Ulica 11 Listopada w Warszawie
ulica w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica 11 Listopada – ulica w dzielnicach Pradze-Północ i Targówek w Warszawie.
| Nowa Praga, Targówek Mieszkaniowy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica 11 Listopada przy ul. Bródnowskiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
1510 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°15′44,0″N 21°02′15,6″E | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica, pierwotnie nosząca nazwę Esplanadowa, została wytyczona w 1875 roku po wykupieniu okolicznych parcel przez Zarząd Wojskowy Okręgu Warszawskiego jako droga rozdzielająca tereny wojskowe i grunty miasteczka Nowa Praga, które w tym czasie powiększyło się o tereny pomiędzy ulicami Czynszową i ul. Szwedzką. Łukowaty kształt ulicy wynikał z przebiegu granicy esplanady fortu Śliwickiego (od której pochodziła nazwa)[2]. Obecna nazwa została nadana w 1921[3].
Ulicę przyłączono wraz z całą okolicą do Warszawy w roku 1899; jednocześnie u zbiegu z ul. Szwedzką wybudowano rogatki Bródnowskie. Po roku 1875 na terenach wykupionych przez Zarząd Warszawskiego Okręgu Wojskowego powstała bocznica kolejowa i wielki zespół koszar 2 Orenburskiego Pułku Kozaków zaprojektowany przez Wiktora Junoszę-Piotrowskiego[4].
Po wschodniej stronie ulicy, wciąż należącej do Nowej Pragi po roku 1880 pojawiła się pierwsza zabudowa; pierwotnie drewniana, w późniejszym okresie murowana. Okres ożywienia budowlanego w tej okolicy przypadł na lata 1905–1914; wzniesiono wtedy sporo dość utylitarnych kamienic czynszowych. Ulicą przechodziły wszystkie kondukty pogrzebowe z Pragi na cmentarz Bródnowski i cmentarz żydowski[5].
W roku 1908 przy okazji rozbudowy linii kolei obwodowej i budowy tzw. drugiego mostu kolejowego nad ulicą 11 Listopada wybudowano kamienny wiadukt. Jednocześnie równolegle z jego wzniesieniem uporządkowano tereny dawnego cmentarza cholerycznego zwanego „nowym“, mieszczącego się już pomiędzy nasypami Kolei Nadwiślańskiej i Kolei obwodowej.
W roku 1915 w pobliżu wiaduktu u zbiegu z ul. Szwedzką wybudowano ceglane zabudowania miejskiego składu kostki brukowej; od roku 1918 i odzyskania niepodległości dawne kozackie koszary przejęło Wojsko Polskie. Zespół zabudowań wojskowych rozbudowano, zaś w koszarach przy 11 Listopada siedzibę znalazł 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej[6].
W roku 1928 ulicą pojechał pierwszy tramwaj linii 21, jej trasa prowadziła z Pelcowizny i Nowego Bródna ulicami Wysockiego, Odrowąża, 11 Listopada, Konopacką, Wileńską i dalej przez most Kierbedzia na cmentarz Wolski.
W okresie okupacji niemieckiej ulicy nadano nowe nazwy: niemiecką Esplanadenstrasse i polską Esplanadowa[7] (według innego źródła Esplanada)[8].
Zabudowa mieszkaniowa ulicy, która w większości przetrwała II wojnę światową, została po 1945 roku uzupełniona o nowe budynki[6]. W 1950 na ulice 11 Listopada i Targową przeniesiono tory tramwajowe z ulic Wileńskiej i Konopackiej[9].
Do lat 90 XX wieku w koszarach mieściło się Dowództwo 9. DA OPK oraz 83. dd OPK. (83. dywizjon dowodzenia Obrony Powietrznej m. Warszawa – Jednostka Wojskowa 1560)[10]. W 1993 budynki koszar wpisano do rejestru zabytków. Obecnie są siedzibą m.in. kilku organizacji byłych wojskowych[11][12][13].
Przy skrzyżowaniu z ulicami Konopacką i Strzelecką znajduje się jeden z ostatnich zachowanych w Warszawie transformatorów kioskowych[14]. W 2015 obiekt został wpisany do rejestru zabytków[15].
- Dawna Fabryka Cukrów Anczewskiego (nr 10)[16]
- Dawna Fabryka Wyrobów Gumowych Brage (nr 22)[17]
- Rogatka Bródnowska
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
