Ara (rodzaj)

Ara – rodzaj dużych ptaków z podrodziny papug neotropikalnych (Arinae) w obrębie rodziny papugowatych (Psittacidae).

Ara[1]
Lacépède, 1799[2]
Przedstawiciel rodzaju – ara żółtoskrzydła (A. macao)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Arini
Rodzaj	Ara
Typ nomenklatoryczny
Psittacus macao Linnaeus, 1758
Synonimy
Maracanus Rafinesque, 1815[3] Paracus Rafinesque, 1815[3] Macrocercus Vieillot, 1816[4] Macao S.D.W., 1836[5] Macrocircus Swainson, 1837[6] Araclanga Gloger, 1841[7] Aracanga Bonaparte, 1854[8] Ararauna Bonaparte, 1854[8] Hemipsittacus Miranda Ribeiro, 1920[9]
Gatunki
10 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej, Ameryce Centralnej i Meksyku^[10].

Morfologia i ekologia

Długość ciała 46–95 cm; masa ciała 285–1708 g^[10]. Charakteryzują się bardzo długim ogonem, kolorowym upierzeniem oraz dużym, hakowato zakończonym dziobem. Gdy są podekscytowane, ich policzki mogą się rumienić. Dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje. Odżywiają się owocami i orzechami (kruszą skorupę, a następnie wydobywają zawartość językiem). Łatwo się oswajają. Niektóre mogą uczyć się naśladować ludzką mowę^[11]. W niewoli dożywają czasem nawet do 65 lat.

Systematyka

Etymologia

• Ara: tupi. onomatopeja Ara odnosząca się do ary, ale również w połączeniu wskazuje inne ptaki (np. Araçarí, Araponga). Arara to ogólna nazwa dla papug^[12].
• Maracanus: na podstawie „Maracana” Marggrafa z 1648 roku, od tupi. nazwy Maracanā „żuć korę” dla ar^[12]. Gatunek typowy: Psittacus severus Linnaeus, 1758.
• Paracus: autor opisu taksonu nie wyjaśnił znaczenia nazwy; gr. παρα para „blisko”; rodzaj Ara Lacépède, 1799^[12]. Nowa nazwa dla Ara Lacépède, 1799.
• Macrocercus (Macrocircus): gr. μακροκερκος makrokerkos „długoogonowy”, od μακρος makros „długi”; κερκος kerkos „ogon”^[12]. Gatunek typowy: Psittacus macao Linnaeus, 1758.
• Araclanga: rodzaj Ara Lacépède, 1799; łac. clangere „rozbrzmiewać”^[12]. Nowa nazwa dla Ara ze względu na puryzm.
• Aracanga: epitet gatunkowy Psittacus aracanga J.F. Gmelin, 1788; tupi. nazwa Aráracanga „wielkogłowa papuga” dla różnych ar^[12]. Gatunek typowy: Psittacus aracanga J.F. Gmelin, 1788 (= Psittacus macao Linnaeus, 1758).
• Ararauna: epitet gatunkowy Psittacus ararauna Linnaeus, 1758; tupi. nazwa Arára úna „wielka ciemna papuga” dla modroary hiacyntowej^[12]. Gatunek typowy: Psittacus ararauna Linnaeus, 1758.
• Hemipsittacus: gr. ἡμι- hēmi- „pół, mały,” podobny do, od ἡμισυς hēmisus „połowa”; ψιττακος psittakos „papuga”^[12]. Gatunek typowy: Psittacus severus Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[13]:

• Ara severus (Linnaeus, 1758) – ara kasztanowoczelna
• Ara rubrogenys Lafresnaye, 1847 – ara różowooka
• Ara ararauna (Linnaeus, 1758) – ara ararauna
• Ara glaucogularis Dabbene, 1921 – ara szafirowa
• Ara tricolor (Bechstein, 1811) – ara trójbarwna – takson wymarły około 1885 roku^[14]
• Ara macao (Linnaeus, 1758) – ara żółtoskrzydła
• Ara chloropterus G.R. Gray, 1859 – ara zielonoskrzydła
• Ara militaris (Linnaeus, 1766) – ara zielona
• Ara ambiguus (Bechstein, 1811) – ara oliwkowa
• Ara autocthones Wetmore, 1937 – takson wymarły, znany na podstawie kości^[15]