Gengibre
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Lo gengibre o gingebre (Zingiber officinale) es una espècia de plantas originària d'Asia, del genre Zingiber e de la familha de las Zingiberaceae que s'utiliza lo rizòma en cosina e en medecina tradicionala. Aquel rizòma es una espècia fòrça utilizada dins fòrça cosinas asiaticas, e subretot l'indiana. Es utilizat en Occident per realizar diferentas bevendas coma ginger ale e de dessèrts coma lo pan especiat.
Remove ads
Caracteristicas botanicas
Lo gengibre es una planta vivaça tropicala erbacèa d'unes 0,90 m de naut eissuida d'un rizòma.
Las fuèlhas persistantas son lanceoladas, biseriadas, longas e odorantas.
Las flors son blancas e jaunas marcada de roge sul bòrd, las bractèas son verdas e jaunas.
Après la florason, un cort espig axillar conten las granas negras tancadas dins de capsulas trivalvas aparéist al tèrma d'una tija cobèrta d'escatas.
Ama una exposicion solelhada e una atmofèra umida. La creissença es rapida e la multiplicacion se fa per division dels rizòmas.
Remove ads
Autres « gengibres »
Une espècia dicotiledòna d'America del Nòrd, l'Asarum canadense es coneguda jol nom de « gengibre salvatge ». Sas racinas an de proprietats aromaticas similaras e se pòt utilisar coma substitut. Aquela planta es pas ligada als gengibres vertadièrs e aparten a la familha de las Aristolochiaceae.
Los rizòmas d'una autra planta de la familha de las Zingiberaceae, Curcuma longa, constituisson una espècia nomenada a La Reünion « gingembre-safran » o « safran péi » que, sus l'illa, es comun de dire « safran » per curcuma. La sabor est doça e aromatica, la popa es de color ròse-iranjada. La meteisse raiç se nomena « safran », a Maiòta e dzindzino en shimaore. Una autra varietat encara, Curcuma amada de popa jauna a jaune fluorescent, se nomena « gengibre manga » que la sabor remembra aquela de la manga carròta verda.
Remove ads
Istòria
Èra nomenat zenj pels mercands arabs, mot per que designavan tanben los abitants de la còsta èst de l'Africa e d'ont ven lo nom de « Zanzibar », ont los Arabs anavan cercar lo gengibre. Al sègle XIII, santa Hildegard escriviá al subjècte del Zingiber officinale Roscoe: « Un òme en bona santat na pas interés a ne manjar, que lo fa estupide, ignorant e lasciu. Mas se sem sec e ja plan aflaquit, reduire de gengibre en polvera e ne prene… dins una bevenda… se melhora atal son estat »[1]. A l'Edat Mejana, lo gengibre èra considerat coma una planta magica afrodisiaca.
Cultura e produccion
|
Produccion en tonas. Chifres 2003-2004 Donadas de FAOSTAT (FAO) | |||||
| Índia | 275 000 | 27 % | 275 000 | 27 % | |
| China | 259 719 | 25 % | 260 000 | 25 % | |
| Indonesia | 151 000 | 15 % | 151 000 | 15 % | |
| Nigèria | 110 000 | 11 % | 110 000 | 11 % | |
| Nepal | 90 000 | 9 % | 90 000 | 9 % | |
| Bangladèsh | 43 000 | 4 % | 48 000 | 4 % | |
| Tailàndia | 33 000 | 3 % | 33 000 | 3 % | |
| Filipinas | 30 000 | 3 % | 30 000 | 3 % | |
| Autres païses | 39 259 | 3 % | 39 270 | 3 % | |
| Total | 1 030 978 | 100 % | 1 036 270 | 100 % | |
Remove ads
Usatges del gengibre
Composicion quimica
Lo rizòma es fòrça ric en amidon (60 %). Conten de proteïnas, de grassas (10 %), d'òli essenciala e una resina[2].
