Katedra św. Cecylii w Albi

Katedra św. Cecylii w Albi (fr. Cathédrale Sainte-Cécile d'Albi) – gotycka katedra pod wezwaniem św. Cecylii w Albi, w regionie Midi-Pireneje, w departamencie Tarn we Francji. Siedziba arcybiskupa Albi.

Katedra św. Cecylii w Albi

Cathédrale Sainte-Cécile d'Albi

PA00095453
katedra
Katedra św. Cecylii
Państwo	Francja
Miejscowość	Albi
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	Diocèse d'Albi (diecezja Albi)
Wezwanie	św. Cecylii
Historia Data rozpoczęcia budowy 1282 Data zakończenia budowy 1480 Data poświęcenia 23 kwietnia 1480 Aktualne przeznaczenie czynna katedra diecezji Albi
Dane świątyni Plan katedry Styl gotyk Architekt nieznany Świątynia • materiał bud. • wysokość • długość • szerokość • cegła 40 m 113,50 m 30 m Wieża kościelna • liczba wież • wysokość wież 1 78 m Liczba naw 1 Nawa główna • wysokość 30 m
Położenie na mapie Tarn Katedra św. Cecylii w Albi
Położenie na mapie Francji Katedra św. Cecylii w Albi
Położenie na mapie Oksytanii Katedra św. Cecylii w Albi
43°55′43″N 2°08′35″E
Strona internetowa

Widok na prezbiterium i lektorium katedry św. Cecylii (XIII-XVI w.)

Bogato dekorowane sklepienia katedry św. Cecylii.

Ambona

Katedra w Albi została zbudowana z cegły, w stylu gotyku południowofrancuskiego. Mimo użytego budulca, jej styl architektoniczny jest odmienny od architektury ceglanej basenu Morza Bałtyckiego. Barwa użytej do jej budowy cegły jest raczej wypłowiała, szarożółtawa, nieróżniąca się na pierwszy rzut oka od piaskowca. Katedra nie ma też naw bocznych, jej dach jest płaski a wieża nieukończona^[1].

Historia

Inicjatorem zbudowania katedry w Albi był biskup, dominikanin Bernard III de Castanet, inkwizytor Langwedocji i wiceinkwizytor Francji, zwalczający wcześniej ruch heretyckich albigensów. Budowa katedry rozpoczęła się 15 sierpnia 1282 i trwała ok. 100 lat. Konsekracja nastąpiła 23 kwietnia 1480. Świątynia stała się architektonicznym symbolem triumfu papiestwa nad ruchami schizmatyckimi.

W XV w. do południowej ściany katedry dobudowano baldachim – imponujący portal z przedsionkiem.

Katedra zawdzięcza swoją dzisiejszą świetność restauracji przeprowadzonej w XIX w. pod nadzorem architekta Césara Daly (1811-1894).

Architektura

Katedra została wzniesiona z szarożółtej cegły na skarpie nad rzeką Tarn i ma charakter obronny. Jej wieża wznosi się na wysokość 78 m^[2]. W jej dolnej części znajduje się kaplica Sainte-Claire (św. Klary). Ściany katedry są zwieńczone gankiem z machikułami – otworami w podłogach umożliwiającymi zrzucanie pocisków lub lanie wrzątku na atakujących. Wielkie, cylindryczne przypory miały za zadanie uniemożliwienie wykonania podkopów.

Dach katedry w Albi jest płaski w przeciwieństwie do stromych i bogato dekorowanych dachów katedr z północnej Francji.

Katedra w Albi jest jednym z największych ceglanych kościołów na świecie. Ma ona następujące wymiary^[3]:

• długość zewnętrzna: 113,5 m
• długość wewnętrzna: 100 m
• szerokość zewnętrzna: 35 m
• szerokość wewnętrzna: 30 m
• wysokość ścian: 40 m
• wysokość sklepień: 30 m
• grubość murów przy podstawie: 2,5 m

Wyposażenie

Katedra jest budowlą jednonawową. Nie ma transeptu. Do nawy przylega z obu stron dwanaście kwadratowych kaplic, natomiast od wschodu pięć kaplic otacza wieńcem absydę. Sklepienie zdobią błękitne i złote wzory geometryczne. Aniołowie i filary na podeście zbudowanym w latach 1529-1535 zostały wyrzeźbione z białego kamienia.

Bogaty wystrój wnętrza jest zasługą Ludwika z Amboise, mecenasa sztuki, biskupa od 1473. Sklepienie prezbiterium składa się z ostrołuków, z których każdy został starannie wykonany i ozdobiony delikatnymi, kamiennymi rzeźbami i pokryty jasnymi malowidłami. Twórcami fresków pokrywających ściany katedry byli włoscy artyści sprowadzeni przez bratanka Ludwika z Amboise, Ludwika XII. Są to najlepiej na terenie Francji zachowane renesansowe freski naścienne.

W obejściu ustawione są kamienne rzeźby wyobrażające postacie ze Starego Testamentu. Przedstawione one zostały w żywych pozach a twarz każdej z nich ma niepowtarzalny, indywidualny wyraz.

Na fryzie na stallach przedstawiono wizerunki apostołów i świętych.

W okresie rewolucji francuskiej w 1792 zniszczono 70 posągów. Pomimo to katedra w Albi zalicza się do najlepiej zachowanych średniowiecznych budowli na terenie Francji.

Przypisy

1. Anne Benthues: 100 katedr świata (oryg. Die 100 schönsten Kathedralen der Welt). Warszawa: Elipsa, 2003, s. 56. ISBN 83-7265-052-7.
2. Emporis: Cathédrale Sainte-Cécile d'Albi. [dostęp 2010-04-04]. (ang.).
3. Nicolas Janbergs Structurae: Structures/Albi Cathedral – Cathédrale Sainte-Cécile. [dostęp 2010-04-04]. (ang.).

Bibliografia

• Elizabeth Cruwys: Najpiękniejsze katedry świata (oryg. Cathedras of the World). Warszawa: Penta, 1999. ISBN 83-85440-52-6. Brak numerów stron w książce
• Anne Benthues: 100 katedr świata (oryg. Die 100 schönsten Kathedralen der Welt). Warszawa: Elipsa, 2003. ISBN 83-7265-052-7. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Strona katedry. albi-tourisme.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-03)]. (ang.).
• Wirtualny spacer po katedrze
• Katedra w Albi - Forteca przeciw Katarom. [w:] sekulada.com [on-line]. [dostęp 2021-04-14]. (pol.).

Kontrola autorytatywna (katolicka katedra):

• VIAF: 255398043
• LCCN: n82162605
• GND: 4068523-8
• J9U: 987007604863805171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: place/Sainte-Cecile-Cathedral