ਟਾਂਗਰੀ

ਟਾਂਗਰੀ ਨਦੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਡਾਂਗਰੀ ਨਦੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਹੈ। ^{[1] [2]}

ਮੂਲ ਅਤੇ ਰਸਤਾ

ਟਾਂਗਰੀ ਨਦੀ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੰਗਮ 'ਤੇ ਘੱਗਰ ਦਰਿਆ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਵਗਦੀ ਹੈ। ^[3] ਬੇਸਿਨ ਨੂੰ ਦੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਖਾਦਿਰ ਅਤੇ ਬਾਂਗਰ, ਉੱਚਾ ਖੇਤਰ ਜਿਥੇ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਨੂੰ ਬਾਂਗਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਖੱਦਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ^[3]

ਟਾਂਗਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੋਰਨੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ, ^[4] ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 70 ਕਿ.ਮੀ. ਵਗਦੀ ਹੈ।^[5] ਇਹ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸਾਧਪੁਰ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਮਹਿਮੂਦਪੁਰ ਰੁੜਕੀ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ-ਪੰਜਾਬ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਮਾਰਕੰਡਾ ਨਦੀ (ਹਰਿਆਣਾ) ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਟਾਂਗਰੀ- ਮਾਰਕੰਡਾ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਕੈਥਲ ਵਿੱਚ ਕਸੌਲੀ ਕਸਬੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਧੰਦੋਟਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੈਥਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ, ਦੀਵਾਨਾ ਦੇ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਅਡੋਆ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸਰਸੂਤੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲ਼ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ^[4] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਘੱਗਰ ਕਹਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਘੱਗਰ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਸਿਰਸਾ ਕਸਬੇ ਵਿਚ ਸਰਸੂਤੀ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਵਿਰਾਨ ਕਿਲਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ^[4] ਓਟੂ ਬੈਰਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਗਰ ਨਦੀ ਨੂੰ ਹਾਕੜਾ ਨਦੀ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਨਾਰਾ ਨਦੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕ੍ਰਮ ਘੱਗਰ, ਟਾਂਗਰੀ, ਮਾਰਕੰਡਾ ਅਤੇ ਸਰਸੂਤੀ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ, ਚੌਟਾਂਗ ਅਤੇ ਸੋਮ ਨਦੀਆਂ ਯਮੁਨਾ ਦੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਹਨ।

ਗੈਲਰੀ

• 
  ਸਿੰਧ-ਸਰਸਵਤੀ ਸਭਿਅਤਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ
• 
  ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦੀ ਘੱਗਰ ਨਦੀ

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