Loading AI tools
lekkoatletka mozambicka, biegaczka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Lourdes Mutola (ur. 27 października 1972 w Maputo[1]) – mozambicka lekkoatletka specjalizująca się w biegach średniodystansowych (przede wszystkim na dystansie 800 m). Złota i brązowa medalistka olimpijska, trzykrotna mistrzyni świata, siedmiokrotna halowa mistrzyni świata, pięciokrotna mistrzyni Afryki, złota medalistka igrzysk afrykańskich oraz igrzysk Wspólnoty Narodów. Wielokrotna triumfatorka finału Grand Prix IAAF i igrzysk dobrej woli. Reprezentantka kraju na sześciu edycjach letnich igrzysk olimpijskich (Seul, Barcelona, Atlanta, Sydney, Ateny, Pekin).
Maria Mutola podczas halowych mistrzostw świata w Walencji (2008). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pełne imię i nazwisko |
Maria Lourdes Mutola | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
27 października 1972 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzrost |
165 cm[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jest obok Rosjanki Natalji Nazarowej najbardziej utytułowaną halową mistrzynią świata, z dorobkiem siedmiu tytułów mistrzowskich (łącznie na halowych mistrzostwach zdobyła dziewięć medali)[2]. Jest pierwszą w historii osobą z Mozambiku, która otrzymała medal olimpijski. Potrafiła utrzymać wysoką formę przez niemal całą karierę sportową (przede wszystkim lata 1991-2008)[3][4].
W zawodach międzynarodowych zadebiutowała w 1988 roku, wówczas jako piętnastoletnia lekkoatletka wystąpiła na mistrzostwach Afryki w Annabie i wywalczyła tytuł wicemistrzowski w konkurencji biegu na 800 m[3]. Trzy tygodnie później była uczestniczką igrzysk olimpijskich w Seulu. W tej samej konkurencji biegowej zajęła 7. miejsce w eliminacjach, uzyskując w tej fazie zmagań rezultat czasowy 2:04,36[5][6].
W 1990 roku zdobyła dwa złote medale mistrzostw Afryki w konkurencjach biegu na 800 i 1500 m, rok później zaś została mistrzynią igrzysk afrykańskich w biegu na dystansie 800 m. Była także uczestniczką lekkoatletycznych mistrzostw globu w Tokio, na których udało jej się wywalczyć 4. miejsce w finale[5][7]. Mutola przegrała tam walkę o brązowy medal o zaledwie 0,13 sekundy[3].
Startowała na rozgrywanych w Barcelonie igrzyskach olimpijskich, w ich ramach biorąc udział w konkurencjach biegowych na dystansie 800 i 1500 m. W obu startach awansowała do finału i uplasowała się odpowiednio na 5. i 9. miejscu (z czasami odpowiednio 1:57,49 i 4:02,60)[8][9].
W 1993 roku uczestniczyła w halowych mistrzostwach świata, na których zdobyła złoty medal w konkurencji biegu na 800 m[5]. Był to pierwszy z siedmiu tytułów halowej mistrzyni świata, który zdobyła Mozambijka[2]. Na dystansie 800 m okazała się również mistrzynią świata, podczas zmagań w Stuttgarcie. Dwa lata później Mozambijka obroniła tytuł halowej mistrzyni globu w biegu na 800 m, jednak na tym samym dystansie nie udało jej się tego dokonać w ramach mistrzostw świata na otwartym stadionie w Göteborgu – została bowiem zdyskwalifikowana w półfinale[5].
Na rozgrywanych w Atlancie igrzyskach olimpijskich zdobyła brązowy medal w konkurencji biegu na 800 m. W finale tej konkurencji uzyskała czas 1:58,71, z którym uplasowała się na 3. miejscu[10]. Tak wysoką pozycję wywalczyła nawet mimo zachorowania na grypę[11]. W ramach tej samej imprezy sportowej była chorążym swej reprezentacji na ceremonii otwarcia[1].
W 1997 roku brała udział w halowym czempionacie globu, do zawodów w konkurencji biegu na 800 m przystąpiła, nosząc czarną wstążkę w ramach upamiętnienia swego ojca, który zginął w wypadku mającym miejsce na kilka tygodni przed zaczęciem imprezy. Mimo tej żałoby udało się zdobyć tytuł mistrzowski[5][12]. Wywalczyła też brązowy medal rozgrywanych w Atenach mistrzostw świata, w biegu na 800 m. W tej samej konkurencji została złotą medalistką igrzysk Wspólnoty Narodów w Kuala Lumpur[5]. W 1999 roku wzięła udział w halowych mistrzostwach globu, na których nie zdołała wywalczyć złotego medalu (po raz pierwszy od 1993 roku), w finale pokonała ją reprezentantka Czech Ludmila Formanová[13]. Srebrny medal w tej samej konkurencji zdobyła też na mistrzostwach świata w Sewilli, wówczas uległa jedynie ponownie Formanovej[14].
