Loading AI tools
niemiecki psychiatra i neuropatolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alois Alzheimer (ur. 14 czerwca 1864 w Marktbreit, zm. 19 grudnia 1915 we Wrocławiu) – niemiecki lekarz psychiatra i neuropatolog, profesor psychiatrii Uniwersytetu Wrocławskiego. Jako pierwszy opisał objawy choroby zwanej dziś chorobą Alzheimera[1].
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie | |
Alma Mater |
Uniwersytet w Berlinie, |
Uczelnia | |
Urodził się w 1864 roku w bawarskiej miejscowości Marktbreit, w rodzinie notariusza Eduarda Alzheimera (1840–1891) i nauczycielki Therese z domu Busch[3]. W 1883 roku podjął studia medyczne w Berlinie, studiował także w Tybindze i Würzburgu, gdzie w 1887 roku otrzymał dyplom lekarza medycyny. W tym samym roku przedstawił swoją dysertację doktorską, dotyczącą histologii gruczołów woskowinowych, opartą na badaniach przeprowadzonych przez niego w laboratorium Rudolfa Alberta von Köllikera. W 1889 roku podjął pracę w zakładzie psychiatrycznym Städtische Anstalt für Irre und Epileptische we Frankfurcie nad Menem, którym kierował Emil Sioli. Rok później w tym samym miejscu podjął pracę jako ordynator neurolog Franz Nissl, z którym Alzheimer podjął współpracę. Wspólnie wprowadzili w zakładzie zasadę non-restraint, polegającą na unikaniu środków przemocy, takich jak kaftany bezpieczeństwa, przymusowe karmienie. Zamiast tego wprowadzono nadzór nad pacjentami w dużych salach. Część pacjentów mogła swobodnie poruszać się po zakładzie; niektórych zabierano nawet na wycieczki.
W kwietniu 1894 roku ożenił się z Cäcilią Simonette Nathalie Geisenheimer, z domu Wallerstein (1860-1901), pochodzącą z Frankfurtu nad Menem wdową po bankierze Ludwigu Ottonie Geisenheimer. Mieli troje dzieci, w tym dwie córki: Annę Gertrudę i Marię oraz syna Eduarda Hansa[3][4].
W 1895 roku Nissl przeniósł się do kliniki psychiatrycznej w Heidelbergu, kierowanej przez Emila Kraepelina. W 1895 roku został też dyrektorem frankfurckiego zakładu dla chorych umysłowo, kontynuując swoje badania psychiatryczne nad m.in. depresją i psychozami. W 1902 Kraepelin zaoferował Alzheimerowi posadę w Heidelbergu na stanowisku swojego asystenta, gdzie ten mógł znowu pracować z Nisslem. W 1904 roku Kraepelin został powołany do Monachium, Alzheimer niedługo potem podążył za nim. Tu jeszcze tego samego roku ukończył rozprawę habilitacyjną na temat histologicznej diagnostyki różnicowej porażenia postępującego (Histologische Studien zur Differentialdiagnostik der progressiven Paralyse). Długoletnią współpracę Nissla z Alzheimerem uwieńczyło sześciotomowe dzieło Histologische und histopatologische Arbeiten über die Großhirnrinde, wydawane w latach 1906–1918.
W 1912 roku, jako profesor zwyczajny, został kierownikiem Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Wrocławskiego i dyrektorem wrocławskiej kliniki psychiatrycznej (Königlich Psychiatrischen und Nervenklinik).
W 1915 roku gwałtownie podupadł na zdrowiu - cierpiał na dolegliwości związane z sercem, duszności i niewydolność nerek. Zmarł we Wrocławiu 19 grudnia tego samego roku, w wieku 51 lat. Został pochowany u boku żony na Cmentarzu Głównym we Frankfurcie nad Menem (Hauptfriedhof, Frankfurt am Main, Hessen).
Wspomnienia o nim napisali m.in. Spielmeyer[5][6], Nissl[7] i Gaupp[8]. Stulecie odkrycia Alzheimera uhonorowano licznymi publikacjami na temat uczonego[9][10][11][12][13], w tym okolicznościową monografią[14].
Uczniami Alzheimera byli m.in. Nicolás Achúcarro, Aleksiej Faworski, Teofil Simchowicz, Stefan Rosental, Jakub Mackiewicz, Leonid Omorokow, Gaetano Perusini, Solomon Carter Fuller, Francesco Fulci, Fritz Lotmar, Ludwig Merzbacher, Alfons Maria Jakob, Boris Doinikow, Ugo Cerletti, Francesco Bonfiglio, Louis Casamajor i Hans Gerhard Creutzfeldt[15].
3 listopada 1906 roku Alzheimer przedstawił na posiedzeniu Towarzystwa Neuropsychiatrii Południowo-Zachodnich Niemiec w Tybindze przypadek „specyficznej choroby kory mózgowej” („eine eigenartige Erkrankung der Hirnrinde”) u zmarłej 56-letniej pacjentki, Auguste Deter. Ową pacjentkę, wówczas 51-letnią, poznał 25 listopada 1901 roku w czasie swej pracy w zakładzie psychiatrycznym we Frankfurcie, gdzie przywiózł ją jej mąż. W poprzedzającym roku zauważył w jej zachowaniu znaczne zmiany: Auguste stała się zazdrosna i nie potrafiła wykonywać najprostszych czynności domowych, chowała przedmioty tak, że nie potrafiła ich znaleźć, czuła się śledzona i naprzykrzała się sąsiadom. Alzheimer stwierdził, że pacjentka nie posiada orientacji czasoprzestrzennej, nie potrafi sobie przypomnieć prawie żadnych szczegółów z życia i często daje odpowiedzi niemające żadnego związku z pytaniem. Ponadto jej nastroje szybko się zmieniały pomiędzy lękiem, nieufnością, odrzucaniem i popłakiwaniem. Nie można było pozwolić jej na swobodne poruszanie się po zakładzie, bo miała zwyczaj dotykać twarzy innych pacjentów, na co ci często reagowali agresją.
Wprawdzie Alzheimer już wielokrotnie wcześniej natykał się na pacjentów z podobnymi objawami, byli oni jednak w wieku przeważnie co najmniej 70 lat. Alzheimer poświęcił pacjentce wiele uwagi, cierpliwie prowadząc przez najbliższe tygodnie dalsze rozmowy. Podczas tych rozmów Auguste wielokrotnie żałośnie powtarzała „ach Gott” (o Boże). Podczas jednej z rozmów kilkakrotnie wyznała „można by powiedzieć, że sama się zagubiłam” (ich habe mich sozusagen selbst verloren).
Alzheimer już po kilku miesiącach przestał pracować we Frankfurcie, ale z Heidelbergu i później z Monachium regularnie dowiadywał się o stan jej zdrowia. Zapobiegł też planowanemu przeniesieniu jej do tańszego zakładu, ponieważ zależało mu na możliwości zbadania mózgu pacjentki po jej śmierci.
Auguste Deter zmarła 9 kwietnia 1906 w wyniku zakażenia krwi, do którego doszło w ranach spowodowanych odleżynami. Na prośbę Alzheimera przesłano mu do Monachium jej mózg i historię choroby. Badanie mikroskopowe wykazało rozległe zwyrodnienie komórek nerwowych. Alzheimer określał przedstawianą przez siebie chorobę jako choroba zapominania („Krankheit des Vergessens”). Określenia „choroba Alzheimera” użył po raz pierwszy Emil Kraepelin w swoim Podręczniku psychiatrii z 1910 roku. Oficjalnie nazwa ta została przyjęta na kongresie lekarzy w Lozannie w 1967 roku[16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.