Laluan kereta api Pantai Timur

Rencana ini mengenai laluan kereta api tolok meter. Untuk laluan kereta api tolok piawai, sila lihat Laluan Rel Pantai Timur.

Laluan kereta api Pantai Timur (East Coast Rail Line, ECRL) ialah landasan kereta api tolok meter sehala di Malaysia yang terbentang di antara stesen kereta api Gemas di Negeri Sembilan dan stesen kereta api Tumpat di Kelantan. Laluan ini merupakan sebahagian daripada rangkaian rel di bawah kendalian Keretapi Tanah Melayu Berhad (KTMB). Gemas ialah persimpangan rel antara laluan kereta api Pantai Barat dan laluan kereta api Pantai Timur. Seperti laluan kereta api Pantai Barat, laluan ini dipanggil landasan kereta api Pantai Timur kerana laluan ini memberi perkhidmatan kepada dua negeri pantai timur Semenanjung Malaysia, iaitu Pahang dan Kelantan. Terengganu adalah satu-satunya negeri di Semenanjung Malaysia yang tidak mempunyai rangkaian kereta api KTMB. Malah, laluan ini tidak melalui di sepanjang pantai dan hanya bertemu dengan Laut China Selatan apabila ia berakhir di stesen keretapi Tumpat . Laluan ini juga melalui kawasan pedalaman yang diliputi hutan belantara, lantas mendapat jolokan Kereta Api Hutan.^[1]

Laluan Pantai Timur
Laluan kereta api Pantai Timur di stesen Kuala Krai.
Umum
Nama lain	Kereta Api Hutan
Jenis	Kereta api antarabandar Kereta api barang
Status	Beroperasi
Lokasi	Semenanjung Malaysia
Terminal	Tumpat Gemas
Bersambung sebagai	Laluan Pantai Barat
Stesen	67
Perkhidmatan	KTM Antarabandar KTM Kargo
Operasi
Pemilik	Keretapi Tanah Melayu
Pengendali	Keretapi Tanah Melayu
Ciri	Laluan pemandangan
Depot	Tumpat Kuala Krai Gua Musang Kuala Lipis Gemas
Teknikal
Bilangan landasan	1
Tolok landasan	metre
Peta laluan Petunjuk Depoh Tumpat Tumpat Kampung Kok Pasir Palekbang Wakaf Bharu ' Bunut Susu Kampung Machang Kereta Api Negara Thailand Sempadan Thailand Sungai Golok, Malaysia Rantau Panjang Gual Periok Repek Pasir Mas Persimpangan Pasir Mas Chica Tinggi To'Uban Sungai Keladi Bukit Panau Tanah Merah Kampung Paloh Rawa Jambatan Guillemard Temangan Sungai Nal Depoh Kuala Krai Kuala Krai Pahi Manek Urai Kampung Baru Sungai Mengkuang Ulu Temiang Ulak Jeram Kampung Baru Bukit Abu Bukit Abu Kuala Gris Dabong Kemubu Sri Jaya Sri Mahligai Sri Bintang Sungai Tasin Jerek Baru Bertam Bertam Baru Limau Kasturi Sungai Sirian Kampung Sungai Sirian Sungai Koyan Pan Malayan Depoh Gua Musang Gua Musang Mentara Baru Sempadan Kelantan Pahang Merapoh Telok Gunong Kubang Rasa Sungai Temau Chegar Perah Aur Gading Dura Kampung Berkam Bukit Betong Telang Padang Tengku Depoh Kuala Lipis Kuala Lipis Kerambit Mela Jerantut Yard Jerantut Kuala Krau Jenderek Kerdau Mentakab Yard Mentakab ' Sungai Belengu Belengu Mengkarak Triang ' Kemayan Sempadan Pahang Negeri Sembilan Sungai Lui Ayer Hitam Kuala Pilah Plangei Juasseh Jempol Persimpangan Bahau Bahau Jongkat Rompin Londah Persimpangan Gemas │ Gemas  ETS  Laluan Pantai Barat

Laluan Rel Pantai Timur telah dirancang untuk mempunyai pertukaran dengan ECRL di Mentakab dan memperluaskan rangkaian kereta api ke bandar-bandar yang terletak di Pantai Timur, seperti Kuantan dan Kuala Terengganu.^[2]

Sejarah

Persimpangan antara laluan Pantai Barat (kiri) dan Pantai Timur (kanan) ke utara Gemas. Kini, sebahagian besar laluan Pantai Barat telah dikembarkan dan dielektrifikasi untuk memberi laluan kepada ETS, perkhidmatan antarabandar berkelajuan tinggi baharu yang diperkenalkan oleh KTMB pada 2010.