W 2000 roku osiągnęła jeden z największych sukcesów w karierze – w swej koronnej konkurencji (800 m) zdobyła tytuł mistrzyni olimpijskiej, w finale zmagań uzyskała czas 1:56,15[15]. Kiedy Mutola wróciła do swego kraju, została przywitana przez tłumy, które skandowały jej imię podczas parady przez Maputo. W tym samym mieście jedną z ulic nazwano imieniem sportsmenki[11].
W 2001 roku ponownie zdobyła tytuł mistrzyni świata zarówno w hali, jak i na stadionie. Dwa lata później powtórzyła ten wyczyn, w jednym roku zdobywając tytuły mistrzyni świata w hali i na stadionie. Wszystkie te tytuły wywalczyła w konkurencji biegu na 800 m[7]. W sezonie 2003 wygrała również wszystkie sześć mityngów Golden League, za co otrzymała milion dolarów w złocie – część zarobionych tam pieniędzy przeznaczyła na rzecz fundacji, której zadaniem jest pomoc w rozwoju młodzieży w Mozambiku[3][16].
W swoim piątym olimpijskim starcie, który wydarzył się w Atenach, nie udało jej się zdobyć krążka. Na tych igrzyskach startowała tylko w konkurencji biegu na 800 m i awansowała do finału, zajmując w tej fazie zmagań 4. miejsce z czasem 1:56,51 (o zaledwie 0,08 sekundy przegrała walkę o brązowy medal ze Słowenką Jolandą Čeplak)[17]. Do igrzysk lekkoatletka przystąpiła po kontuzji ścięgna udowego[18].
Na mistrzostwach świata w Helsinkach w konkurencji biegu na 800 m również zajęła 4. miejsce w finale. W 2006 roku otrzymała siódmy i ostatni w karierze złoty medal halowych mistrzostw globu (w biegu na dystansie 800 m). Brała udział w mistrzostwach świata rozgrywanych w Osace i awansowała do finału biegu na 800 m, ale nie zdołała go ukończyć[5].
W 2008 roku na igrzyskach olimpijskich wywalczyła 5. miejsce w finale biegu na 800 m, z rezultatem czasowym 1:57,68[19].
Po zakończeniu kariery lekkoatletycznej zaczęła uprawiać piłkę nożną, w 2009 zaczęła rozgrywki w lidze RPA, dwa lata później zaś była reprezentantką Mozambiku w piłce nożnej[3]. W 2011 roku zaczęła też trenować reprezentantkę RPA Caster Semenyę[20][21].
Rok | Zawody | Miasto | Miejsce | Konkurencja | Wynik |
---|---|---|---|---|---|
1988 | Mistrzostwa Afryki | Annaba | bieg na 800 m | 2:06,55 | |
Igrzyska olimpijskie | Seul | 7. H | bieg na 800 m | 2:04,36 | |
1990 | Mistrzostwa Afryki | Kair | bieg na 800 m | 2:13,54 | |
bieg na 1500 m | 4:25,27 | ||||
1991 | Mistrzostwa świata | Tokio | 4. | bieg na 800 m | 1:57,63 |
Igrzyska afrykańskie | Kair | bieg na 800 m | 2:04,02 | ||
1992 | Igrzyska olimpijskie | Barcelona | 5. | bieg na 800 m | 1:57,49 |
9. | bieg na 1500 m | 4:02,60 | |||
Puchar Świata | Hawana | bieg na 800 m | 2:00,47 | ||
sztafeta 4 × 400 m | 3:31,90 | ||||
1993 | Halowe mistrzostwa świata | Toronto | bieg na 800 m | 1:57,55 | |
Mistrzostwa Afryki | Durban | bieg na 800 m | 1:56,36 | ||
Mistrzostwa świata | Stuttgart | bieg na 800 m | 1:55,43 | ||
Finał Grand Prix IAAF | Londyn | bieg na 800 m | 1:57,35 | ||
1994 | Igrzyska dobrej woli | Petersburg | bieg na 800 m | 1:57,63 | |
Puchar Świata | Londyn | bieg na 800 m | 1:58,27 | ||
1995 | Halowe mistrzostwa świata | Barcelona | bieg na 800 m | 1:57,62 | |
