Cygnini – monotypowe plemię ptaków pływających z podrodziny gęsi (Anserinae) w obrębie rodziny kaczkowatych (Anatidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Cygnini |
Vigors, 1825 |
|
Przedstawiciel plemienia – łabędź niemy (Cygnus olor) |
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ptaki |
Podgromada |
Neornithes |
Infragromada |
ptaki neognatyczne |
Rząd |
blaszkodziobe |
Rodzina |
kaczkowate |
Podrodzina |
gęsi |
Plemię |
Cygnini |
Typ nomenklatoryczny |
Anas olor J.F. Gmelin, 1789 |
Synonimy |
Rodzaju:
- Cycnus Brookes, 1828[1]
- Chenopis Wagler, 1832[2]
- Olor[3] Wagler, 1832[2]
- Cignus Wood, 1837[4]
- Chenopsis Reichenbach, 1852[5]
- Sthenelus Stejneger, 1882[6]
- Sthenelides Stejneger, 1884[7]
- Holor Olphe-Galliard, 1885[8]
- Clangocycnus Oberholser, 1908[9]
- Euolor Mathews & Iredale, 1917[10]
|
|
Rodzaje |
|
|
|
|
Zamknij
Plemię obejmuje gatunki występujące w Eurazji, obu Amerykach i Australii[13].
Długość ciała 102–180 cm, rozpiętość skrzydeł 160–260 cm; masa ciała 3500–15500 g[14]. Długa szyja o 23 lub 24 kręgach. Dziób równo-szeroki, przy końcu płaski i zaokrąglony. Nogi krótkie z długimi palcami. Barwa łabędzi jest biała lub czarna, w młodości szaro-popielata. Pióra łabędzi są gęste i sztywne, podbite gęstym puchem, bardzo sprężystym. Ze skóry garbowanej wraz z piórami robiono kiedyś drogie futro łabędzie. Skrzydła szerokie, ogon krótki. Chód niezgrabny, lot szybki i wytrzymały.
Żywią się trawą i roślinami, a także wodnymi mięczakami i innymi drobnymi zwierzętami. Pływają bardzo szybko, ustawiając pióra skrzydeł pod wiatr. Łabędzie są monogamiczne, łączą się w trwałe pary.
Gniazda naziemne. W czasie wysiadywania jaj samiec ciągle strzeże samicy, bierze udział w opiece nad pisklętami. Brak dymorfizmu płciowego. Głos donośny, krzykliwy, dzięki zakrzywionej w pętlę tchawicy. Łabędź niemy wydaje dźwięki syczące i chrapliwe. Trzymają się na powierzchni wód stojących, słodkich. W czasie wędrówek nocują na brzegach morskich.
Etymologia
- Cygnus (Cycnus, Cignus): łac. cygnus lub cycnus „łabędź”, do gr. κυκνος kuknos „łabędź”[15].
- Chenopis (Chenopsis): gr. χην khēn, χηνος khēnos „gęś”; οψις opsis „wygląd”[16]. Gatunek typowy: Anas atrata Latham, 1790.
- Olor (Holor): łac. olor, oloris „łabędź”[17]. Gatunek typowy: Cygnus musicus Bechstein, 1809 (= Anas cygnus Linnaeus, 1758).
- Sthenelus: w mitologii greckiej Sthenel (gr. Σένελος, łac. Sthenelus), był władcą Ligurii i ojcem Kyknosa (gr. Κύκνος, łac. Cycnus)[18]. Gatunek typowy: Anas melancorypha G.I. Molina, 1782.
- Sthenelides: rodzaj Sthenelus Stejneger, 1882; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”[19]. Nowa nazwa dla Sthenelus.
- Clangocycnus: gr. κλαγγη klangē „hałas, brzęczenie”; κυκνος kuknos „łabędź”[20]. Gatunek typowy: Cygnus buccinator J. Richardson, 1831.
- Euolor: gr. ευ eu „ładny”; rodzaj Olor Wagler, 1832[21]. Gatunek typowy: Anas olor J.F. Gmelin, 1789
Podział systematyczny
Do plemienia należy jeden rodzaj, który obejmuje następujące, występujące współcześnie gatunki[22]:
oraz wymarłe:
- Cygnus falconeri Parker, 1865 - wymarły, plejstoceński gatunek olbrzymiego łabędzia z Malty i Sycylii
- Cygnus sumnerensis (Forbes, 1890) – wymarły gatunek z Nowej Zelandii, dawniej uważany za podgatunek łabędzia czarnego[23]
Fragment kladogramu z uwzględnieniem żyjących współcześnie członków rodzaju Cygnus[24]:
Cygnus |
|
C. melancoryphus |
|
|
|
C. atratus |
|
|
|
C. olor |
|
|
|
C. cygnus |
|
|
C. columbianus |
|
|
?C. buccinator |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Olor, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-11-13] (ang.).
Cygnus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-11-13] (ang.).
D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ducks, Geese, and Waterfowl (Anatidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red. red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.anatid1.01. [dostęp 2022-01-25]. (ang.). Brak numerów stron w książce
N.J. Rawlence, A. Kardamaki, L.J. Easton, A.J.D. Tennyson, R.P. Scofield & J.M. Waters. Ancient DNA and morphometric analysis reveal extinction and replacement of New Zealand's unique black swans. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 284 (1859): 20170876, 2017. DOI: 10.1098/rspb.2017.0876. (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).