Loading AI tools
polski inżynier elektryk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Pożaryski (ur. 1 października 1875 w Warszawie, zm. 22 kwietnia 1945 w Grodzisku Mazowieckim) – inżynier elektryk; profesor i wieloletni dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, współzałożyciel i wieloletni prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich[1].
Data i miejsce urodzenia |
1 października 1875 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 kwietnia 1945 |
profesor nauk technicznych | |
Specjalność: elektryczność | |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia |
Szkoła Inżynierska im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda |
Odznaczenia | |
Urodził się w rodzinie Władysława, zesłańca politycznego na Syberię Zachodnią, gdzie przebywał w latach 1864–1872[2], i Leokadii ze Smolaków[3].
Ukończył studia wyższe w Petersburgu jako inżynier technolog i w Darmstadt jako inżynier elektryk. Od 1899 przez przeszło ćwierć wieku wykładał elektrotechnikę i fizykę w Szkole im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. Ta szkoła została założona w roku 1895 jako szkoła średnia mechaniczno-techniczna. Początkowo władze rosyjskie pozwalały na wykłady tylko w języku rosyjskim. Dopiero w 1906 pozwolili uczyć po polsku[4].
Inicjatywą Ogólnorosyjskiego Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu, pod przewodnictwem inżyniera Kazimierza Obrębowicza, zostały wybudowane w latach 1899–1901 pierwsze gmachy dzisiejszej Politechniki Warszawskiej, w których funkcjonował Warszawski Instytut Politechniczny, z wykładowym językiem rosyjskim. Przedmioty elektrotechniczne były wykładane początkowo na wydziale mechanicznym w ramach kursu fizyki. Była również katedra elektrotechniki, prowadzona przez Grzegorza Wulfa, jego asystentem od roku 1902 był Mieczysław Pożaryski[5]. W latach 1906–1913 był działaczem Towarzystwa Kultury Polskiej.
W latach 1906–1916 był wykładowcą Wydziału Technicznego Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie, gdzie wykładał zarys elektrotechniki i teoretyczne podstawy elektrotechniki w ramach Kursów Politechnicznych (1906–1908) oraz elektrotechnikę w ramach Kursów Wieczornych dla Techników (1909–1916) a także teoretyczne podstawy elektrotechniki na Wykładach dla Inżynierów (1913)[6].
Prof. Pożaryski, wraz z inżynierem Ksawerym Gnoińskim, reprezentował polskie organizacje na kongresie założycielskim Fédération Internationale Des Ingénieurs-Conseils w Gandawie w roku 1913[7].
Po zajęciu Warszawy przez Niemców uzyskano zgodę na inaugurację działalności polskiej Politechniki, co nastąpiło w listopadzie 1915. Mieczysław Pożaryski był w gronie organizatorów tej uczelni. W 1920 jako ochotnik wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej[2]. Po odzyskaniu niepodległości szybko Politechnika się rozwinęła. Wydział Budowy Maszyn i Elektrotechniki został podzielony 15 czerwca 1921. W ten sposób powstał Wydział Elektrotechniczny, który później, w 1924, zmienił nazwę na Elektryczny. Mieczysław Pożaryski zostaje dziekanem Wydziału i pełni tę funkcję przez wiele kadencji w latach: 1921–1925, 1934–1936 oraz 1937–1939. Równocześnie nadal wykładał w szkole Wawelberga i Rotwanda, teraz podniesionej do rangi Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki[1].
Na zjeździe elektryków w dniach 7–9 czerwca 1919 w Warszawie zapadła uchwała o utworzeniu Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich przekształconego w 10 lat później w Stowarzyszenie Elektryków Polskich. Pierwszym Prezesem został wybrany profesor Mieczysław Pożaryski. W skład pierwszego Zarządu weszli także: Kazimierz Drewnowski, Ksawery Gnoiński, Roman Podoski, Kazimierz Szpotański, Józef Tomicki, Gabriel Michał Sokolnicki i Kazimierz Bieliński. Pożaryski przez wiele lat pełnił funkcję Prezesa SEP-u[8].
Był prezesem zarządu Stowarzyszenia Radiotechników Polskich[9][10]. W 1933 został członkiem Tymczasowego Komitetu Doradczo-Naukowego[11].
Niemcy zamknęli wszystkie szkoły powyżej ósmej klasy. Uczenie młodzieży odbywało się na tzw. tajnych kompletach w prywatnych domach. Prof. Pożaryski uczył fizyki na kompletach liceum w Grodzisku Mazowieckim, gdzie miał swój dom[12].
Jednak z powodu przedłużenia się wojny Generalne Gubernatorstwo odczuło potrzebę wykształcenia techników dla pracy w przemyśle niemieckim. W 1942 pozwolono na otwarcie Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej w Warszawie (1941–1944), utworzonej na bazie Politechniki Warszawskiej. Rektorem uczelni był niemiecki profesor Gütinger, kierownikiem Wydziału Elektrycznego został prof. Mieczysław Pożaryski, a wykładowcami byli między innymi profesorowie: Pogorzelski, Wolfke, Podoski, Iwaszkiewicz, Stefanowski. Pod płaszczykiem szkoły dla techników, prowadzono tajnie pełne wykłady politechniki[13].
Po wkroczeniu do Warszawy wojsk sowieckich, pierwszy na gruzach Wydziału zjawił się prof. Pożaryski i od razu 12 kwietnia 1945 zwołał Radę Wydziału. Niestety, na następnym posiedzeniu w dniu 22 kwietnia nie był już obecny. Jego organizm wyczerpany pracą w okresie okupacji nie wytrzymał ciężkich warunków w zburzonej Warszawie i właśnie tego dnia zmarł w swoim domu[14] w Grodzisku Mazowieckim, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 142-5-27)[15].
W 1901 ożenił się z Wandą z Grzegorzewskich (1872–1950)[15]. Ich czwartym, najmłodszym dzieckiem był Władysław[2].
Prof. M. Pożaryski w swoich wykładach podkreślał głównie fizyczne strony podstaw elektrotechniki. Był autorem wielu podręczników i książek na poziomie średnim. Książki te cenione były również przez studentów politechniki, właśnie ze względu na wyjaśnienia fizyczne uzupełniające „suche” metody matematyczne[16].
Wśród książek, które napisał, są:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.