L'impression de fuòc (pseudocalor) quand se pren de gengibre se deu a la preséncia de shogaòl, de paradòl e de zingerona[3]. La concentracion de gingeròl – constituissent màger del gengibre fresc – es mai fèble ians lo gengibre secat, alara que la concentracion en shogaòl aumenta[4].
A partir del rizòma del gengibre s'extrason una oleoresina (6 %)[5] e una òli essenciala (1-3 %),. L'oleoresina conten los composats quimics a l'origina de la sabor picanta, coma lo gingeròl (15 %). La composicion de l'òli essenciala varia fòrça seguent l'origina geografica mas se trapa de composats odorants coma lo zingiberèn, lo curcumèn, lo camfèn, lo bisabolèn, lo citral e lo linalòl. Aqueles dos extrachs son destinats a l'aromatizacion dels aliments, alara que sola l'òli essenciala es utilizada dins la perfumeriá.
L'òli essenciala de gengibre es obtenguda per distillacion a la vapor d'aiga dels rizòmas. Cal gaireban 50 kg de rizòmas secs per obténer 1 kg dòli essenciala.
L'òli essenciala de gengibre es per exemple reputat per sas vertuts digestivas. Es supausada « estimular e accelerar lo passatge del bòl alimentari »[6].
Usatges alimentaris
Las jovas racinas de gengibre (que son de fah de rizòmas, es a dire de tijas sosterrenhas) son chucosas e popuda amb un gost fòrça doç. Los rizòmas madurs son fibroses, gaireben secs e an un gost mai pujat. Mai vièlhs, prenon un gost plan fòrt.
- Dins la cosina japonesa, s'utilisa lo gengibre marinat dins del vinagre de ris, lo gari. Es utilizat per refrescar lo palais entre las bocadas dins la degustacion de sushis.
- Dins la cosina indiana, es un ingredient dins diferentas masclas d'espècias e salças, coma lo masala o lo vindaloo.
- Los rizòmas son sovent emplegats dins la cosina chinesa per cobrir las odors e sabors fòrtas coma aquelas dels peissons e cauquilhum, del pol e de la feda (per aquela, jos l'influéncia de la cosina oigor, lo gengibre i es mai sovent remplaçat per de comin). Aquela sabor especiada e malodoranta se deu a la zingerona.
- Lo gengibre es tanben utilizat en pastisseria per perfumar de bescuits e cocas – per exemple dins la cosina ongresa: la coca de gengibre fresc, e tanben jos forma de gengibre confit.
- Lo gengibre sec, en polvera, es utilizat per perfumar lo pan especiat e d'autras receptas. Pren alara un gost plan diferent d'aquel del gengibre fresc, e pòdon pas se substituir l'un a l'autre. Lo galanga es utilizat per de tòcas pareissents en cosina tailandesa.
- Las fuèlhas e brots eissits del rizòma son tanben comestibles[7].
- Lo gengibre es utilizat per aromatizar lo tè dins las zonas de cultura oahilia e en Corèa.
Bevendas
_in_Madagascar.jpg)
- A l'Edat Mejana, en l'Euròpa se consomiá l'ipocràs, una bevenda a base de vin de vinha e diferentas espècias coma lo gengibre.
- Lo gengibre es tanben consomit en Africa de l'Oèst jos forma chuc premsat (sucrat) nomenat gnammankoudji e i es considerat coma bevenda avent d'efièchs afrodisiacs.
- La bièrra de gengibre (sodà sens alcòl) se produch en Jamaica, e es coneguda jol nom ginger beer.
- Al Canadà, lo ginger ale, una bevenda doça, gasosa e sens alcòl pròche de la bièrra de gengibre, inspirèt le sodà de la celèbre marca Canada Dry.
- En Charantas, a Jarnac se realiza una licor de gengibre nomenada Domaine de Canton Ginger Liqueur.
- En Soïssa, dins lo canton de Genèva a Plan-les-Ouates, un digestiu artesanal de gengibre (licor) de beure glaçat: La Givrée gingembre.
