Prefect (Latijn: praefectus, een participium perfectum van praeficere: vooruit maken, hier: aan het hoofd stellen van) was een leidinggevende titel in de Romeinse oudheid en de middeleeuwen in het Latijnse westen.

Het Romeinse leger

Thumb

..Wapens

In ruimere zin

Prefect (eigenlijk hoofd', directeur(-generaal) of commandant) kon bij de Romeinen iedereen genoemd worden die belast was met de leiding over een bepaalde groep of instelling. Zelfs een slaaf die toezicht hield over medeslaven kon prefect worden genoemd. Het leger telde vele prefecten, zoals praefectus castrorum, praefectus cohortis of praefectus orae maritimae. Onder de Republiek werden ook gevolmachtigden van magistraten als praefectus aangeduid. In de Keizertijd werden onder de titel prefect diverse bijzondere hooggeplaatste keizerlijke functionarissen aangesteld die door de keizer persoonlijk, vooral uit de equites, werden benoemd.

Prefecten in de oudheid

De bevoegdheid en het ambtsgebied van een prefect werd in de Romeinse oudheid een praefectura (prefectuur) genoemd. De prefecten kunnen in drie grote groepen worden opgedeeld: de militaire prefect, de prefect uit de ordo senatus (senatorenstand) en de prefect uit de ordo equester (ruiterstand, soms ook ridderstand). Een prefect was meestal een door een andere ambtenaar aangewezen persoon die een deel van diens ambt op zich nam.

Militaire prefecten

Prefecten uit de ordo senatorius

  • Praefectus feriarum Latinarum causa, een lager ambt voor een jonge senator, waarbij deze de consuls verving tijdens de Feriae Latinae op de Albaanse berg;
  • Praefectus frumenti dandi, vier oud-praetors die instonden voor de voedselbedeling onder het volk;
  • Praefectus aerarii militaris, drie oud-praetors die instonden voor de pensioenen van de legionairs;
  • Praefectus aerarii Saturni, twee oud-praetors die instonden voor de schatkist (aerarium);
  • Praefectus urbi, een oud-consul die instond voor de stad tijdens de afwezigheid van de consuls;
  • Praefectus alimentorum, een oud-consul die instond voor het financiële onderhoud van wezen.

Prefecten uit de ordo equester

Andere prefecten

  • praefectus aquarum (ook wel curator aquarum), stond in voor de aquaducten;
  • praefectus iuri dicundo, werd vanuit Rome naar een colonia gestuurd om de duoviri te vervangen.

Praefecti na de oudheid

In de middeleeuwen, renaissance en zelfs later in het ancien régime werd de term praefectus voor vele verscheidene ambten gebruikt, waaronder burggraaf en bepaalde hofambten.

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.