Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Andrzej Sitkowski
polski robotnik, ekonomista, pisarz i uczestnik powstania warszawskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Andrzej Sitkowski ps. Sowa (ur. 9 listopada 1928[1][2], zm. 14 lutego 2025 w Durach[3][4]) – polski brukarz, murarz, ekonomista i pisarz, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Dzieciństwo i młodość
Andrzej Sitkowski urodził się 9 września 1928 r. jako syn Antoniego Sitkowskiego i Heleny z domu Domańskiej. Jego zmarły przed wybuchem II wojny światowej ojciec był wyższym oficerem policji, matka zaś z wykształcenia nauczycielką, jednak w czasie okupacji zajmowała się wychowaniem dzieci i prowadzeniem gospodarstwa domowego. Sitkowski ma młodszą siostrę Magdę. Rodzina początkowo mieszkała w Warszawie przy ul. Ciepłej, później w Boernerowie i na warszawskich Bielanach przy ul. Babickiej 5 (Obecnie ul. Cegłowska 15)[5]. Podczas okupacji jego matka przyjęła pod opiekę, na prośbę pianistki Cecylii Kozak, zagrożone prześladowaniem ze względu na korzenie żydowskie siostry Hadassę i Marion Kozak, znane też jako Jadwiga i Maria, a także ich matkę Bronisławę Kozak z domu Landau. Sitkowski pomagał w utrzymaniu ukrywanej trójki i swojej rodziny poprzez handlowanie octem, papierosami oraz rozpalanie ognia w piecach kaflowych. Równocześnie uczęszczał na tajne komplety oraz do obowiązkowej szkoły zawodowej ojców marianów na Bielanach, gdzie kształcił się w zawodzie brukarza i murarza. Na prośbę Bronisławy Kozak uczył jej córkę Hadassę czytać i pisać[2][5].
Udział w powstaniu warszawskim
Sitkowski wstąpił do Szarych Szeregów w 1943 r. i brał udział w powstaniu warszawskim, walcząc na Żoliborzu[5]. Dostał stopień strzelca w II Obwodzie „Żywiciel” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Działał w zgrupowaniu „Żyrafa II” w plutonie osłony sztabu 227. Był wystawiony przez „Bojowe Szkoły” Szarych Szeregów („Szczury Kanałowe”)[1]. Po upadku powstania trafił do niewoli i został przetransportowany do Niemiec. Początkowo znalazł się w sowieckim obozie jenieckim, jednak później trafił do obozu alianckiego[5]. Był jeńcem Stalagu XI A Altengrabow Kommando 274/1 Gatersleben[1]. Następnie trafił do pracy w niemieckiej cukrowni w Gatersleben w Saksonii-Anhalt[5]. Wówczas nawiązał kontakt z rodziną w Łodzi. Po wyzwoleniu przez amerykańskie wojsko udał się do Łodzi, gdzie spotkał się z matką i siostrą[5].
Losy powojenne
Po zakończeniu działań wojennych zamieszkał z rodziną w Łodzi. Został absolwentem studiów ekonomicznych, które rozpoczął w łódzkim oddziale Szkoły Głównej Handlowej, a zakończył na Uniwersytecie Łódzkim[5]. W 1982 r. owdowiał, po czym w 1994 r. ponownie zawarł związek małżeński.
Po wojnie rodzina Kozaków, której udzielał pomocy podczas okupacji, udała się na emigrację. Hadassa Kozak została historyczką w Nowym Jorku, natomiast Marion Kozak ukończyła studia historyczne na London School of Economics i jest aktywistką polityczną w Wielkiej Brytanii[5].
Remove ads
Publikacje
- „UN Peacekeeping. Myth and Reality" 2006 Westport, Conn., Praeger Security International ISBN 978-0-275-99214-9
Odznaczenia
1 stycznia 1995 r. Andrzej Sitkowski został uhonorowany przez Jad Waszem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Razem z nim tytuł ten otrzymała jego matka, Helena Sitkowska[1][6]. 11 września 2000 r. został odznaczony Medalem za Ofiarność i Odwagę[7]. 28 września 2015 r. został odznaczony Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości za wybitne zasługi w obronie niepodległości i suwerenności Państwa Polskiego[8]. 30 lipca 2024 z okazji 80. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[9][10].
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads