ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ

ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸੰਪਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ 1861 ਵਿੱਚ ਆਗਰਾ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।^{[1][2][3][5][6]} ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਨ, ਅਤੇ ਸੰਤ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਨਾਮ ਦੇ ਹਾਥਰਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ ਦੇ ਵੀ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਨ। ਸੇਠ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ, ਸੰਤ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੂਰਤ ਸ਼ਬਦ ਯੋਗ ਸਿਖਾਇਆ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਬ੍ਰਹਮ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਆਤਮਾ ਦਾ ਮਿਲਾਪ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ); ਗੁਰੂ ਭਗਤੀ ("ਮਾਲਕ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ"); ਅਤੇ ਉੱਚ ਨੈਤਿਕ ਜੀਵਨ, ਇੱਕ ਸਖਤ ਲੈਕਟੋ-ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਖੁਰਾਕ ਸਮੇਤ। ਸੇਠ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਅਕਸਰ ਸੰਤ ਤੁਲਸੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੀਖਿਆ ਨਹੀਂ ਲਈ। ਅੰਦੋਲਨ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵੰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਸਟਰਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ 18ਵੀਂ ਅਤੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਗੁਪਤ ਰਹੱਸਵਾਦ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਪਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸਨ। ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਮਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਮਿਤੀ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ 1861 ਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੇਠ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਤਿਸੰਗ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।^[7][8]

ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ

ਸੇਠ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ, ਉਰਫ਼ ਹਜ਼ੂਰ ਸੁਆਮੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ
ਕੁੱਲ ਪੈਰੋਕਾਰ
ਅੰ. 3,000,000[1]
ਸੰਸਥਾਪਕ
ਸੇਠ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ (1861)[2][3]
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ
ਆਗਰਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ	[3]
ਬਿਆਸ, ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ	[2]
ਧਰਮ
ਸੰਤ ਮਤ
ਗ੍ਰੰਥ
ਸਾਰ ਬਚਨ[4]
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਹਿੰਦੀ • ਪੰਜਾਬੀ • ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ

ਕੁਝ ਉਪ-ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਆਤਮਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭੂ। "ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ" ਸੇਠ ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[9] ਸ਼ਿਵ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਜੀਵਤ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਰਾਧਾਸੁਆਮੀ ਦਿਆਲ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ , ਰਾਇ ਸਾਲਿਗ ਰਾਮ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹੋਰ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਮਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ/ਸੰਪ੍ਰਦਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਸੁਆਮੀ ਬਾਗ ਆਗਰਾ, ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ, ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਦਿਆਲਬਾਗ, ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਪਿੱਪਲ ਮੰਡੀ, ਅਤੇ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਦੀਨੋਦ।

ਮੁੱਖੀ

ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਦਿਆਲਬਾਗ,ਅਗਰਾ (ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ ਆਫ ਰਾਧਾਸਵਾਮੀ ਫੇਥ)

• ਪਰਮ ਪੁਰਖ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸੁਆਮੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ (1818–1878) ਪਹਿਲਾ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1861–1878
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਹਜ਼ੂਰ ਮਹਾਰਾਜ (1829–1898) ਦੂਜਾ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1878–1898
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਸਾਹਿਬ (1861–1907) ਤੀਸਰਾ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1898–1907
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਸਰਕਾਰ ਸਾਹਿਬ (1871–1913) ਚੌਥਾ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1907–1913
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ (1881–1937) ਪੰਜਵਾਂ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1913–1937
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਮੇਹਤਾ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ (1885–1975) ਛੇਵਾਂ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1937–1975
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਲਾਲ ਸਾਹਿਬ (1907–2002) ਸੱਤਵਾਂ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 1975–2002
• ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਸਤਸੰਗੀ ਸਾਹਿਬ (1937–ਵਰਤਮਾਨ) ਅੱਠਵਾਂ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਕਤ ਸੰਤ ਸਤਗੁਰੂ, 2002–ਵਰਤਮਾਨ

ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ ਸਤਿਸੰਗ ਬਿਆਸ

• ਬਾਬਾ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ - 1878-1903
• ਸਾਵਣ ਸਿੰਘ - 1903-1948
• ਜਗਤ ਸਿੰਘ - 1948-1951
• ਚਰਨ ਸਿੰਘ - 1951-1990
• ਗੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ - 1990 - ਮੌਜੂਦਾ
• ਜਸਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ - 2024 - ਮੌਜੂਦਾ