Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Albert I Koburg

król Belgii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Albert I Koburg
Remove ads

Albert I, właśc. Albert Leopold Klemens Maria Meinrad, fr. Albert Léopold Clément Marie Meinrad (ur. 8 kwietnia 1875 w Brukseli, zm. 17 lutego 1934 w Marches-les-Dames) – król Belgów od 1909.

Szybkie fakty Okres, Poprzednik ...
Thumb
Albert I i Elżbieta Gabriela Wittelsbach
Thumb
Mundur króla Alberta I z Wielką Wstęgą Orderu Leopolda, Krzyżem Wojennym 1914–1918, Medalem Yzeru i Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1914–1918

Był młodszym synem Filipa Koburga, hrabiego Flandrii (młodszego brata króla Leopolda II) i Marii Luizy Hohenzollern-Sigmaringen (córki Karola Antoniego, księcia Hohenzollern-Sigmaringen i premiera Prus).

Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Dzieciństwo i młodość

Urodził się w brukselskim Pałacu Regencji. Był bratankiem panującego króla Leopolda II. Leopold nie miał synów (jego jedyny syn, również Leopold, zmarł w 1869), więc następcą króla był ojciec Alberta, Filip, hrabia Flandrii. Filip był jednak głuchy, więc zrezygnował z praw do tronu na rzecz swojego najstarszego syna, Baldwina. Młody książę zmarł jednak po krótkiej chorobie w 1891. Następcą belgijskiego tronu został wówczas Albert. Po śmierci ojca w 1905 został hrabią Flandrii. W latach 1893–1909 zasiadał w belgijskim senacie.

Jako nieprzeznaczony do panowania Albert był wychowywany w sposób liberalny i otwarty. Jego nauczycielem był Emile Sigogne, który zadedykował królowi później książkę Socjalizm i monarchia. Albert był zwolennikiem idei liberalnych. Odbył służbę wojskową i dużo podróżował po europejskich dworach. Odwiedził nawet Kongo Belgijskie i Stany Zjednoczone. Był przerażony perspektywą wstąpienia na tron. Napisał: „Od pewnego czasu jestem naprawdę przytłoczony wyjątkowo trudną przyszłością, która jawi się przede mną jako trudna sama w sobie z powodu złożoności położenia podzielonego kraju, trudna w szczególności z racji mojego braku przygotowania (...). Nadszedł czas pracy, aby zdobyć nie tyle umiejętności, co jest niemożliwe, ile wiedzę wystarczającą do tego, by w każdym razie nie narażać na śmieszność funkcji, którą los ma mi kiedyś narzucić.”

Małżeństwo

2 października 1900 w Monachium poślubił Elżbietę Gabriellę Wittelsbach (ur. 25 czerwca 1876, zm. 23 listopada 1965), córkę księcia bawarskiego Karola Teodora i Marii Józefy (córki króla Portugalii Michała I). Albert oświadczył się Elżbiecie po 3 latach znajomości podczas spaceru w lesie Fontainebleau słowami: „Czy sądzi pani, że mogłaby znieść klimat Belgii?”. Albert i Elżbieta mieli razem dwóch synów i córkę:

Poważny, staranny, pesymistyczny, zamknięty w sobie (Leopold II nazywał go „zamkniętą kopertą”), skromny, nieśmiały i wstydzący się swojej wady wymowy Albert obejmuje tron Belgii po śmierci stryja w 1909. Swoją przysięgę konstytucyjną złożył nie tylko po francusku, ale także po flamandzku. Razem z żoną zamieszkał w pałacu Assche przy ulicy de la Science w Brukseli.

Panowanie

Thumb
Popiersie Alberta I w Ottignies.

Albert stał się bohaterem Belgii dzięki swojej postawie podczas I wojny światowej. Dążył on do zapewnienia Belgii neutralności. W 1913 podróżował do Francji i Niemiec dla potwierdzenia tej neutralności. 2 sierpnia 1914 otrzymał jednak od cesarza Wilhelma II ultimatum, w którym Kaiser domagał się zgody na przemarsz niemieckich wojsk przez terytorium Belgii. Niemiecki władca przypomniał królowi Belgów, że jest przecież Koburgiem, a więc przedstawicielem niemieckiej dynastii[1]. Albert odpowiedział na to: „Koburg – tak, ale również Orleański[2], a nade wszystko Belgijski”. Ostateczna odpowiedź brzmiała: „Rządzę narodem, nie drogą!”. Odrzucenie przez króla i rząd niemieckiego ultimatum pociągnęło za sobą inwazję wojsk niemieckich na Belgię 4 sierpnia pomimo jej neutralności, którą kanclerz Theobald von Bethmann Hollweg nazwał „świstkiem papieru”[3].

