ଗତି ରୋଗ

ଗତି ରୋଗ, (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ motion sickness) ପ୍ରକୃତ ଏବଂ ଆକାଙ୍କ୍ଷିତ ଗତି ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ହେତୁ ହୁଏ | ^[୧] ସାଧାରଣତଃ ଅଇ, ବାନ୍ତି, ଥଣ୍ଡା ଝାଳ, ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ନିଦ୍ରାଳୁ, ହାଇ, ଅରୁଚି ଏବଂ ଅଧିକ ଲାଳ ବୋହିବା ଇତ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷଣମାନ ଏହି ରୋଗରେ ଦେଖାଯାଏ | ^[୧] କ୍ୱଚିତ ଜଟିଳ ହେଲେ ନିର୍ଜଳନ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ ସମସ୍ୟା କିମ୍ବା ଏକ ଗ୍ରାସନଳୀର ନିମ୍ନ ଭାଗ ଚିରିଯିବା ଦେଖାଯାଏ | ^[୧]

 

Motion sickness
Kinetosis, travel sickness, seasickness, airsickness, carsickness, simulation sickness, space motion sickness, space adaptation syndrome
A drawing of people with sea sickness from 1841
ବିଭାଗ	Neurology
ଲକ୍ଷଣ	Nausea, vomiting, cold sweat, increased salivation[୧]
କାରଣ	Real or perceived motion[୧]
ବିପଦ କାରକ	Pregnancy, migraines, Meniere’s disease[୧]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି	Based on symptoms[୧]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ	Benign paroxysmal positional vertigo, vestibular migraine, stroke[୧]
ପ୍ରତିକାର	Avoidance of triggers[୧]
ଔଷଧ	Scapolamine, dimenhydrinate, dexamphetamine[୨]
ଚିକିତ୍ସା	Behavioral measures, medications[୨]
Prognosis	Generally resolve within a day[୧]
ପୁନଃପୌନିକ	Nearly all people with sufficient motion[୨]

ଗତି ରୋଗର କାରଣ ହେଉଛି ବାସ୍ତବ ବା ଅନୁଭବ ହୋଇଥିବା ଗତି | ^[୧] ଏହା କାର ଭ୍ରମଣ, ବିମାନ ଯାତ୍ରା, ସମୁଦ୍ର ଭ୍ରମଣ, ବାସ୍ତବତା ଅନୁକରଣ କିମ୍ବା ମହାକାଶ ଯାତ୍ରା କଲେ ହୋଇପାରେ ।^[୧] ଗର୍ଭାବସ୍ଥା, ଅଧକପାଳି ଏବଂ ମିନିଅର୍ସ ରୋଗ ଇତ୍ୟାଦି ଏହି ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ^[୧] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ^[୧]

ବ୍ୟବ‌ହାରିକ ପଦକ୍ଷେପ କିମ୍ବା ଔଷଧ ଦେଇ ଏହାର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ | ^[୨] ବ୍ୟବ‌ହାରିକ ପଦକ୍ଷେପରେ ମୁଣ୍ଡ ସ୍ଥିର ରଖିବା ଏବଂ ଦିଗବଳୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିଭୂତ କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ | ^[୧] ତିନି ପ୍ରକାରର ଔଷଧ: ସ୍କୋପୋଲାମିନ ଭଳି ଆଣ୍ଟିମସ୍କାରିନ, ଡାଇମେନହାଇଡ୍ରିନେଟ ଭଳି ଏଚ୧ ଆଣ୍ଟିହିଷ୍ଟାମିନ ଓ ଡେକ୍ସଆମ୍ଫେଟାମିନ ଭଳି ଆମ୍ଫେଟାମିନ ଦିଆଯାଏ । ^[୨] ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଯୋଗୁ ଏଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାରକୁ ସୀମିତ କରାଯାଏ | ^[୨] ଅନଡାନସେଟ୍ରନ୍ ଭଳି ଅନେକ ଔଷଧ ଗତି ରୋଗ ପାଇଁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୁଏନାହିଁ | ^[୨]

ଅଧିକ ଗତି ହେଲେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଲୋକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି | ^[୧] ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା କିନ୍ତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ | ^[୧] ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି। ^[୧] ହିପୋକ୍ରେଟସ ଅମଳରୁ ଗତି ରୋଗ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି | ^[୧] "ଅଇ"ର ଗ୍ରୀକ୍ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ନାଉସ୍ ଜାହାଜରୁ ଆସିଛି | ^[୧]