Płomykówki[19] (Tytoninae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny płomykówkowatych (Tytonidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Płomykówki
Tytoninae[1] |
Mathews, 1912 |
|
Przedstawiciel podrodziny – płomykówka zwyczajna (T. alba) |
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ptaki |
Podgromada |
Neornithes |
Infragromada |
ptaki neognatyczne |
Rząd |
sowy |
Rodzina |
płomykówkowate |
Podrodzina |
płomykówki |
Typ nomenklatoryczny |
Podrodziny: Tyto Billberg, 1828 Rodzaju: Strix alba Scopoli, 1769 |
Synonimy |
Rodzaju:
- Strix[uwaga 1] Savigny, 1809[2]
- Aluco[uwaga 2] Fleming, 1822[3]
- Hybris Nitzsch, 1833[4]
- Flammea Fournel, 1836[5]
- Nyctimene[uwaga 3] Morris, 1837[6]
- Eustrinx Webb & Berthelot, 1841[7]
- Stridula Selys-Longchamps, 1842[8]
- Megastrix Kaup, 1848[9]
- Glyphidiura Reichenbach, 1850[10]
- Dactylostrix Kaup, 1851[11]
- Scelostrix Kaup, 1851[12]
- Glaux Blyth, 1851[13]
- Strigymnhemipus Des Murs, 1853[14]
- Glaucostrix G.R. Gray, 1855[15]
- Heliodilus A. Milne-Edwards, 1878[16]
|
|
Rodzaje i gatunki |
|
|
|
Zamknij
Podrodzina obejmuje gatunki występujące na wszystkich kontynentach (oprócz Antarktydy)[20].
Długość ciała 23–51 cm, rozpiętość skrzydeł 63–103 cm; masa ciała samic 195–1260 g, samców 187–800 g[20].
Etymologia
- Strix: łac. strix, strigis „sowa, sycząca sowa, która jak wierzono wysysa krew niemowląt”, od gr. στριξ strix, στριγος strigos „sowa”[21]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Aluco: łac. ulucus „skrzecząca sowa”, od ulula skrzecząca sowa[22]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Tyto: gr. τυτω tutō, τυτους tutous „sowa, nocna sowa”[23].
- Hybris: gr. ὑβρις hubris, ὑβριδος hubridos „rodzaj sowy”, prawdopodobnie puchacz[24]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Flammea: epitet gatunkowy Strix flammea Linnaeus, 1766; łac. flammeus „zapalny, koloru płomienia, ognisty czerwony”, od flamma „płomień”, od flagrare „palić się”[25]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Nyctimene: w mitologii greckiej Nyktimene (gr. Νυκτιμενη Nuktimenē), córka i nieświadoma kochanka króla Epopeusa z Lesbos, która ze wstydu i rozpaczy uciekła do lasu i została zmieniona przez Atenę w sowę. W innej wersji mitu celowo wkradła się do łóżka swojego ojca i zmieniła się w sowę, kiedy jej ojciec odkrył kazirodztwo i miał zamiar pchnąć ją nożem, od gr. νυκτι- nukti- „nocny”, od νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; μενω menō „pozostać” (por. μηνη mēnē „księżyc”)[26]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Eustrinx: gr. ευ eu „ładny, dobry”; στριγξ strinx „sowa”, od στριξ strix, στριγος strigos „sowa”[27]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Stridula: łac. stridulus „syczący, świszczący”, od stridere „robić ostry hałas”[28]. Gatunek typowy: Strix flammea Linnaeus, 1766 (= Strix alba Scopoli, 1769).
- Megastrix: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; στριξ strix, στριγος strigos „sowa”[29]. Gatunek typowy: Strix tenebricosa Gould, 1845.
- Glyphidiura: gr. γλυφις gluphis, γλυφιδος gluphidos „karb”; ουρα oura „ogon”[30]. Gatunek typowy: Strix capensis A. Smith, 1834.
