Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
9 Pułk Piechoty Legionów
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
9 pułk piechoty Legionów (9 pp Leg.) – oddział piechoty Polskiej Siły Zbrojnej i Wojska Polskiego II RP.
Remove ads
Formowanie i walki
Podsumowanie
Perspektywa
W dniu 7 listopada 1918 w Komorowie pod Ostrowią Mazowiecką został utworzony 3 pułk piechoty Wojska Polskiego (PSZ). Kadry dla tego oddziału wydzieliły 1 i 2 pp, szkoła podchorążych oraz szkoła oficerska. W pierwszej połowie listopada pułk wziął udział w rozbrajaniu Niemców w okolicach Komorowa. W związku z odtworzeniem pułków legionowych, 3 pułk piechoty, jako faktycznie młodszy, został 16 lutego 1919 przemianowany na 9 pp Legionów[1].
23 stycznia 1919 roku w Komorowie zakończono organizację III batalionu pod dowództwem pułkownika Bolesława Jatelnickiego. Cztery dni później baon w składzie 10. i 11. kompanii strzeleckich oraz 3. kompanii karabinów maszynowych wyjechał na front cieszyński. 30 stycznia w obronie wsi Simoradz baon stoczył walkę z pięciokrotnie silniejszymi oddziałami czeskimi. Za męstwo wykazane w tej walce dowódca batalionu został odznaczony złotym, a siedmiu żołnierzy srebrnymi Krzyżami za Obronę Śląska Cieszyńskiego, które później zamieniono im na Krzyże Walecznych. 26 lutego III baon wkroczył do Cieszyna, dwa dni później wyjechał do Małopolski Wschodniej, a 5 marca przybył do Sądowej Wiszni[2].
10 lutego 1919 roku w Komorowie na bazie 12. kompanii rozpoczęto organizację batalionu zapasowego pod dowództwem kapitana Andrzeja Mierzejewskiego. 4 marca baon został przeniesiony do Różana, a 4 maja do Zamościa, jako stałego garnizonu[3].
W maju 1919 roku pułk wszedł w skład 3 Dywizji Piechoty Legionów. 13 maja pułk liczył 41 oficerów i 1869 szeregowych[4]. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Zamościu[5].
Mapy walk pułku
Kawalerowie Virtuti Militari
Remove ads
9 pp Leg. w Zamościu
Podsumowanie
Perspektywa
W kwietniu 1922 pułk został przetransportowany z Litwy do wsi Szpanów na Wołyniu[8]. 10 września wyjechał pierwszy transport pułku z Równego do Zamościa, jako stałego garnizonu. 15 września 1922 na Rynku Wielkim w Zamościu odbyła się ceremonia powitania pułku przez ludność miasta i powiatu zamojskiego[9]. III batalion został detaszowany w Tomaszowie Lubelskim)[10]. Garnizon zamojski znajdował się na terenie Okręgu Korpusu Nr II[11].
19 maja 1927 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził dzień 29 lipca, jako datę święta pułkowego[12].
Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 9 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych[13]. W pułku, tytułem eksperymentu, utworzono kompanię podchorążych rezerwy piechoty. W jej skład wchodziły trzy plutony strzeleckie i pluton karabinów maszynowych. Kompania pod względem organizacyjnym i wyszkolenia podlegała dowódcy dywizji, a pod względem administracyjnym dowódcy pułku[14]. Kompania została zlikwidowana z dniem 1 sierpnia 1931[15].
Pod dowództwem Stanisława Sosabowskiego 9 pułk piechoty zdobył nagrodę dywizyjną w strzelaniu oraz w okresie zimowym w jeździe na nartach[16].
29 lipca 1937 roku, w dniu swojego święta, 9 pułk piechoty Legionów otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Zamościa[17].
Remove ads
9 pp Leg. w kampanii wrześniowej
W kampanii wrześniowej 1939 pułk (bez I batalionu) walczył w składzie 39 Dywizji Piechoty (Rezerwowej). Skład jednostki uzupełniony został III batalionem 8 pułku piechoty Legionów, mjr. Wacława Smolińskiego i batalionem marszowym tego pułku pod dowództwem por. rez. Tadeusza Andrzeja Moszyńskiego. I batalion 9 pp Leg. walczył w składzie 12 Dywizji Piechoty.
