Jajahan Tumpat

Jajahan Tumpat (Jawi: تومڤت) ialah sebuah jajahan di negeri Kelantan. Jajahan Tumpat merupakan jajahan terkecil di Kelantan dan terletak di penghujung utara negeri Kelantan. Jajahan Tumpat juga terletak kira-kira 15 kilometer dari bandar Kota Bharu, ibu negeri Kelantan. Pusat pentadbiran jajahan Tumpat ialah Bandar Tumpat.

Jajahan Tumpat تومڤت
Jajahan Negeri
Bendera Mohor
Negara	Malaysia
Negeri	Kelantan
Pusat	Bandar Tumpat
Pihak berkuasa tempatan	Majlis Daerah Tumpat
Pentadbiran
• Badan	Pejabat Tanah dan Jajahan Tumpat
• Ketua Jajahan	Wan Ahmad Suwaidi Zainal Abidin
Keluasan
• Jumlah	169.5 km2 (65.4 batu persegi)
Penduduk  (2020)[1]
• Jumlah	179,943
• Kepadatan	1,100/km2 (2,700/batu persegi)
Zon waktu	UTC+8 (MST)
Kod kawasan	09

Sejarah

Jajahan Tumpat telah ditubuhkan secara rasmi pada 1 Januari 1949 dan ditadbir oleh Dato' Nik Hussein bin Nik Zainal sebagai penghulu pertama.^[2]

Geografi

Jajahan Tumpat terletak di hujung utara negeri Kelantan bersempadan dengan Jajahan Kota Bharu di timur, jajahan Pasir Mas di selatan, negara Thailand di barat dan Laut China Selatan di utara. Bentuk muka bumi jajahan Tumpat keseluruhannya merupakan tanah rata dan mendatar kerana kawasannya yang berdekatan pinggir laut. Purata ketinggian aras tanah di jajahan Tumpat kira-kira 5 meter atas aras laut dengan ketinggian tertinggi mencapai 18 meter sahaja.^[3]

Sungai Kelantan merupakan sungai utama di jajahan Tumpat yang menjadi sempadan semulajadi antara jajahan Kota Bharu. Sungai Golok juga menjadi sempadan antara jajahan Tumpat dan wilayah Thailand. Sungai lain termasuklah Sungai Rulah dan Sungai Pulau Gagak. Terdapat beberapa pulau di perairan laut jajahan Tumpat yang kebanyakannya berada di muara Sungai Kelantan.

Pecahan pentadbiran

Jajahan Tumpat ditadbir satu pihak berkuasa tempatan iaitu Majlis Daerah Tumpat. Jajahan Tumpat dibahagikan kepada tujuh daerah dan 29 mukim;

Peta jajahan Tumpat

• Daerah Jal Besar
  • Mukim Bunohan
  • Mukim Cherang Melintang
  • Mukim Jal
  • Mukim Talak
• Daerah Kebakat
  • Mukim Bunut Sarang Burong
  • Mukim Morak
  • Mukim Palekbang
• Daerah Pengkalan Kubor
  • Mukim Geting
  • Mukim Ketil
  • Mukim Tabar
  • Mukim Simpangan
• Daerah Sungai Pinang
  • Mukim Kampong Laut
  • Mukim Kok Keli
  • Mukim Mak Neralang
  • Mukim Pulau Besar
  • Mukim Sungai Pinang
  • Mukim Telok Renjuna
• Daerah Terbok
  • Mukim Bechah Resak
  • Mukim Periok
  • Mukim Selehong Selatan
  • Mukim Selehong Utara
• Daerah Tumpat
  • Mukim Kelaboran
  • Mukim Tujoh
  • Mukim Tumpat
• Daerah Wakaf Bharu
  • Mukim Chenderong Batu
  • Mukim Kutang
  • Mukim Pasir Pekan
  • Mukim Wakaf Bharu
  • Mukim Wakaf Delima

Demografi

Sejarah kependudukan

Tahun	Pend.	±%
1991	116,044	—
2000	130,414	+12.4%
2010	147,179	+12.9%
2020	179,943	+22.3%
Sumber: [1]

