ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਵਿਭਾਗ

ਸੰਯੁਕਤ ਮੈਕਸੀਕੀ ਰਾਜ (Spanish: Estados Unidos Mexicanos) 32 ਸੰਘੀ ਇਕਾਈਆਂ ਵਾਲ਼ਾ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਗਣਰਾਜ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 31 ਰਾਜ ਅਤੇ ਇੱਕ "ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ" (ਮੈਕਸੀਕੋ ਸ਼ਹਿਰ) ਹੈ।

1917 ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਕ, ਸੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਅਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰ ਹਨ।^[1] ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਭਾ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਹੈ ਜਦਕਿ ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਕੋਲ਼ ਸਥਾਨਕ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੀਮਤ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਹੈ। ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇਲਾਕਾ, ਜਿਹਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸ਼ਹਿਰ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ।

ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀਆਂ ਸੰਘੀ ਇਕਾਈਆਂ

ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿਭਾਗ

ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ

ਇਕਾਈ	ਦਫ਼ਤਰੀ ਨਾਂ	ਝੰਡਾ	ਰਕਬਾ	ਅਬਾਦੀ (2010)[2]	ਸਥਾਪਨਾ ਮਿਤੀ
ਸੀਊਦਾਦ ਦੇ ਮੇਹੀਕੋ	ਦਿਸਤਰੀਤੋ ਫ਼ੇਦੇਰਾਲ		0 1,485 ਕਿ.ਮੀ.2 (573.4 ਵਰਗ ਮੀਲ)	08,720,916	1819121418-11-1824[3]

