ਮੁਗਲ-ਏ-ਆਜ਼ਮ (1960 ਫ਼ਿਲਮ)

ਮੁਗ਼ਲ-ਏ-ਆਜ਼ਮ (ਹਿੰਦੀ: मुग़ल-ए आज़म ; ਉਰਦੂ: مغلِ اعظم ; ਰੋਮਨ ਲਿਪੀ: Mughal-e-Azam) 1960 ਦੀ ਕੇ ਆਸਿਫ ਦੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲੋਂਜੀ ਦੀ ਬਣਾਈ ਉਰਦੂ ਫਿਲਮ ਹੈ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਥਵੀਰਾਜ ਕਪੂਰ, ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ, ਮਧੂਬਾਲਾ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਖੋਟੇ ਨੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ ਹਨ।

ਮੁਗ਼ਲ-ਏ-ਆਜ਼ਮ
ਪੋਸਟਰ
ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ	ਕੇ ਆਸਿਫ
ਲੇਖਕ	ਅਮਨ ਕਮਾਲ ਅਮਰੋਹੀ ਕੇ ਆਸਿਫ ਵਜਾਹਤ ਮਿਰਜ਼ਾ ਏਹਸਾਨ ਰਿਜ਼ਵੀ
ਨਿਰਮਾਤਾ	ਸ਼ਾਪੂਰਜੀ ਪਾਲੋਂਜੀ
ਸਿਤਾਰੇ	ਪ੍ਰਥਵੀਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਮਧੂਬਾਲਾ ਦੁਰਗਾ ਖੋਟੇ
ਸਿਨੇਮਾਕਾਰ	ਆਰ ਡੀ ਮਾਥੁਰ
ਸੰਪਾਦਕ	ਧਰਮਵੀਰ
ਸੰਗੀਤਕਾਰ	ਨੌਸ਼ਾਦ ਅਲੀ
ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ	ਸਟਰਲਿੰਗ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ
ਰਿਲੀਜ਼ ਮਿਤੀਆਂ	5 ਅਗਸਤ 1960 12ਨਵੰਬਰ 2004 (ਮੁੜ-ਰੀਲੀਜ)
ਮਿਆਦ	191 ਮਿੰਟ 177 ਮਿੰਟ (ਮੁੜ-ਰੀਲੀਜ)
ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਉਰਦੂ ਹਿੰਦੀ
ਬਜਟ	₹1.05 – 1.5 ਕਰੋੜ
ਬਾਕਸ ਆਫ਼ਿਸ	₹5.5 ਕਰੋੜ

ਕਹਾਣੀ ਸਾਰ

ਫਿਲਮ ਅਕਬਰ ਦੇ ਬੇਟੇ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਸਲੀਮ (ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ) ਅਤੇ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਨੀਜ਼ ਨਾਦਿਰਾ (ਮਧੂਬਾਲਾ) ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਾਦਿਰਾ ਨੂੰ ਅਕਬਰ ਦੁਆਰਾ ਅਨਾਰਕਲੀ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਵਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਲੀਮ ਅਤੇ ਅਨਾਰਕਲੀ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਬਰ ਇਸ ਤੋਂ ਨਾਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੂੰ ਕੈਦਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਲੀਮ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੂੰ ਛਡਾਉਣ ਦੀ ਨਾਕਾਮ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਲੀਮ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉੱਤੇ ਅਕਬਰ ਇਸਦੀ ਇਜਾਜਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਸਲੀਮ ਬਗਾਵਤ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਅਤੇ ਸਲੀਮ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਲੀਮ ਫੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਲੀਮ ਨੂੰ ਬਗਾਵਤ ਲਈ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉੱਤੇ ਆਖਰੀ ਪਲ ਅਕਬਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁਲਾਜਿਮ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਵੇਖ ਤੋਪ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮੋੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਅਕਬਰ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੇਹੋਸ਼ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਖੰਭ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਿਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਗਾਕੇ ਸਲੀਮ ਨੂੰ ਬੇਹੋਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰਕਲੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਲੀਮ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਨਾਰਕਲੀ ਨੂੰ ਦੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਚਿਣਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਰਾਤ ਅਨਾਰਕਲੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਾਤਰ

ਮੁੱਖ ਕਲਾਕਾਰ

• ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ - ਸਲੀਮ
• ਮਧੁਬਾਲਾ - ਅਨਾਰਕਲੀ
• ਪ੍ਰਥਵੀਰਾਜ ਕਪੂਰ - ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਲਾਲੁਦਦੀਨ ਅਕਬਰ
• ਦੁਰਗਾ ਖੋਟੇ - ਮਹਾਰਾਨੀ ਜੋਧਾ ਬਾਈ
• ਨਿਗਰ ਸੁਲਤਾਨਾ - ਬਾਹਰ
• ਅਜੀਤ
• ਐਮ ਕੁਮਾਰ
• ਮੁਰਾਦ
• ਵਿਜਯਲਕਸ਼ਮੀ
• ਏਸ ਨਜ਼ੀਰ
• ਸਰੇਂਦਰ
• ਜਾਨੀ ਵਾਕਰ
• ਜਲਾਲ ਆਗ਼ਾ
• ਤਬੱਸੁਮ

ਦਲ

ਸੰਗੀਤ

ਸੰਗੀਤ ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਗੀਤ ਲਤਾ ਨੇ ਗਾਏ ਹਨ।

ਗੀਤ:

• ਮੋਹੇ ਪਨਘਟ ਪੇ - ਲਾਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
• ਪਯਾਰ ਕਿਯਾ ਤੋ ਡਰਨਾ ਕਯਾ - ਲਾਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
• ਬੇਕਸ ਪੇ ਕਰਮ ਕੀਜਿਯੇ ਸਰਕਾਰ ਏ ਮਦੀਨਾ - ਲਾਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
• ਮੁਹੱਬਤ ਕੀ ਝੂਠੀ ਕਹਾਨੀ ਪੇ ਰੋਏ
• ਪ੍ਰੇਮ ਜੋਗਨ ਬਨ ਕੇ
• ਜਬ ਰਾਤ ਹੈ ਐਸੀ ਮਤਵਾਲੀ
• ਤੇਰੀ ਮਹਫ਼ਿਲ ਮੇਂ ਕਿਸਮਤ
• ਜਾਗ ਦਰਦ-ਏ-ਇਸ਼ਕ ਜਾਗ - ਬੜੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਖਾਨ
• ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ, ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਏ ਮੁਹੱਬਤ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ
• ਏ ਇਸ਼ਕ ਯੇ ਸਬ ਦੁਨੀਆਂਵਾਲੇ