Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Johann Peter Emilius Hartmann (ur. 14 maja 1805 w Kopenhadze, zm. 10 marca 1900 tamże[1][2]) – duński kompozytor, dyrygent i organista.
Syn Augusta Wilhelma Hartmanna (1775–1850), skrzypka w kapeli królewskiej[1][2]. Uczył się od ojca gry na fortepianie, skrzypcach i organach[1][2]. Zgodnie z wolą rodziców ukończył studia prawnicze (1822–1828) na Uniwersytecie Kopenhaskim, po czym do 1870 roku pracował jako członek dworskiej komisji werbunkowej[1]. W 1824 roku objął posadę organisty kościoła garnizonowego w Kopenhadze, następnie od 1843 roku do końca życia był organistą kopenhaskiej katedry NMP[1][2].
W latach 1827–1842 był wykładowcą konserwatorium Siboniego w Kopenhadze[1]. Współzałożyciel i wykładowca utworzonego w 1866 roku Królewskiego Duńskiego Konserwatorium Muzycznego, którym zarządzał wspólnie z N.W. Gadem i H.S. Paullim[1][2]. Był także współzałożycielem towarzystwa muzycznego Musikforening, w latach 1839–1892 był jego przewodniczącym, odgrywając wiodącą rolę w życiu muzycznym Kopenhagi[1]. Działał także w studenckim towarzystwie muzycznym Studentersangforeningen, od 1858 roku pełniąc funkcję jego prezesa[1][2]. W 1874 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Kopenhaskiego[1][2].
Wielokrotnie odbywał podróże zagraniczne, odwiedził Niemcy, Szwajcarię, Austrię i Francję[1][2]. W Berlinie poznał Franza Berwalda i Clarę Wieck, w Lipsku natomiast Felixa Mendelssohna i Roberta Schumanna[2]. Wywarł wielkie wrażenie na Schumannie, który zamieszczał przez lata recenzje utworów Hartmanna na łamach Neue Zeitschrift für Musik[1][2]. W 1843 roku Sonatą op. 34 zajął III miejsce w konkursie na sonatę fortepianową, ogłoszonym przez Norddeutscher Musikverein[1].
Odznaczony został duńskimi Krzyżem Wielkim i Odznaką Honorową Orderu Danebroga oraz Medalem Zasługi, norweskim Krzyżem Komandorskim Orderu Świętego Olafa i szwedzkim Krzyżem Kawalerskim 1. Klasy Orderu Wazów[3].
Jego syn Emil Hartmann także został kompozytorem, córka Sophie wyszła natomiast za mąż za Nielsa Wilhelma Gadego[4].
Był najważniejszym obok Nielsa Wilhelma Gadego przedstawicielem duńskiego życia muzycznego XIX wieku[1]. Jego twórczość, choć zdominowana przez utwory wokalno-instrumentalne, obejmuje wszystkie gatunki muzyczne[1]. We wczesnym okresie nawiązywał do tradycji klasycystycznych, później jego muzyka nabrała charakteru romantycznego, z silnym wpływem elementów narodowych (zainteresowanie tematyką staroskandynawskich sag i mitów)[1]. Twórczość Hartmanna zdobyła sobie dużą popularność w Danii[1][2], w innych krajach była jednak mało znana[1].
(na podstawie materiałów źródłowych[2])
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.