ਮਾਲੀ

ਮਾਲੀ, ਅਧਿਕਾਰਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮਾਲੀ ਦਾ ਗਣਰਾਜ (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ: République du Mali, ਹੇਪੂਬਲੀਕ ਡੂ ਮਾਲੀ), ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦਾ ਇੱਕ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਅਲਜੀਰੀਆ, ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਨਾਈਜਰ, ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਦੰਦ ਖੰਡ ਤਟ ਅਤੇ ਬੁਰਕੀਨਾ ਫ਼ਾਸੋ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਗਿਨੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸੇਨੇਗਲ ਅਤੇ ਮਾਰੀਟੇਨੀਆ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਲਗਭਗ 1,240,000 ਵਰਗ ਕਿਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਬਾਦੀ ਤਕਰੀਬਨ 1.45 ਕਰੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਮਾਕੋ ਹੈ। ਮਾਲੀ ਦੇ ਅਠ ਖੇਤਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਸਹਾਰਾ ਦੇ ਗਭ ਤੱਕ ਚਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ,ਜਦਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੱਖਣੀ ਭਾਗ, ਜਿਥੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਨਾਈਜਰ ਅਤੇ ਸੇਨੇਗਾਲ ਦਰਿਆ ਵਗਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸੰਰਚਨਾ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਮਾਹੀਗਿਰੀ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਮਾਲੀ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੁਦਰਤੀ ਸੋਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ, ਯੂਰੇਨੀਅਮ, ਅਤੇ ਲੂਣ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲੱਗਪਗ ਅਧੀ ਆਬਾਦੀ 1.25 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤਿਦਿਨ ਵਾਲੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।^[5]

ਬੰਡਿਆਗਰਾ ਐਸਕਾਰਪਮੈਂਟ, ਮਾਲੀ ਵਿਖੇ

ਮਾਲੀ ਦਾ ਗਣਰਾਜ République du Mali  (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ) Mali ka Fasojamana  (ਬੰਬਾਰਾ)
ਝੰਡਾ Coat of arms
ਮਾਟੋ: "Un peuple, un but, une foi"  (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ) "ਇੱਕ ਲੋਕ, ਇੱਕ ਉਦੇਸ਼, ਇੱਕ ਮੱਤ"
ਐਨਥਮ: Le Mali[1] (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ)
ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ	ਬਮਾਕੋ
ਅਧਿਕਾਰਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ
ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਬੰਬਾਰਾ
ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ	50% ਮਾਂਦੇ 17% ਫ਼ੂਲਾ 12% ਵੋਲਤਾਈ 10% ਤੁਆਰੇਗ/ਮੂਰ 6% ਸੋਂਘਾਈ 5% ਹੋਰ
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਮ	ਮਾਲੀਆਇ
ਸਰਕਾਰ	ਇਕਾਤਮਕ ਅਰਧ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗਣਰਾਜ
• [ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ (ਕਾਰਜਵਾਹਕ)	ਦਿਓਨਕੂੰਦਾ ਤ੍ਰਾਓਰੇ
• ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ (ਕਾਰਜਵਾਹਕ)	ਚੇਕ ਮੋਦੀਬੋ ਦਿਆਰਾ
ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ	ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਭਾ
ਸੁਤੰਤਰਤਾ
• ਫ਼ਰਾਂਸ ਤੋਂਅ	20 ਜੂਨ 1960
• ਮਾਲੀ ਵਜੋਂ	22 ਸਤੰਬਰ 1960
ਖੇਤਰ
• ਕੁੱਲ	1,240,192 km2 (478,841 sq mi) (24ਵਾਂ)
• ਜਲ (%)	1.6
ਆਬਾਦੀ
• ਅਪਰੈਲ 2009 ਜਨਗਣਨਾ	14,517,176[2] (67ਵਾਂ)
• ਘਣਤਾ	11.7/km2 (30.3/sq mi) (215ਵਾਂ)
ਜੀਡੀਪੀ (ਪੀਪੀਪੀ)	2011 ਅਨੁਮਾਨ
• ਕੁੱਲ	$17.872 ਬਿਲੀਅਨ[3]
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ	$1,127[3]
ਜੀਡੀਪੀ (ਨਾਮਾਤਰ)	2011 ਅਨੁਮਾਨ
• ਕੁੱਲ	$10.600 ਬਿਲੀਅਨ[3]
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ	$668[3]
ਗਿਨੀ (2001)	40.1 ਮੱਧਮ
ਐੱਚਡੀਆਈ (2007)	0.371 Error: Invalid HDI value · 178ਵਾਂ
ਮੁਦਰਾ	ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਸੀ.ਐੱਫ਼.ਏ. ਫ਼੍ਰੈਂਕ (XOF)
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	UTC+0 (GMT)
• ਗਰਮੀਆਂ (DST)	UTC+0 (ਨਿਰੀਖਤ ਨਹੀਂ)
ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਸਾਈਡ	ਸੱਜੇ[4]
ਕਾਲਿੰਗ ਕੋਡ	223
ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਟੀਐਲਡੀ	.ml
ਅ. ਸੂਡਾਨੀ ਗਣਰਾਜ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਸੇਨੇਗਲ ਮਾਲੀ ਸੰਘ ਵਜੋਂ

ਅਬੂਬਾਕਰ ਸੋਈ ਸਥਾਨਕ ਗਾਈਡ