ਰਾਜ

ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਰਾਜ

ਰਾਜ	ਦਫ਼ਤਰੀ ਨਾਂ ਅਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰ ਰਾਜ:	ਝੰਡਾ	ਰਾਜਧਾਨੀ	ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ	ਰਕਬਾ[4]	ਅਬਾਦੀ (2010)[2]	ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਤਰਤੀਬ	ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਮਿਤੀ
ਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸ	ਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸ		ਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸ	ਆਗੂਆਸਕਾਲੀਐਂਤੇਸ	0056185,618 km2 (2,169 sq mi)	011849961,184,996	24&0000000000000024.00000024	1857020505-02-1857[5]
ਹੇਠਲਾ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ	ਹੇਠਲਾ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ		ਮੇਹੀਕਾਲੀ	ਤੀਹੂਆਨਾ	07144671,446 km2 (27,585 sq mi)	031550703,155,070	29&0000000000000029.00000029	1952011616-01-1952[6]
ਹੇਠਲਾ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ	ਹੇਠਲਾ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ		ਲਾ ਪਾਸ	ਲਾ ਪਾਸ	07392273,922 km2 (28,541 sq mi)	00637026637,026	31&0000000000000031.00000031	197410081974-10-08[7]
ਕਾਂਪੇਚੇ	ਕਾਂਪੇਚੇ		ਸਾਨ ਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਕਾਂਪੇਚੇ	ਸਾਨ ਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਕਾਂਪੇਚੇ	05792457,924 km2 (22,365 sq mi)	00822441822,441	25&0000000000000025.00000025	1863042929-04-1863[8]
ਚੀਆਪਾਸ	ਚੀਆਪਾਸ		ਤੂਹਤਲਾ ਗੂਤੀਏਰੇਸ	ਤੂਹਤਲਾ ਗੂਤੀਏਰੇਸ	07328973,289 km2 (28,297 sq mi)	047965804,796,580	19&0000000000000019.00000019	1824091414-09-1824[9]
ਚਿਵਾਵਾ	ਚਿਵਾਵਾ		ਚਿਵਾਵਾ	ਹੂਆਰੇਸ ਸ਼ਹਿਰ	247455247,455 km2 (95,543 sq mi)	034064653,406,465	18&0000000000000018.00000018	1824070606-07-1824[9]
ਕੋਆਊਈਲਾ1 4	ਕੋਆਊਈਲਾ ਦੇ ਸਾਰਾਗੋਸਾ		ਸਾਲਤੀਯੋ	ਤੋਰੇਓਨ	151563151,563 km2 (58,519 sq mi)	027483912,748,391	16&0000000000000016.00000016	1824050707-05-1824[9]
ਕੋਲੀਮਾ6	ਕੋਲੀਮਾ		ਕੋਲੀਮਾ	ਮਾਨਸਾਨੀਯੋ	0056255,625 km2 (2,172 sq mi)	00650,555 650,555	23&0000000000000023.00000023	1856091212-09-1856[10][11]
ਦੂਰਾਂਗੋ	ਦੂਰਾਂਗੋ		ਵਿਕਤੋਰੀਆ ਦੇ ਦੂਰਾਂਗੋ	ਵਿਕਤੋਰੀਆ ਦੇ ਦੂਰਾਂਗੋ	123451123,451 km2 (47,665 sq mi)	016329341,632,934	17&0000000000000017.00000017	1824052222-05-1824[9]
ਗੁਆਨਾਹੁਆਤੋ	ਗੁਆਨਾਹੁਆਤੋ		ਗੁਆਨਾਹੁਆਤੋ	ਲਿਓਨ	03060830,608 km2 (11,818 sq mi)	054863725,486,372	02&0000000000000002.0000002	1823122020-12-1823[9]
ਗੇਰੇਰੋ	ਗੇਰੇਰੋ		ਚੀਲਪਾਨਸਿੰਗੋ ਦੇ ਲੋਸ ਬਰਾਵੋ	ਆਕਾਪੂਲਕੋ	06362163,621 km2 (24,564 sq mi)	033887683,388,768	21&0000000000000021.00000021	1849102727-10-1849[12]
ਹੀਦਾਲਗੋ	ਹੀਦਾਲਗੋ		ਪਾਚੂਕਾ	ਪਾਚੂਕਾ	02084620,846 km2 (8,049 sq mi)	026650182,665,018	26&0000000000000026.00000026	1869011616-01-1869[13]
ਹਾਲੀਸਕੋ	ਹਾਲੀਸਕੋ		ਗੁਆਦਾਲਾਹਾਰਾ	ਗੁਆਦਾਲਾਹਾਰਾ	07859978,599 km2 (30,347 sq mi)	073506827,350,682	09&0000000000000009.0000009	1823122323-12-1823[9]
ਮੇਹੀਕੋ	ਮੇਹੀਕੋ		ਤੋਲੂਕਾ ਦੇ ਲੇਰਦੋ	ਏਕਾਤੇਪੇਕ ਦੇ ਮੋਰੇਲੋਸ	02235722,357 km2 (8,632 sq mi)	1517586215,175,862	01&0000000000000001.0000001	1823122020-12-1823[9]
ਮੀਚੋਆਕਾਨ	ਮੀਚੋਆਕਾਨ ਦੇ ਓਕਾਂਪੋ		ਮੋਰੇਲੀਆ	ਮੋਰੇਲੀਆ	05864358,643 km2 (22,642 sq mi)	043510374,351,037	05&0000000000000005.0000005	1823122222-12-1823[9]
ਮੋਰੇਲੋਸ	ਮੋਰੇਲੋਸ		ਕੁਏਰਨਾਵਾਕਾ	ਕੁਏਰਨਾਵਾਕਾ	0048934,893 km2 (1,889 sq mi)	017772271,777,227	27&0000000000000027.00000027	1869041717-04-1869[14]
ਨਾਈਆਰੀਤ	ਨਾਈਆਰੀਤ		ਤੇਪੀਕ	ਤੇਪੀਕ	02781527,815 km2 (10,739 sq mi)	010849791,084,979	28&0000000000000028.00000028	1917012626-01-1917[15]
ਨਵਾਂ ਲਿਓਨ4	ਨਵਾਂ ਲਿਓਨ		ਮੋਂਤੇਰੇਈ	ਮੋਂਤੇਰੇਈ	06422064,220 km2 (24,800 sq mi)	046534584,653,458	15&0000000000000015.00000015	1824050707-05-1824[9]