Berdasarkan bancian Malaysia 2020, jumlah penduduk di Jajahan Tumpat ialah seramai 179,943 orang dengan kepadatan penduduk 1,100 orang perkilometer persegi yang dikategorikan sebagai taburan penduduk sangat padat. Majoriti penduduk di jajahan Tumpat berbangsa Melayu, seramai 164,874 orang.^[4][5]

Bilangan penduduk mengikut bangsa pada tahun 2020.^[4]

Status	Bangsa	Jumlah
Warganegara	Melayu	164,874
	Bumiputera lain	178
	Cina	7,362
	India	176
	Lain-lain	5,913
Bukan warganegara	-	1,441
Jumlah		179,944

Agama

Di jajahan Tumpat, agama Islam merupakan agama paling ramai penganut dengan peratusan 92 peratus diikuti agama Buddha sebanyak tujuh peratus. Agama Kristian, Hindu dan lain-lain serta tidak beragama mencatatkan kurang satu peratus.^[5]

Kemudahan

Terdapat pelbagai kemudahan yang dibina di seluruh jajahan Tumpat. Terdapat sebanyak 48 buah sekolah di jajahan ini;^[6]

Jenis sekolah	Bilangan
Sekolah Kebangsaan	34
Sekolah Jenis Kebangsaan	1
Sekolah Menengah Kebangsaan	10
Sekolah Menengah Agama	2
Sekolah Menengah Kebangsaan Agama	1

Pengangkutan

Stesen keretapi Tumpat dan Wakaf Bharu antara stesen kereta api utama di Jajahan Tumpat yang menyediakan perkhidmatan kereta api yang menghubungkan destinasi di sepanjang Laluan kereta api Pantai Timur. Antara rangkaian jalan utama yang menghubungkan masyarakat di jajahan Tumpat termasuklah Jalan Kota Bharu-Pengkalan Kubor yang menghubungkan Kota Bharu dengan Tumpat serta Jalan Kota Bharu-Pasir Mas yang menghubungkan Tumpat dengan Pasir Mas.

Tempat menarik

• Pantai Sri Tujuh
• Pantai Suri
• Kawasan Bebas Cukai Pengkalan Kubor
• Info Geleri Tengku Anis
• Stesen Keretapi Tumpat
• Pantai Geting
• Wat Machimmaram
• Wat Prachumthat Canaram
• Wat Phikulthong Vararam
• Wat Phothivihan
• Istana Bukit Tanah
• Bagunan Majlis Daerah Tumpat
• Kelab Kasino
• Suluk Tok Selehor
• Makam Tok Janggut
• Sungai Raja Gali Pasir Pekan
• Jambatan Bijih Jubakar Pantai
• Kubu British (1942) Tumpat
• Rumah Api Tumpat
• Tugu Pendaratan Vietnam
• Pata Ndo

Rujukan

1. "Key Findings of Population and Housing Census of Malaysia 2020" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-2000-85-3.
2. "Info Tumpat - Laman Web Rasmi Majlis Daerah Tumpat". mdtumpat.kelantan.gov.my. Dicapai pada 2024-03-08.
3. "Tumpat topographic map, elevation, terrain". Topographic maps (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2024-03-08.
4. "MyCendash-Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020". dosm.gov.my. Jabatan Perangkaan Malaysia. Dicapai pada 2023-12-16.
5. "Indikator Utama Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020 Pihak Berkuasa Tempatan" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-253-697-0. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2023-07-24. Dicapai pada 2023-07-24.
6. "Sekolah di PPD Tumpat-Data Sekolah di Malaysia". myschool.daa-taa.com. Dicapai pada 2023-12-16.

• Majlis Daerah Tumpat Diarkibkan 2008-01-17 di Wayback Machine
• Pejabat Penerangan Daerah Tumpat Diarkibkan 2011-10-26 di Wayback Machine

Pautan luar

• Sejarah Tumpat Diarkibkan 2005-12-15 di Wayback Machine
• Peta Tumpat