Montmorillonitt

Montmorillonitt er eit av dei mest utbreidde leirminerala, med sjiktgitterstruktur. Det er avleidd av eit aluminiumsilikat med formel Al₂Si₄O₁₀(OH)₂·xH₂O, der aluminium er delvis erstatta av eit toverdig ion som magnesium, og silisium kan vere delvis erstatta av aluminium. Dette gjev ei negativ ladning som blir kompensert ved at natrium og kalsium går inn mellom sjikta, saman med ei variabel mengd vassmolekyl. Dette forklarar mineralet sitt ionebyttereigenskapar og evna til å svelle sterkt opp, noko som kan vere eit problem i ingeniørteknisk samanheng. Montmorillonitt har mange industrielle bruksområde, sjå bentonitt og fullerjord.

Montmorillonitt
Montmorillonitt (ukjend skala)
Generelt
Kategori	Fylosilikat Smektittgruppa
Kjemisk formel	(Na,Ca)0.33(Al,Mg)2(Si4O10)(OH)2·nH2O
Krystallsymmetri	Monoklin prismatisk H-M-symbol: 2/m Romgruppe: C2/m
Einingscelle	a = 5.17 Å, b = 8.94 Å, c = 9.95 Å; β = 99.54°; Z = 1
Identifikasjon
Farge	Kvit, bleik rosa, blå, gul, raud, grøn
Krystallform	kompakte massar av lamellert eller kuleforma mikrokrystallinske samlingar
Krystallsystem	Monoklin
Kløyv	{001} perfekt
Brot	Ujamn
Mohs hardleiksskala	1–2
Glans	Matt, jordaktig
Transparens	Gjennomskinneleg
Spesifikk vekt	1.7-2
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Toaksa (-)
Brytingsindeks	nα = 1.485–1.535 nβ = 1.504–1.550 nγ = 1.505–1.550
Dobbeltbryting	δ = 0.020
2V-vinkel	Målt: 5° til 30°
Kjelder	[1][2][3]

Nærskylde mineral er beidellitt (aluminium erstattar silisium), nontronitt (jernrik), saponitt (med magnesium og jarn), hectoritt (med magnesium og litium), sauconitt (sinkhaldig), volkonskoitt (kromhaldig). Saman med montmorillonitt blir desse minerala gjerne kalla svelleleire eller smektitt.

Det er kalla opp etter Montmorillon i Frankrike.