Laluan kereta api Pantai Timur telah dihentikan akibat banjir yang melanda pantai timur pada 22 Disember 2014, menyebabkan kerosakan besar pada infrastruktur landasan, peralatan papan tanda serta jentera penyelenggaraan landasan yang ditenggelami air. Pada Ogos 2020, Menteri Pengangkutan Malaysia Datuk Seri Dr Wee Ka Siong berkata kerajaan telah memperuntukkan RM874.7 juta untuk menaik taraf infrastruktur landasan dan tren di sektor pantai timur dan kereta api itu perlu memulakan semula perkhidmatan menjelang 2021.^[3]

Pada 12 April 2021, KTMB melancarkan tren KTM Kelas 61 unit berganda diesel (DMU) untuk laluan pantai timur antara Kelantan dan Pahang. Menteri Pengangkutan Datuk Seri Dr Wee Ka Siong berkata tren DMU diperkenalkan khusus untuk menggantikan tren diesel konvensional KTM untuk laluan rel KTM Antarabandar Pantai Timur antara Tumpat dan Kuala Lipis. Beliau mendakwa DMU baharu itu akan mengurangkan masa perjalanan kerana kelajuan purata tren adalah kira-kira 100km/j, berbanding tren konvensional yang berjalan antara 50km/j dan 60km/j. Tren DMU, yang meliputi 216 kilometer dari Tumpat dan Gua Musang serta 94 kilometer dari Gua Musang ke Kuala Lipis, akan beroperasi sepenuhnya secara berperingkat. Laluan Tumpat-Gua Musang-Kuala Lipis mewakili fasa pertama proses naik taraf. Fasa kedua akan meliputi laluan ke Gemas, Negeri Sembilan, manakala fasa ketiga meliputi laluan Gua Musang-Mentakab di sepanjang laluan Pahang.^[4]

Perkhidmatan

Laluan kereta api Pantai Timur menyediakan perkhidmatan kereta api seperti yang berikut:^[5]

• KTM Antarabandar
  • Ekspres Rakyat Timuran antara Tumpat dan JB Sentral.
    • • Laluan antara Gemas dan JB Sentral sebahagian daripada Laluan Pantai Barat manakala laluan antara Gemas dan Tumpat sebahagian daripada Laluan Pantai Timur
  • Shuttle Timur (berhenti di semua stesen dan perhentian)
    • Antara Tumpat dan Dabong
    • Antara Tumpat dan Gua Musang
    • Antara Tumpat dan Kuala Lipis
    • Antara Gua Musang dan Kuala Lipis
    • Antara Kuala Lipis dan Gemas

Rangkaian laluan

Stesen Tumpat, perhentian utara laluan Pantai Timur

Stesen Gemas, perhentian selatan laluan Pantai Timur

Laluan utama^[6]