Remove ads
Symbole pułku
- Sztandar
17 października 1922 w Zamościu Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz, Józef Piłsudski wręczył pułkowi sztandar ufundowany przez miasto i powiat zamojski[10].
- Odznaka pamiątkowa
19 września 1928 kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych, gen. dyw. Daniel Konarzewski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 9 pp Leg.[20]. Odznaka o wymiarach 40 × 40 mm ma kształt Krzyża Walecznych umieszczonego na promienistym niebieskim tle. Ramiona krzyża pokryte białą emalią, połączone wieńcem laurowym. Na jego ramionach wpisano numer, inicjały i rok powstania pułku 9 P.P.LEG. 1918. W centrum krzyża nałożony jest orzeł wojskowy, na którego tarczy amazonek wpisano literę L. Trzyczęściowa – oficerska, wykonana w tombaku srebrzonym, emaliowana, łączona czterema nitami. Wykonanie: Wincenty Wabia-Wabiński – Warszawa[21].
Remove ads
Żołnierze pułku
Podsumowanie
Perspektywa
- Dowódcy pułku[c]
- ppłk Karol Jan Krystyn Block (7 XI 1918 – 10 VII 1919)
- mjr Mieczysław Smorawiński (11 VII – 14 VIII 1919)
- mjr Eugeniusz Godziejewski (15 VIII – 2 IX 1919)
- mjr / płk Wacław Wieczorkiewicz (3 IX 1919 – 15 II 1920)
- kpt. Franciszek Sudoł (16 II - 19 IV 1920)
- mjr / płk Wacław Wieczorkiewicz (20 IV – 25 VII 1920)
- kpt. Bolesław Schwarzenberg-Czerny (26 VII – 28 VIII 1920)
- mjr / płk Wacław Wieczorkiewicz (29–31 VIII 1920)
- ppłk / płk piech. Bronisław Ostrowski (1 IX 1920 – V 1926 → dowódca 5 Brygady Ochrony Pogranicza)
- ppłk SG Władysław Kwiatkowski (14 X 1926 – 28 I 1928 → praktyka poborowa w PKU Biała Podlaska)
- ppłk / płk piech. Stanisław Machowicz (28 I 1928 – 31 VIII 1935 → komendant Miasta Warszawy)
- ppłk piech. Władysław Kasza (5 XI 1935 – 12 I 1937)
- ppłk dypl. Stanisław Sosabowski (12 I 1937 – III 1939 → dowódca 21 pp)
- ppłk piech. Zygmunt Bierowski (10 III – 27 IX 1939)
- Zastępcy dowódcy pułku[d]
- ppłk piech. Leon Jan Seweryn Schneider (22 VII 1922 – †9 III 1923 Cieszyn[23])
- mjr piech. Adam Lipiński (p.o. 2 VI 1923[24] – X 1926)
- mjr / ppłk piech. Bolesław Schwarzenberg-Czerny (X 1926 – III 1927)
- ppłk piech. Wacław Kaj (V[25] – IX 1927 → p.o. komendanta PKU Suwałki[26])
- mjr piech. Jan I Góra (31 X 1927[27] – 5 XI 1928 → praktyka poborowa w PKU Zamość[28])
- mjr / ppłk piech. Jan Świątecki (od 5 XI 1928[28][29])
- ppłk piech. Wacław Wilniewczyc (I 1931[30] – 27 VIII 1932[31])
- ppłk piech. Kazimierz Wyderko (28 VIII 1932[32] – 1937 → dowódca 41 pp)
- ppłk piech. Czesław Karol Czajkowski (XI 1937 – IX 1939 → dowódca OZ 3 DP Leg.)
Żołnierze 9 pułku piechoty Legionów – ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[33] oraz Muzeum Katyńskie[34][e][f].
Remove ads
Pamięć o pułku
22 lutego 2011 roku dziedzictwo tradycji 9 pp Leg. przejął i z honorem kultywuje 3 Zamojski batalion zmechanizowany w Zamościu.
Zobacz też
Uwagi
- Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[19].
- Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
- Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[22].
- Stanowisko zastępcy dowódcy pułku zostało utworzone latem 1922 roku. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
- Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[36].
Remove ads
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads