Loading AI tools
język z rodziny mura używany w Amazonii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Język pirahã (nazwa własna xapaitíiso) – język z grupy mura używany przez Indian Pirahã w dżungli amazońskiej, nad rzeką Maici, dopływem Amazonki. Język pirahã wyodrębnił się jako jedyny żywy dialekt języka mura. Mimo częstych kontaktów z kulturą zachodnią i językiem portugalskim większość członków plemienia pozostaje jednojęzyczna i nazywa inne języki xapagáiso (dosł. „zakrzywiona głowa”)[1]. Mężczyźni znają do pewnego stopnia język portugalski (aczkolwiek często biernie), a do komunikacji z innymi grupami ludności używają języka kontaktowego, który zawiera słowa z pirahã, portugalskiego i nheengatu (lingua franca Amazonii)[2].
Obszar |
Brazylia | ||||
---|---|---|---|---|---|
Klasyfikacja genetyczna | |||||
| |||||
Status oficjalny | |||||
UNESCO | 2 wrażliwy↗ | ||||
Ethnologue | 6a żywy↗ | ||||
Kody języka | |||||
ISO 639-2 | sai | ||||
ISO 639-3 | myp | ||||
IETF | myp | ||||
Glottolog | pira1253 | ||||
Ethnologue | myp | ||||
Linguist List | myp | ||||
WALS | prh | ||||
SIL | myp | ||||
W Wikipedii | |||||
| |||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język ten ma wiele specyficznych cech, które sprawiły, że stał się on obiektem zainteresowania lingwistów:
Język pirahã ma osiem spółgłosek: p t k x [ʔ] b g s h i trzy samogłoski: a i o. Jest to najmniejszy zasób fonemów na świecie – na równi z papuaskim językiem rotokas. W języku pirahã istnieją jednak dwa tony, które niektórzy językoznawcy również zaliczają do fonemów: wysoki (oznaczany przez samogłoski z ukośną kreską) i niski.
Spółgłoska /b/ przed /o/ wymawiana jest jako [ʙ] – bardzo rzadki dźwięk w językach świata. Jeden z alofonów spółgłoski /g/ nie jest znany w żadnym innym języku.
Typową wymowę języka uzupełniają inne sposoby oddania jego fonetyki – podczas krzyku (w czasie hałasu, np. burzy) wiele kontrastów między głoskami jest pomijanych (wszystkie samogłoski oddawane są jako [a], zachowany jest jedynie ton), podobnie, inna forma języka służy do śpiewu czy nawet mówienia z pełnymi ustami. Język ma też odmianę gwizdaną.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.