- Dactylostrix: gr. δακτυλος daktulos „palec”; στριξ strix, στριγος strigos „sowa”[31]. Gatunek typowy: Strix personata Vigors, 1831 (= Strix castanops Gould, 1837[uwaga 4]).
- Scelostrix: gr. σκελος skelos „noga”; στριξ strix, στριγος strigos „sowa”[32]. Gatunek typowy: Strix candida Tickell, 1833 (= S[trix]. longimembris Jerdon, 1839).
- Glaux: gr. γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa z błyszczącymi oczami”[33]. Gatunek typowy: S[trix]. longimembris Jerdon, 1839.
- Strigymnhemipus: gr. στριγξ strinx „sowa”, od στριξ strix, στριγος strigos „sowa”; γυμνος gumnos „nagi”; ἡμι- hēmi- „pół-”, od ἡμισυς hēmisus „połowa”; πους pous, ποδος podos „stopa”[34]. Gatunek typowy: Strix perlata M.H.C. Lichtenstein, 1818 (= Strix tuidara J.E. Gray, 1829[uwaga 5]).
- Glaucostrix: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Glaux Blyth, 1851 (płomykówka) oraz Strix Linnaeus, 1766 (puszczyk)[35]. Gatunek typowy: Strix candida Tickell, 1833 (= S[trix]. longimembris Jerdon, 1839).
- Heliodilus: gr. ἡλιος hēlios „słońce”; δειλος deilos „tchórzliwy, nieśmiały, przerażony”, od δειλιαω deiliaō „bać się”[36]. Gatunek typowy: Heliodilus soumagnei A. Grandidier, 1878.
Podział systematyczny
Do podrodziny należy jeden rodzaj, Tyto, do którego zaliczane są następujące występujące współcześnie gatunki[19]:
- Tyto prigoginei (Schouteden, 1952) – płomykówka malutka
- Tyto inexspectata (Schlegel, 1879) – płomykówka rdzawolica
- Tyto capensis (A. Smith, 1834) – płomykówka ziemna
- Tyto longimembris (Jerdon, 1839) – płomykówka długonoga
- Tyto tenebricosa (Gould, 1845) – płomykówka przydymiona
- Tyto aurantia (Salvadori, 1881) – płomykówka złotawa
- Tyto almae Jønsson, Poulsen, Haryoko, Reeve & Fabre, 2013 – płomykówka seramska
- Tyto castanops (Gould, 1837) – płomykówka tasmańska
- Tyto manusi Rothschild & E. Hartert, 1914 – płomykówka atolowa
- Tyto novaehollandiae (Stephens, 1826) – płomykówka duża
- Tyto soumagnei (A. Grandidier, 1878) – płomykówka madagaskarska
- Tyto javanica (J.F. Gmelin, 1788) – płomykówka ozdobna
- Tyto glaucops (Kaup, 1853) – płomykówka szarolica
- Tyto furcata (Temminck, 1827) – płomykówka amerykańska
- Tyto alba (Scopoli, 1769) – płomykówka zwyczajna
Opisano również gatunki wymarłe:
- Tyto gigantea (Ballmann, 1973)[37]
- Tyto Robusta (Ballmann, 1973)[37]
- Tyto sanctialbani (Lydekker, 1893)[38]
Młodszy homonim Aluco Link, 1807 (Mollusca).
Podgatunek S. novaehollandiae.
Tytoninae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
Ch.L. Nitzsch: Pterylographia avium pars prior. Halae: 1833, s. 16. (łac.).
M.A.P.O. Des Murs: Oiseaux. W: J.Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 1. Paris: Maresq, 1853, s. 144. (fr.).
Tyto, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-09-05] (ang.).
MarcoM. Pavia MarcoM., CécileC. Mourer-Chauviré CécileC., Redescription of Tyto sanctialbani Lydekker, 1893 (Aves, Strigiformes), from its type locality of La Grive-Saint-Alban (middle Miocene, France), „Journal of Vertebrate Paleontology”, 31 (5), 2011, s. 1093–1101, DOI: 10.1080/02724634.2011.595465, ISSN 0272-4634 [dostęp 2023-12-11] (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: