Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rejzl Żychlińska[1][2][3], także Rajzla Żychlińska[4] (jid. רייזל זשיכלינסקא; ur. 27 lipca 1910 w Gąbinie, zm. 13 czerwca 2001 w Concord[5]) – polska poetka żydowskiego pochodzenia, tworząca w języku jidysz.
Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1910 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 czerwca 2001 |
Język |
jidysz |
Dziedzina sztuki |
poezja |
Urodziła się w Gąbinie w rodzinie żydowskiej[3]. Naukę pobierała w polskiej szkole i u prywatnych nauczycieli[2]. W latach 1934–1935 pracowała w sierocińcu we Włocławku[2][3], po czym w latach 1936–1939 przebywała w Warszawie[2][4], gdzie utrzymywała się jako urzędniczka[3]. Po kapitulacji Warszawy[5] uciekła do Związku Radzieckiego, wojnę przetrwała w Kazaniu; w tym okresie urodziła syna[2]. W 1947 jako repatriantka wróciła do Polski i krótko przebywała w Łodzi i na Dolnym Śląsku[2]. W 1948 wyemigrowała do Francji i osiadła w Paryżu, gdzie mieszkała do 1951. W tym samym roku wyjechała do Nowego Jorku, gdzie mieszkała do końca życia[2]. W Stanach Zjednoczonych z początku utrzymywała się dzięki pracy w fabryce[2]. Następnie studiowała biologię i literaturę w City College[2][3], a także literaturę i filozofię w New School for Social Research[3].
Tworzyła w jidysz[1], jej utwory charakteryzowała zwięzłość[3]. Pierwsze wiersze napisała w wieku 12 lat[3]. Debiutowała w 1928 wierszem opublikowanym na łamach „Folkscajtung”[3][5], po entuzjastycznej opinii Melecha Rawicza[3]. W 1936 roku, nakładem żydowskiego PEN Clubu, ukazał się jej pierwszy tomik poezji pt. Lider, którego okładkę zaprojektował Jankiel Adler, a słowem towarzyszącym opatrzył Icyk Manger[3]. W 1939 w Warszawie[2] wydała drugi tomik pt. Der regn zingt (z jid. Śpiewa deszcz)[3]. Jej ostatni zbiór wierszy wydany w Polsce, Cu łojtere bregn (z jid. Ku jasnym brzegom), który ukazał się w 1948[3], dedykowała najbliższej rodzinie, która zginęła w obozach zagłady w Chełmnie i Treblince[5]. Kolejne tomiki opublikowała w Nowym Jorku[2]. W 1975 otrzymała w Izraelu nagrodę im. Icyka Mangera[3].
Wiersze Żychlińskiej zostały przetłumaczone na język angielski, niemiecki, francuski i polski[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.