Usatges medicinals
De tèxtes indians datant de l'an 1000 AbC prescriviánt aquela planta per de mals anant de l'asma als emorroïdas[8]. Los mètges asiatics l'utilizan encara.
D'etudis sus l'òme mostran de proprietats antiemeticas. Una sintèsi de recercas medicalas confirma l'eficacitat del gengibre per solaçar la nausèa postoperatòria[9].
Lo gengibre foguèt prepausat coma un antimigranós avent pas d'efièch negatiu[10].
- Tanben se conéis lo solaç de la cinetòsi o « malautiá dels transpòrts », los marins chineses ne mastegar per la prevenir[11].
- Las femnas chinesas consoman tradicionalament la raiças de gengibre pendent la prensa per combatre la nausèa del matin[12].
- Efièch protector sus la mucosa gastrica[13].
- Combat las insufiséncia biliara e pancreatica.
- Fa bassar los taus de colesteròl, de triglicerids sanguins, d'acids grases e de fosfolipids[14].
Lo gengibre a una accion antiinflamatòria, cura per exempla a dolor e los simptòmas dels rematismes inflamatòris[15].
« Lo rizòma de gengibre es pauc utilizat en França ont foguèt recentament inscrich sus la lista de las plantas susceptiblas d'intrar dins la composicion de fitomedicaments beneficiant d'un dossièr d'AMM « abreujat » [Note Expl., 1998]; pòt revendicar l'indicacion: tradicionalament utilizat dins le mal dels transpòrts. » (Bruneton 1999).
Autres proprietats supausadas o allegadas
- S'atribuisson a son rizòma ric en magnèsi de las proprietats afrodisiacas[16]. Dioscorid, Plini lo Vièlh e Avicena parlan ja d'aquela proprietat. Las bacantas realizavan de filtres d'amor a basa de gengibre e de Phallus impudicus. Lo capítol 7 del Kamasutra evòca son usatge dins de practicas sexualas ocultas. « Lo gengibre ajuda a la natura luxuriosa » segon Jérôme Cardan. Sa reputacion es tala que Madame du Barry ne donava a cadun dels sieus amants e que los colons portugueses desvelopèran sa cultura en Africa de l'Oèst[17]. Pasmens manca d'estudis seriosas per confirmar aquela proprietat supausada.
Remove ads
Sinonims
Segon Kew Gardenparamètre « Kew liste » pas reconegut:
- Amomum angustifolium Salisb., Prodr. Stirp. Chap. Allerton: 4 (1796), nom. illeg.
- Amomum zingiber L., Sp. Pl.: 1 (1753).
- Amomum zinziba Hill, Veg. Syst., ed. 16: 50 (1770), orth. var.
- Zingiber aromaticum Noronha, Verh. Batav. Genootsch. Kunsten 5(4): 28 (1790), nom. inval.
- Zingiber cholmondeleyi (F.M.Bailey) K.Schum. in H.G.A.Engler (ed.), Pflanzenr., IV, 46: 172 (1904).
- Zingiber missionis Wall. in J.D.Hooker, Fl. Brit. India 6: 246 (1892).
- Zingiber officinale var. cholmondeleyi F.M.Bailey, (1900)
- Zingiber officinale f. macrorhizonum (Makino) M.Hiroe, (1971) (1807).
- Zingiber officinale var. macrorhizonum Makino, (1933)
- Zingiber officinale f. rubens (Makino) M.Hiroe, (1971)
- Zingiber officinale var. rubens Makino, (1933)
- Zingiber officinale var. rubrum Theilade, (1996 publ. 1998)
- Zingiber officinale var. sichuanense (Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen) Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen, (1992)
- Zingiber sichuanense Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen, Bull. Sichuan School Chin. Met. Med. 1987(1): 39 (1987).
- Zingiber zingiber (L.) H.Karst., Deut. Fl.: 471 (1880), nom. inval.
Remove ads
Notas e referéncias
Vejatz tanben
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads