Џамија