San Francisco

From Wikipedia, the free encyclopedia

San Francisco
Remove ads

San Francisco (espanhòl per "Sant Francés"), oficialament City and County of San Francisco (en occitan Ciutat e Comtat de San Francisco) es una vila - e lo centre cultural, comercial e financièr - de la Califòrnia del Nòrd, situat entre l'Ocean Pacific e la baia de San Francisco. Tretzena vila dels Estats Units per la populacion, San Francisco es tanben la quatrena ciutat de Califòrnia, amb una populacion estimada a 883 305 abitants en 2018.[1] Cobrís una superfícia d'aperaquí 121,4 km²[2] de tèrra a l'extremitat nòrd de la peninsula de San Francisco, çò que ne fa la segonda metropòli dels Estats Units per densitat de populacion e lo cinquen comtat dels Estats Units, aprèp solament quatre dels cinc boroughs de Nòva York. De mai, pus de 7 milions de personas vivon dins l'Airal de la Baia de San Francisco.

Faits en brèu Descobridor o inventaire, Data de descobèrta ...
Remove ads
Thumb
San Francisco vist dels Marin Headlands (Marin Headlands en anglés).
Thumb
Lei Painted Ladies a l'oèst de la vila.

Fondada en 1776 per los espanhòls de la vicereialtat de la Nòva Espanha, la vila, batejada en l'onor de Francés d'Assisi, se desvolopèt durant la Ronçada cap a l'aur. Venguèt puèi lo brèç del jeans amb la fondacion de Levi Strauss & Co. Los ans 1950 vegèron la naissença de la Beat Generation. A partir de la segonda part del sègle XX, l'industria de las nautas tecnologias se desvolopèt dins la region. San Francisco es una de las vilas pus progressistas dins lo domeni de l'ecologia[3],[4] e del desvolopament durable[5],[6],[7]. Los simbòls principals de la vila son lo Golden Gate Bridge, Alcatraz, la Transamerica Pyramid, la Coit Tower e lei cable cars.

Remove ads

Istòria

Thumb
Mission San Francisco de Asís (Mission Dolores)

Las primièras pròvas arqueologicas de la preséncia umana sul territòri qu'es ara la ciutat de San Francisco remontan a 3000 ans ab JC.[8] Lo grop Yelamu del pòble Ohlone abitava qualques pichons vilatges quora un grop d'exploracion espanhòl terrèstre, dirigit per Don Gaspar de Portolá, arribèt lo 2 de novembre de 1769; es la primièra visita Europèa documentada a la baia de San Francisco.[9] Sèt ans mai tard, lo 28 de març de 1776, los Espanhòls establiguèron lo Presidio de San Francisco, seguit per una mission, la Mission de San Francisco d'Asís (ara Mission Dolores), creada per l'explorador espanhòl Juan Bautista de Anza.[10]

Remove ads

Geografia

Airal de la Baia de San Francisco

Article principal : Airal de la Baia de San Francisco.

San Francisco fa partida de l'Airal de la Baia de San Francisco. La part sud d'aquesta es ocupada per la municipalitat de San José e la Silicon Valley, primièr pòl de nautas tecnologias dels Estats Unis qu'aculhís un nombre important d'entrepresas de tecnologia de punta de fama mondiala talas que Cisco, Apple, Tesla Motors, Hewlett-Packard, Google, Intel o encara Facebook[11]. Dins lo domeni universitari, aculhís las prestigiosas[12] universitat de Stanford e l'universitat de Califòrnia a Berkeley. San Francisco es tanben lo sèti de la Wikimedia Foundation que ne fa partit lo projècte Wikipèdia. Al nòrd s'estendon la Napa Valley e la Sonoma Valley, famosas per sa viticultura.

Clima

Thumb
La nebla es frequenta l'estiu a San Francisco.

Lo clima de San Francisco es de tipe mediterranèu fresc. La classificacion de Köppen lo classa amb los còdis Csb[13] o Csc segon l'estacion meteorologica causida. Aqueles còdis significan que lo clima es temperat (C), que l'estiu es sèc (s) e qu'es temperat (b) o ben cort e fresc (c). Aquel clima es atipic, nomenat per d'unes "clima californian"[14]. Es comparable a lo de Marròc atlantic o de Chile[14]. Los ivèrns son suaus e pluvioses. Lo gèl e la nèu son escases, veire gaireben inexistents.[13]. Los estius son generalament nebloses, fresques e sècs e las caniculas son raras[13]. L'estiu es retardat : arriba en septembre, quora lo vent caud de Santa Ana arriba sus Califòrnia. Los meses de setembre e octobre son considerats coma los vertadièrs meses d'estiu a San Francisco[13]. La localizacion de San Francisco explica l'originalitat de son clima : sa posicion sul littoral li dona de caracteristicas particularas. Lo corrent fresc de Califòrnia pòrta des perturbacions umidas en ivèrn, çò perqué la mar es fresca tot l'an : las temperaturas son a l'entorn de 10 °C[13]. L'associacion del corrent fresc e de la calor de la Califòrnia interiora dona de nèbla. Dura una centena de jorns dins l'an[14]. Aquelas bassas temperaturas resultan de totes aqueles factors. La combinason de l'aiga fresca oceanica e de las calors intensas de l'interior de las, tèrras es a l'origina de la nèbla caracteristica que pòt cobrir la mitat occidentala de la vila pendent de còps tota la jornada en estiu e al començament de l'auton. La nebla es mens prononciada dins los quartièrs à l'èst, a la fin de la prima, e pendent los meses de setembre e d'octobre[13].

Mai d'informacions Donadas climaticas a San Francisco (downtown), 1981–2010 normals, extremes 1849–present, Mes ...
Remove ads

Demografia

v · d · m
 Evolucion demografica
18481849185218601870188018901900191019201930194019501960197019801990200020102017
1 00025 00034 77656 802149 473233 959298 997342 782416 912506 676634 394634 536775 357740 316715 674678 974723 959776 733805 235884 363
U.S. Decennial Census[19]

Embessonatges

La vila de San Francisco es bessonada damb las vilas seguentas (per òrdre cronologic):

Remove ads

Nòtas e referéncias

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads