Safir

Safir (frå gresk σάπφειρος; sappheiros, 'blå stein') er ein særs verdfull, blå edelsteinvariant av mineralet korund, eit aluminiumoksid (α-Al₂O₃), når fargen er ein annan enn raud eller mørk rosa. Dersom det er tilfelle blir edelsteinen kalla rubin, og blir sett på som ein eigen type edelstein. Spor av andre grunnstoff som jarn, titan eller krom kan gje fargar som korundblå, gul, rosa, purpur, oransje eller ein grønaktig farge. Rosa-oransje safir blir òg kalla padparadscha. Rein krom er ei særskilt ureining for rubinar. Men ein kombinasjon av t.d. krom og titan kan gje ein safir som er ulik frå raud.

Safir
Den 423-karat(85 g) blå Logan-safiren
Generelt
Kategori	Oksydmineral
Kjemisk formel	Aluminiumoksid, Al2O3
Identifikasjon
Farge	Ofte blå, men varierer
Krystallform	massiv og korna
Krystallsystem	Trigonal Symbol (32/m) Romgruppe: R3c
Kløyv	ingen
Brot	muslig, fliesete
Mohs hardleiksskala	9.0
Glans	glasaktig
Strekfarge	kvit
Spesifikk vekt	3.95–4.03
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Abbetal 72.2
Brytingsindeks	nω=1.768–1.772 nε=1.760–1.763, dobbeltbryting 0.008
Pleokroisme	Kraftig
Smeltepunkt	2030–2050 °C
Smeltbarheit	usmelteleg
Oppløyselegheit	Uoppløyseleg
Andre eigenskapar	lengdeutvidingskoeffisient (5.0–6.6)×10−6/K

Safirar er vanleg nytta i smykke. Safir kan finnast naturleg i ulike sedimentære bergartar eller steinformasjonar eller dei kan bli produserte kunstig i form av store krystallar, boules, for både industriell eller dekorativ bruk.

Gode safirar kjem særleg frå Kashmir, Thailand og Sri Lanka. Det er ein sjeldan rubinførekomst ved Froland i Aust-Agder.