Podczas wojny król osobiście dowodził belgijską armią. Dowodził w kilku potyczkach, które opóźniły niemiecką ofensywę. Niemcy zajęli jednak prawie całą Belgię, oprócz niewielkiego „skrawka ojczyzny” u ujścia rzeki IJzer. Nad IJzer stoczono w dniach 16 – 31 października 1914 bitwę, która sprawiła, że Niemcy nie zdołali opanować ujścia rzeki do Morza Północnego. Przez kolejne 4 lata wojska belgijskie stanowiły lewe skrzydło wojsk sprzymierzonych, ale pozostawały pod wyłącznym dowództwem króla, który nie wyraził zgody na ich użycie w wielkich ofensywach pod Verdun i nad Sommą w 1916 r., uznając je za „niepotrzebne rzezie”. Podczas gdy rząd przeniósł się do Hawru, król i królowa pozostali w Belgii, w De Panne, niedaleko linii frontu. Król nie wahał się narażać życia w okopach czy też latać samolotem nad liniami wroga.

Wojska belgijskie wzięły udział w ostatniej ofensywie w 1918 r. 22 listopada para królewska tryumfalnie wróciła do Brukseli. W wygłoszonej tego dnia mowie tronowej Albert zapowiedział wprowadzenie wyborów powszechnych, rzeczywistą równość obu języków narodowych, uznanie swobód związków zawodowych i rozszerzenie ustawodawstwa społecznego. Kraj był zniszczony działaniami wojennymi, które były widoczne zwłaszcza we Flandrii. Traktat wersalski z 1919 oddał Belgii przygraniczne okręgi Eupen i Malmedy.

W 1920 król otworzył Letnie Igrzyska Olimpijskie w Antwerpii. W latach 1930–1939 w Belgii został zbudowany kanał, który został nazwany imieniem Alberta. Albert był też aktywny na arenie międzynarodowej, choć nie lubił komplementów dotyczących swojej postawy w czasie wojny. Jak sam mówił, był tylko osobą „zmuszoną do heroizmu”. Jedyną pochwałą, którą akceptował brzmiała: „Oszczędza żołnierską krew”.

Zginął podczas wspinaczki skalnej (alpinizm był jego znanym hobby), w belgijskiej części Ardenów, na skale Grand Bon Dieu niedaleko Marches-les-Dames nad Mozą. Oficjalna wersja (kwestionowana przez niektórych historyków) głosi, że król dotarł do szczytu 32-metrowej skały, gdy oderwał się od niej blok i spadając, pociągnął za sobą króla, który uderzył głową o ścianę. Była to śmierć zgodna z życzeniem Alberta, który nie uważał, że „byłoby pięknie umrzeć w swoim łóżku”.

Podobnie jak inni belgijscy królowie został pochowany w krypcie kościoła Notre-Dame pałacu Laeken w Brukseli.

Remove ads

Odznaczenia

Remove ads

Genealogia

Podsumowanie
Perspektywa
Prapradziadkowie

Ernest Fryderyk
(1724–1800)
∞
Zofia Brunswick-Wolfenbüttel
(1724–1802)

Henryk XXIV Reuss-Ebersdorf
(1724–1779)
∞1754
Karolina Erbach-Schönberg
(1727–1796)

Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański
(1747–1793)
∞1769
Ludwika Maria de Penthièvre
(1753–1821)

Król Obojga Sycylii
Ferdynand I Burbon
(1751–1825)
∞1768
Maria Karolina Habsburg
(1752–1814)

Anton Hohenzollern-Sigmaringen
(1762–1831)
∞1782
Amalia Salm-Kyrburg
(1760–1841)

Pierre Murat
(1748–1792)
∞
Louise Dastrog
(1762–1832)

Karol Ludwik Badeński (1755–1801)
(1755–1801)
∞1774
Amalia Fryderyka Hessen-Darmstadt
(1754–1832)

Klaudiusz de Beauharnais
(1756–1819)
∞
Klaudia Franciszka de Lezay-Marnésia
(1767–1791)

Pradziadkowie

Franciszek Sachsen-Coburg-Saalfeld
(1750–1806)
∞1777
Augusta Reuss-Ebersdorf
(1757–1831)

Król Francuzów
Ludwik Filip Burbon
(1773–1850)
∞1809
Maria Amelia Burbon-Sycylijska
(1782–1866)

Karl Hohenzollern-Sigmaringen
(1785–1853)
∞1802
Antonina Murat
(1799–1847)

Wielki Książę Badenii
Karol Ludwik Badeński
(1786–1818)
∞1806
Stefania de Beauharnais
(1789–1860)

Dziadkowie

Król Belgów
Leopold I Koburg
(1790–1865)
∞1832
Ludwika Maria Orleańska
(1812–1850)

Karl Anton von Hohenzollern-Sigmaringen
(1811–1885)
∞1834
Józefina Badeńska
(1813–1900)

Rodzice

Filip Koburg (1837–1905)
∞1867
Maria Luiza Hohenzollern-Sigmaringen (1845–1912)

Albert I Koburg (1875–1934), król Belgów

Przypisy

Bibliografia

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads