Y
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Y (y) er den 25. bokstaven i det latinske alfabetet og den 20. bokstaven i det greske alfabetet (Υ, υ). Grekarane har kanskje teke teiknet opp frå ei eldre stavingsskrift som var i bruk på Kypros. I gresk var lydverdien til bokstaven opphavleg u, seinare y. Etruskarane, og frå dei romarane, tok opp bokstaven som V (sjå U og V). Under Augustus vart rettskrivinga på latin endra til y. I seingresk tid vart både υ og οι uttalt i. For å vise til at lyden skulle skrivast υ, ikkje οι, sa ein at ein skulle skrive «y psilon», «berre y»; derav namnet.
Remove ads
| Alfabetet | |||||
| A | B | C | D | E | |
| F | G | H | I | J | |
| K | L | M | N | O | |
| P | Q | R | S | T | |
| U | V | W | X | Y | |
| Z | Æ | Ø | Å | ||
Y er i norsk ein trong, fremre, runda vokal. På engelsk er bokstaven dels teikn for i (system), dels for ai (spy) og dels for j (year). På fransk er bokstaven teikn for i og på tysk dels for y, dels for i (i opphavlege tyske ord vert ü nytta).
Remove ads
Y kan tyde
- kjemisk symbol for grunnstoffet yttrium.
- symbol for SI-prefikset yotta, lik 1024.
- y er symbol for SI-prefikset yokto, lik 10-24.
- den andre ukjende verdien i ei matematisk likning med to eller fleire ukjende, eller verdien for andreaksen i eit koordinatsystem
- namnet på det eine kjønnskromosomet
- symbolet for tyrosin i ei polypeptidlenkje
- ein del av eit asteroidenummer som syner at lekamen blei oppdaga mellom den 16. og den 31. desember
Remove ads
Y som namn
- Y er ein kommune i Matanuska-Susitna Borough i Alaska
- Y (uttala «i») er ein fransk kommune i departementet Somme i Picardie. Innbyggjarane i kommunen heiter ypsilonarar, etter det franske namnet for bokstaven y.
- vert nytta mellom faren og mora sitt etternamn i spanske familienamn, til dømes Ortega y Gasset.
Kjelder
«Y – bokstav» i Store norske leksikon, snl.no.
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads