ਕਕਬਰਕ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਰਾਜ ਦੀ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਸਮੁਦਾਇ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁਝ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਕਕਬਰਕ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਿਪਰਾਕੋਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੂਲ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।[3] ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਕੋਕ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਮੌਖਿਕ" ਅਤੇ ਬੋਰੋਕ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਲੋਕ" ਜਾਂ "ਮਨੁੱਖੀ" ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[4]
 | ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਤਸਦੀਕ ਲਈ ਹੋਰ ਹਵਾਲੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। (May 2018) |
Remove ads
Remove ads
ਇਤਿਹਾਸ
ਕਕਬਰਕ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਅਤੇ ਟਿਪਰਾ ਕੋਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਂ ਸਾਬਕਾ ਟਵਿਪਰਾ ਰਾਜ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਨਸਲ ਦਾ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਕਕਬਰਕ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਕਾਰਡ ਲਿਖਿਆ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਕਬਰਕ ਦੀ ਲਿਪੀ ਨੂੰ "ਕੋਲੋਮਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਇਤਹਾਸ ਰਾਜਰਤਨਾਕਰ ਨਾਮਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਕਬਰਕ ਵਿੱਚ ਦੁਰਲੋਬੇਂਦਰ ਚੋਨਟਾਈ ਦੁਆਰਾ ਕੋਲੋਮਾ ਲਿਪੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਦੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ, ਸੁਕਰੇਸਵਰ ਅਤੇ ਵਨੇਸ਼ਵਰ ਨੇ ਇਸਦਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਕਕਬਰਕ ਅਤੇ ਰਾਜਰਤਨਾਕਰ ਵਿੱਚ ਟਿਪਰਾ ਦਾ ਇਤਹਾਸ ਹੁਣ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਕਬਰਕ ਨੂੰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਤਿਪਰਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕਕਬਰਕ ਨੂੰ ਸਾਲ 1979 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਰਾਜ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਚ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਕਬਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਕੋਰਸ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ 1994 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ[6] ਅਤੇ ਕਕਬਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਪਲੋਮਾ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ 2001 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਕਬਰਕ ਨੂੰ ਸਾਲ 2012 ਤੋਂ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ (ਬੀਏ) ਡਿਗਰੀ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਕਬਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ (ਐਮਏ) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2015 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[7]
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ 8ਵੀਂ ਸ਼ਡਿਊਲ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਰੂਪ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਦੀ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਗਰਤਲਾ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ਹੈ।[5]
Remove ads
ਵਰਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਕਕਬਰਕ ਬੋਡੋ-ਗਾਰੋ ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਇੱਕ ਚੀਨ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।
ਇਹ ਗੁਆਂਢੀ ਅਸਾਮ ਦੀਆਂ ਬੋਡੋ ਅਤੇ ਦਿਮਾਸਾ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਗਾਰੋ ਭਾਸ਼ਾ ਮੇਘਾਲਿਆ ਰਾਜ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਹੈ।
ਕਕਬਰਕ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਐਥਨੋਲੋਗ ਉਸੋਈ (ਕਾਉ ਬਰੂੰਗ), ਰਿਆਂਗ (ਕਾਉ ਬਰੂ), ਅਤੇ ਖਗੜਾਚਾਰੀ ("ਟ੍ਰਿਪੇਰਾ") ਨੂੰ ਵੱਖਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਮੁੱਛਕ (ਬਾਰਬਕਪੁਰ), ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੂਚੀਬੱਧ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕਿਸਮ ਖਗੜਾਚੜੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਗੜਾਚੜੀ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ "ਅਕਸਰ" ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਾਇਟੋਂਗ ਅਤੇ ਡੇਂਡਕ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਖਗੜਾਚੜੀ ਸਾਹਿਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।[8]
Remove ads
ਅੰਕੜੇ
ਭਾਰਤ ਦੀ 2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ
ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ, 2011 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੇਰਵੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:[1]
ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ 1,011,294
- ਕਕਬਰਕ 917,900
- ਰੀਂਗ 58,539
- ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ 33,138
- ਹੋਰ 1,717
ਭਾਰਤ ਦੀ 2001 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ
ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ 854,023
- ਕਕਬਰਕ 761,964
- ਰੀਂਗ 76,450
- ਤ੍ਰਿਪੁਰੀ 15,002
- ਹੋਰ 607[9]
See also
ਹਵਾਲੇ
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads