ਏਕਨਾਥ
ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ ਸੰਤ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਕਵੀ (1533-1599) From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਸੰਤ ਏਕਨਾਥ (ਮਰਾਠੀ ਉਚਾਰਨ: [ਏਕਨਾːਥ]) (1533 – 1599),[1] ਜਿਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਤ (ਭਗਤ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਏਕਨਾਥ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ ਸੰਤ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਵਿੱਠਲ ਦਾ ਭਗਤ ਸੀ ਅਤੇ ਵਾਰਕਾਰੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ। ਏਕਨਾਥ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਰਾਠੀ ਸੰਤਾਂ ਗਿਆਨੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਨਾਮਦੇਵ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Remove ads
ਜੀਵਨ
ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਟੀਕ ਵੇਰਵੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਏਕਨਾਥ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਤਿੰਨ-ਚੌਥਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਵਿਸ਼ਵਾਮਿੱਤਰ ਗੋਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਦੇਸਸਥਾ ਰਿਗਵੇਦੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਨਾਰਾਇਣ ਅਤੇ ਰੁਕਮਿਨੀਬਾਈ ਦੇ ਘਰ ਪੇਥਨ, ਵਰਤਮਾਨ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਅਸ਼ਵਾਲਾਯਨ ਸੂਤਰ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਲਕਰਨੀ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਖਾਤੇ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੇਵਤਾ ਏਕਵੀਰਾ ਦੇਵੀ (ਜਾਂ ਰੇਣੁਕਾ) ਹੈ।[2]
ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਏਕਨਾਥ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਚਕਰਪਾਨੀ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪੜਦਾਦਾ ਭਾਣੂਦਾਸ ਵਾਰਕਰੀ ਸੰਪਰਦਾਇ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਤਿਕਾਰਤ ਸੰਤ ਸਨ।[3][4] ਏਕਨਾਥ ਜਨਾਰਦਨ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ ਦੱਤਾਤ੍ਰੇਯ ਦਾ ਭਗਤ ਸੀ।
Remove ads
ਸਾਹਿਤਕ ਯੋਗਦਾਨ
ਏਕਨਾਥ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਏਕਨਾਥੀ ਭਗਵਤ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਾਮਾਇਣ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਵੀ ਲਿਖਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਵਰਥ ਰਾਮਾਇਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5] ਉਸ ਨੇ ਰੁਕਮਿਨੀ ਸਵੈਮਵਰ ਹਸਤਮਲਕ ਦੀ ਵੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਾਹਿਤਕ ਟੁਕੜਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 764 ਦਾ (ਕਾਵਿਕ ਮੀਟਰ) ਹੈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਜਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads