ਸਾਰਾਸੰਗੀ ਰਾਗਮ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਸਾਰਾਸੰਗੀ (ਬੋਲ ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਸਰਸੰਗੀ) ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ 72ਵੀਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 27ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮੁਥੁਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸੌਰਸੇਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਰਮੋਨਿਕ ਮੇਜਰ ਸਕੇਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ
ਇਹ ਪੰਜਵੇਂ ਚੱਚੱਕਰ ਬਾਨਾ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਾਮ ਬਾਨਾ-ਗੋ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਗ ਦੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੁਰ ਸੰਗਤੀ ਸਾ ਰੀ ਗੁ ਮਾ ਪਾ ਧਾ ਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਦੀ ਬਣਤਰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ):
- ਆਰੋਹਣਃ ਸ ਰੇ2 ਗ3 ਮ1 ਪ ਧ1 ਨੀ3 ਸੰ [a]
- ਅਵਰੋਹਣਃ ਸੰ ਨੀ3 ਧ1 ਪ ਮ1 ਗ3 ਰੇ2 ਸ [b]
ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਚਤੁਰਸ਼ਰੁਤੀ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਸ਼ੁੱਧ ਮੱਧਯਮ, ਸ਼ੁੱਧਾ ਧੈਵਤਮ ਅਤੇ ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਰਸੰਗੀ, ਇੱਕ ਮੇਲਕਾਰਤਾ ਰਾਗ, ਮਤਲਬ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨਾ ਰਾਗ ਹੈ I ਇਸ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕੀ ਇਹ ਉਹ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਅਰੋਵ-ਅਵਰੋਹ(ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲਾਤੰਗੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸ਼ੁੱਧ ਮੱਧਮਮ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 63ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਸਕੇਲ ਹੈ।
Remove ads
ਜਨਯ ਰਾਗਮ
ਸਾਰਾਸੰਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਛੋਟੇ ਜਨਯ ਰਾਗਮ (ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਕੇਲ) ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਮਲਾ ਮਨੋਹਰੀ ਅਤੇ ਨਲਿਨਕੰਤੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। ਸਾਰਾਸੰਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਰਾਗਾਂ ਲਈ ਜਨਯ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵੇਖੋ।
ਰਚਨਾਵਾਂ
ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸੁਰਬੱਧ ਕੁੱਝ ਰਚਨਾਵਾਂ,ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਈ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
- ਜਯਾ ਜੈ ਪਦਮਨਾਭ ਸਵਾਤੀ ਤਿਰੂਨਲ ਦੁਆਰਾ
- ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਦੁਆਰਾ ਸੌਰਸੇਨੇਸ਼ਮ ਵੱਲੀਸ਼ਮ
- ਰਾਮਾਸਵਾਮੀ ਸਿਵਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਕੇਲਾ ਦਿਆਰਡੂ
- ਆਰ. ਕੇ. ਪਦਮਨਾਭ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿੱਪਲਿਸੋ ਗੁਰੂ ਵਾਦਿਰਾਜਾ
- ਵੰਦੇਹਮ ਗੋਵਿੰਦਾ-ਐਮ ਬਾਲਾਮੁਰਲੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ
- "ਤਿਰੂਪਤੀ ਮਲਈਯੁਰਾਈ ਵੈਂਕਟ ਵਾ" ਐਮ. ਐਮ. ਡੰਡਪਾਨੀ ਦੇਸੀਗਰ ਦੁਆਰਾ
- ਜੈਚਾਮਾਰਾਜੇਂਦਰ ਵੋਡਯਾਰ ਦੁਆਰਾ "ਸਦਾਸ਼ਿਵਮ ਉਪਸਮਹੇ"
ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ
ਭਾਸ਼ਾਃ ਤਮਿਲ
Remove ads
ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮ
ਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਰਾਸੰਗੀ ਦੇ ਸੁਰ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 2 ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਮ, ਅਰਥਾਤ ਧਰਮਾਵਤੀ ਅਤੇ ਚੱਕਰਵਾਕਮ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਡਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਸੁਰ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ। ਹੋਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਧਰਮਾਵਤੀ ਉੱਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਵੇਖੋ।
ਨੋਟਸ
ਹਵਾਲੇ
ਫਿਲਮੀ ਗੀਤ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads