ਸੁਨਯਾਨੀ ਦੇਵੀ

ਸੁਨਯਾਨੀ ਦੇਵੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sunayani Devi; ਬੰਗਾਲੀ: সুনয়নী দেবী ; 18 ਜੂਨ 1875 – 23 ਫਰਵਰੀ 1962) ਕਲਕੱਤਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁਲੀਨ ਟੈਗੋਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਸਿਖਿਅਤ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ, ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ, ਅਬਨਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ, ਗਗਨੇਂਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ, ਅਤੇ ਸਮਰੇਂਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਸਿਰਫ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।^[1] ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ^[2] ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਪੋਤੇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਸੁਨਯਾਨੀ ਦੇਵੀ
ਜਨਮ	ਸੁਨਯਾਨੀ ਦੇਵੀ (1875-06-18)18 ਜੂਨ 1875 ਕਲਕੱਤਾ, ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ
ਮੌਤ	23 ਫਰਵਰੀ 1962(1962-02-23) (ਉਮਰ 86) ਕਲਕੱਤਾ, ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ, ਭਾਰਤੀ, ਬੰਗਾਲi
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ	ਪੇਂਟਿੰਗ

ਜੀਵਨ

ਸੁਨਯਾਨੀ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 18 ਜੂਨ 1875^[3] ਨੂੰ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਟੈਗੋਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਗੁਣੇਂਦਰਨਾਥ ਠਾਕੁਰ ਅਤੇ ਸੌਦਾਮਿਨੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰਜਨੀਮੋਹਨ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਲੇਖਿਕਾ, ਪਾਰਥਾ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਨਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵਜੋਂ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਪਾਠਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਨਹੀਂ ਲਈ ਸੀ।^[4]

ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ

ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:^[5]

• 1908, 10, 12 ਐਕਸਹਬੀ., ਇੰਡੀਅਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਆਰਟ, ਕਲਕੱਤਾ
• 1911 ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ. ਇੰਡੀਅਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ ਓਰੀਐਂਟਲ ਆਰਟ, ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ
• ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਦੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਲਈ ਇੰਡੀਅਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਓਰੀਐਂਟਲ ਆਰਟ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ 1911 ਫੈਸਟੀਵਲ ਆਫ ਐਂਪਾਇਰ, ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਪੈਲੇਸ, ਲੰਡਨ
• 1924 ਯਾਤਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ. ਇੰਡੀਅਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਓਰੀਐਂਟਲ ਆਰਟ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਨ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਆਰਟ, ਯੂਐਸਏ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ
• 2004 ਮੈਨੀਫੈਸਟੇਸ਼ਨ II, ਦਿੱਲੀ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਜਹਾਂਗੀਰ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ
• 2011 ਸਮਰ ਓਏਸਿਸ, ਚਿੱਤਰਕੂਟ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ^[6]

ਅਜਾਇਬ ਘਰ

ਸੁਨਯਾਨੀ ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਕਈ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

• ਭਾਰਤੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਕੋਲਕਾਤਾ
• ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਬੰਗਲੌਰ
• ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
• ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਚੇਨਈ
• ਸ਼੍ਰੀ ਚਿਤ੍ਰਾ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ
• ਜਗਨਮੋਹਨ ਪੈਲੇਸ, ਮੈਸੂਰ
• ਲਖਨਊ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
• ਰਬਿੰਦਰ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਕੋਲਕਾਤਾ
• ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ, ਕੋਲਕਾਤਾ