Mistrzostwa świata | Göteborg | DSQ SF | bieg na 800 m | N/A | |
Finał Grand Prix IAAF | Monako | bieg na 800 m | 1:55,72 | ||
Igrzyska afrykańskie | Harare | bieg na 800 m | 1:57,67 | ||
1996 | Igrzyska olimpijskie | Atlanta | bieg na 800 m | 1:58,71 | |
1997 | Halowe mistrzostwa świata | Paryż | bieg na 800 m | 1:58,96 | |
Mistrzostwa świata | Ateny | bieg na 800 m | 1:57,59 | ||
Finał Grand Prix IAAF | Fukuoka | bieg na 800 m | 1:56,93 | ||
1998 | Igrzyska dobrej woli | Nowy Jork | bieg na 800 m | 1:58,83 | |
Mistrzostwa Afryki | Dakar | bieg na 800 m | 1:57,95 | ||
Puchar Świata | Johannesburg | bieg na 800 m | 1:59,88 | ||
Igrzyska Wspólnoty Narodów | Kuala Lumpur | bieg na 800 m | 1:57,60 | ||
1999 | Halowe mistrzostwa świata | Maebashi | bieg na 800 m | 1:57,17 | |
Mistrzostwa świata | Sewilla | bieg na 800 m | 1:56,72 | ||
Finał Grand Prix IAAF | Monachium | bieg na 800 m | 1:59,10 | ||
Igrzyska afrykańskie | Johannesburg | bieg na 800 m | 1:59,73 | ||
2000 | Igrzyska olimpijskie | Sydney | bieg na 800 m | 1:56,15 | |
2001 | Halowe mistrzostwa świata | Lizbona | bieg na 800 m | 1:59,74 | |
Mistrzostwa świata | Edmonton | bieg na 800 m | 1:57,17 | ||
Igrzyska dobrej woli | Brisbane | bieg na 800 m | 1:58,76 | ||
Finał Grand Prix IAAF | Melbourne | bieg na 800 m | 1:59,78 | ||
2002 | Igrzyska Wspólnoty Narodów | Manchester | bieg na 800 m | 1:57,35 | |
Mistrzostwa Afryki | Tunis | bieg na 800 m | 2:03,11 | ||
Puchar Świata | Madryt | bieg na 800 m | 1:58,60 | ||
sztafeta 4 × 400 m | 3:26,84 | ||||
2003 | Halowe mistrzostwa świata | Birmingham | bieg na 800 m | 1:58,94 | |
Mistrzostwa świata | Paryż | bieg na 800 m | 1:59,89 | ||
Światowy Finał IAAF | Monako | bieg na 800 m | 1:59,59 | ||
2004 | Halowe mistrzostwa świata | Budapeszt | bieg na 800 m | 1:58,50 | |
Igrzyska olimpijskie | Ateny | 4. | bieg na 800 m | 1:56,51 | |
2005 | Mistrzostwa świata | Helsinki | 4. | bieg na 800 m | 1:59,71 |
2006 | Halowe mistrzostwa świata | Moskwa | bieg na 800 m | 1:58,90 | |
Igrzyska Wspólnoty Narodów | Melbourne | bieg na 800 m | 1:58,77 | ||
Mistrzostwa Afryki | Bambous | bieg na 800 m | 2:01,08 | ||
2007 | Mistrzostwa świata | Osaka | DNF | bieg na 800 m | N/A |
2008 | Halowe mistrzostwa świata | Walencja | bieg na 800 m | 2:02,97 | |
Mistrzostwa Afryki | Addis Abeba | bieg na 800 m | 2:00,47 | ||
Igrzyska olimpijskie | Pekin | 5. | bieg na 800 m | 1:57,66 | |
Źródło: [5][7] |
Źródło: [5]
22 lutego 1998 roku wygrała bieg na 800 metrów podczas mityngu we francuskim Liévin z czasem 1:56,36 – o 0,04 sekundy lepszym od halowego rekordu świata Niemki Christine Wachtel. Wynik ten nie został jednak ratyfikowany przez IAAF z powodu naruszenia przepisów – zapisy telewizyjne pokazały, że Mutola biegła poza wyznaczonym torem na ostatnim wirażu[22].
Została lekkoatletką roku według magazynu Track & Field News (za 2003 rok)[23]. W 2004 roku zaś otrzymała najwyższe cywilne odznaczenie Mozambiku – Order Eduardo Mondlane'a I Klasy[24].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.