Nama stesen	Bandar berdekatan	Mercu tanda	Catatan
Tumpat	Tumpat, Kelantan
Kampung Berangan			Tidak beroperasi
Kampung Kok Pasir			Perhentian
Palekbang			Perhentian
Wakaf Bharu	Kota Bharu, Kelantan		Stesen kereta api terdekat dengan ibu negeri Kelantan, Kota Bharu
Bunut Susu			Perhentian
Kampung Machang			Perhentian
Pasir Mas	Pasir Mas, Kelantan		Pertukaran ke Laluan Rantau Panjang
Chica Tinggi			Perhentian
To' Uban			Perhentian
Sungai Keladi			Perhentian
Bukit Panau			Perhentian
Tanah Merah	Tanah Merah, Kelantan
Sungai Kusial			Tidak beroperasi
Kampung Paloh Rawa			Perhentian
Temangan		Jambatan Guillemard
Tanjung Bidal			Tidak beroperasi
Kampung Bidal			Tidak beroperasi
Sungai Nal			Perhentian
Kuala Krai	Kuala Krai, Kelantan
Pahi			Perhentian
Manek Urai
Sungei Mengkuang			Perhentian
Kampung Baru Sungei Mengkuang			Perhentian
Ulu Temiang			Perhentian
Kampung Baru Bukit Abu			Perhentian
Bukit Abu
Kuala Gris			Perhentian
Dabong	Dabong, Kelantan
Kemubu
Sri Jaya			Perhentian
Sri Mahligai			Perhentian
Sri Bintang			Perhentian
Sungai Tasin			Perhentian
Jerek Baru			Perhentian
Bertam			Perhentian
Bertam Baru
Limau Kasturi
Sungai Sirian			Perhentian
Kampung Sungai Sirian			Perhentian
Sungai Koyan			Perhentian
Pan Malayan			Perhentian
Chegar Bongor			Tidak beroperasi
Sungai Kemudu			Tidak beroperasi
Kuala Neroh			Tidak beroperasi
Gua Musang	Gua Musang, Kelantan
Chin Teck			Tidak beroperasi
Lepan Tupai			Perhentian
Mentara			Tidak beroperasi
Mentara Baru			Perhentian
Merapoh
Merapoh Baharu			Tidak beroperasi
Telok Gunong			Perhentian
Kubang Rasa			Perhentian
Sungai Yu			Tidak beroperasi
Sungai Temau
Chegar Perah
Paya Keladi			Tidak beroperasi
Aur Gading			Perhentian
Dura			Perhentian
Kampung Berkam			Perhentian
Bukit Betong		Bukit Betong	Perhentian
Kampung Berhala			Tidak beroperasi
Telang		Telang	Perhentian
Padang Tengku
Kuala Ketir			Tidak beroperasi
Kuala Lipis	Kuala Lipis, Pahang
Kuala Lanar			Tidak beroperasi
Tanjung Sekawin			Tidak beroperasi
Sibar			Tidak beroperasi
Batu Sembilan			Perhentian
Kuala Lentang			Tidak beroperasi
Kerambit
Sungai Lik			Tidak beroperasi
Limau Purut			Tidak beroperasi
Mela			Perhentian
Kampung Sepial			Tidak beroperasi
Tembeling			Tidak beroperasi
Padang Piol			Tidak beroperasi
Paya Teh			Tidak beroperasi
Teh			Tidak beroperasi
Jerantut	Jerantut, Temerloh, Pahang
Jeransong			Tidak beroperasi
Jendarak			Perhentian
Mai			Tidak beroperasi
Kuala Krau
Sungai Dalam			Tidak beroperasi
Tekal			Tidak beroperasi
Kerdau			Perhentian
Mentakab	Mentakab, Pahang
Sungai Belengu			Tidak beroperasi
Mengkarak
Mentri			Tidak beroperasi
Triang	Triang, Pahang
Mengkuang			Perhentian
Kemayan
Ayer Hitam			Tidak beroperasi
Bahau	Bahau, Negeri Sembilan
Rompin			Tidak beroperasi
Londah			Tidak beroperasi
Gemas	Gemas, Negeri Sembilan		Pertukaran dengan Laluan Pantai Barat
(Sambungan ke Laluan Pantai Barat)

Laluan Rantau Panjang

Nama stesen	Bandar terdekat	Mercu tanda	Catatan
Pasir Mas	Pasir Mas, Kelantan		Persimpangan ke Laluan Cawangan Rantau Panjang
Repek			Tidak beroperasi
Lubok Batil			Tidak beroperasi
Gual Periok			Tidak beroperasi
Gual Sitok			Tidak beroperasi
Rantau Panjang	Rantau Panjang, Kelantan		Tidak beroperasi
(Sambungan ke Laluan Selatan )

Lihat juga

• Laluan kereta api Pantai Barat