അമോണിയം സയനൈഡ്

സ്ഥിരതയില്ലാത്ത ഒരു അകാർബണിക സയനൈഡ് സംയുക്തമാണ് അമോണിയം സയനൈഡ് (Ammonium cyanide). ഇതിന്റെ തന്മാത്രാ സൂത്രം NH₄CN.

അമോണിയം സയനൈഡ് (Ammonium cyanide)

Space-filling model of the ammonium cation Space-filling model of the cyanide anion
Identifiers
CAS Number	12211-52-8 Y
3D model (JSmol)	Interactive image
ChemSpider	140210 Y
PubChem CID	159440
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID00153500
InChI
SMILES
Properties
Chemical formula	NH4CN
Molar mass	44.0559 g/mol
Appearance	colourless crystalline solid
സാന്ദ്രത	1.02 g/cm3
ക്വഥനാങ്കം	36 °C (97 °F; 309 K)
Solubility in water	very soluble
Solubility	very soluble in alcohol
Related compounds
Other anions	Ammonium hydroxide Ammonium azide Ammonium nitrate
Other cations	Sodium cyanide Potassium cyanide
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | colspan=2 |  Y verify (what is: Y/N?) Infobox references

ഉപയോഗം

കാർബണിക പദാർത്ഥങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാനാണ് അമോണിയം സയനൈഡ് പൊതുവേ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. അസ്ഥിര സംയുക്തമായതിനാൽ, വ്യവസായിക ആവശ്യങ്ങൾക്കായി കയറ്റുമതി ചെയ്യാറില്ല.

നിർമ്മാണം

താഴ്ന്ന താപനിലയിൽ, ഹൈഡ്രജൻ സയനൈഡ്  ജലീയ അമോണിയയുമായി ബബ്ബ്‌ളിംഗ്‌ നടത്തി അമോണിയം സയനൈഡ് നിർമ്മിക്കാം

HCN + NH₃(aq) → NH₄CN(aq)

കാൽസ്യം സയനൈഡ്, അമോണിയം കാർബണേറ്റ് എന്നിവ തമ്മിൽ പ്രവർത്തിപ്പിച്ചും അമോണിയം സയനൈഡ് നിർമ്മിക്കാം

Ca(CN)₂ + (NH₄)₂CO₃ → 2 NH₄CN + CaCO₃

പൊട്ടാസ്യം സയനൈഡ് അല്ലെങ്കിൽ പൊട്ടാസ്യം ഫെറോസയനൈഡ്  അമോണിയം ക്ലോറൈഡുമായി പ്രവർത്തിപ്പിച്ച് ലഭിക്കുന്ന വാതകം ഖരീഭവിപ്പിച്ച് അമോണിയം സയനൈഡ് ക്രിസ്റ്റൽ തയ്യാറാക്കാം.

KCN + NH₄Cl → NH₄CN + KCl

രാസപ്രവർത്തനങ്ങൾ

അമോണിയം സയനൈഡ് വിഘടിച്ച് അമോണിയ, ഹൈഡ്രജൻ സയനൈഡ് എന്നിവയുണ്ടാകുന്നു.

^[1]

NH₄CN → NH₃ + HCN

ലോഹിയ ലവണങ്ങളുമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഗ്ലയോക്സാലുമായി പ്രവർത്തിച്ച്  ഗ്ലൈസീൻ (aminoacetic acid) ഉണ്ടാകുന്നു.

NH₄CN + (CHO)₂ → NH₂CH₂COOH + HCN

വിഷം

മാരക വിഷമാണ് അമോണിയം സയനൈഡ്. ശരീരത്തിലെത്തിയാൽ മരണം സംഭവിക്കാം. ലവണം വിഘടിച്ച് ഹൈഡ്രജൻ സയനൈഡ് ഉണ്ടാവുന്നതിനാൽ അതും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് അപകടമാണ്.

രാസഘടകം

ഘടകങ്ങൾ: H 9.15%, C 27.23%, N 63.55%.