ਓਆਹਾਕਾ	ਓਆਹਾਕਾ		ਓਆਹਾਕਾ ਦੇ ਹੂਆਰੇਸ	ਓਆਹਾਕਾ ਦੇ ਹੂਆਰੇਸ	09379393,793 km2 (36,214 sq mi)	038019623,801,962	03&0000000000000003.0000003	1823122121-12-1823[9]
ਪੁਐਬਲਾ	ਪੁਐਬਲਾ		ਪੁਐਬਲਾ ਦੇ ਸਾਰਾਗੋਸਾ	ਪੁਐਬਲਾ ਦੇ ਸਾਰਾਗੋਸਾ	03429034,290 km2 (13,240 sq mi)	057798295,779,829	04&0000000000000004.0000004	1823122121-12-1823[9]
ਕੇਰੇਤਾਰੋ	ਕੇਰੇਤਾਰੋ ਦੇ ਆਰਤਿਆਗਾ		ਸਾਂਤੀਆਗੋ ਦੇ ਕੇਰੇਤਾਰੋ	ਸਾਂਤੀਆਗੋ ਦੇ ਕੇਰੇਤਾਰੋ	01168411,684 km2 (4,511 sq mi)	018279371,827,937	11&0000000000000011.00000011	182312231823-12-23[9]
ਕਿਨਤਾਨਾ ਰੂ	ਕਿਨਤਾਨਾ ਰੂ		ਚੇਤੂਮਾਲ	ਕਾਨਕੂਨ	04236142,361 km2 (16,356 sq mi)	013255781,325,578	30&0000000000000030.00000030	1974100808-10-1974[16]
ਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀ	ਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀ		ਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀ	ਸਾਨ ਲੂਈਸ ਪੋਤੋਸੀ	06098360,983 km2 (23,546 sq mi)	025855182,585,518	06&0000000000000006.0000006	1823122222-12-1823[9]
ਸੀਨਾਲੋਆ	ਸੀਨਾਲੋਆ		ਕੂਲੀਆਕਾਨ	ਕੂਲੀਆਕਾਨ	05737757,377 km2 (22,153 sq mi)	027677612,767,761	20&0000000000000020.00000020	1830101414-10-1830[17]
ਸੋਨੋਰਾ2	ਸੋਨੋਰਾ		ਏਰਮੋਸੀਯੋ	ਏਰਮੋਸੀਯੋ	179503179,503 km2 (69,306 sq mi)	026624802,662,480	12&0000000000000012.00000012	1824011010-01-1824[9]
ਤਾਬਾਸਕੋ5	ਤਾਬਾਸਕੋ		ਵੀਯਾਏਰਮੋਸਾ	ਵੀਯਾਏਰਮੋਸਾ	02473824,738 km2 (9,551 sq mi)	022386032,238,603	13&0000000000000013.00000013	1824020707-02-1824[9]
ਤਾਮਾਊਲੀਪਾਸ4	ਤਾਮਾਊਲੀਪਾਸ		ਵਿਕਤੋਰੀਆ ਸ਼ਹਿਰ	ਰੇਈਨੋਸਾ	08017580,175 km2 (30,956 sq mi)	032685543,268,554	14&0000000000000014.00000014	1824020707-02-1824[9]
ਤਲਾਹਕਾਲਾ	ਤਲਾਹਕਾਲਾ		ਤਲਾਹਕਾਲਾ	ਵੀਸੈਂਤੇ ਗੇਰੇਰੋ	0039913,991 km2 (1,541 sq mi)	011699361,169,936	22&0000000000000022.00000022	1856120909-12-1856[18]
ਬੇਰਾਕਰੂਸ	ਬੇਰਾਕਰੂਸ ਦੇ ਈਗਨਾਸੀਓ ਦੇ ਲਾ ਯਾਵੇ		ਹਾਲਾਪਾ	ਬੇਰਾਕਰੂਸ	07182071,820 km2 (27,730 sq mi)	076431947,643,194	07&0000000000000007.0000007	1823122222-12-1823[9]
ਯੂਕਾਤਾਨ3	ਯੂਕਾਤਾਨ		ਮੇਰੀਦਾ	ਮੇਰੀਦਾ	03961239,612 km2 (15,294 sq mi)	019555771,955,577	08&0000000000000008.0000008	1823122323-12-1823[9]
ਸਾਕਾਤੇਕਾਸ	ਸਾਕਾਤੇਕਾਸ		ਸਾਕਾਤੇਕਾਸ	ਸਾਕਾਤੇਕਾਸ	07553975,539 km2 (29,166 sq mi)	014906681,490,668	10&0000000000000010.00000010	182312231823-12-23[9]

ਨੋਟ:

1. ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਕੋਆਊਈਲਾ ਈ ਤੇਹਾਸ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ
2. ਏਸਤਾਦੋ ਦੇ ਓਕਸੀਦੈਂਤੇ ਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਸੰਘ 'ਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ; ਸੋਨੋਰਾ ਈ ਸੀਨਾਲੋਆ ਨਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੈ।
3. Joined the federation as República Federada de Yucatán^[19] (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Federated Republic of Yucatán) formed by the current states of Yucatan, Campeche and Quintana Roo. Became independent in 1841 constituting the second Republic of Yucatán and definitely rejoined in 1848.
4. States of Nuevo León, Tamaulipas and Coahuila became independent de facto in 1840 to form the República del Río Grande (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Republic of the Rio Grande); never consolidated its independence because independent forces were defeated by the centralist forces.^[20]
5. State of Tabasco seceded from Mexico on two occasions, the first on February 13, 1841, rejoining again on December 2, 1842. And the second time was from November 9, 1846 to December 8 of that year.
6. ਦੁਰਾਡੇ ਰੇਵੀਯਾਗੀਗੇਦੋ ਟਾਪੂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਸੰਘ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।