Atolowczyk grubodzioby

Atolowczyk grubodzioby^[4], wyspiarek grubodzioby^[5] (Pampusana salamonis) – wymarły gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Występował endemicznie na Wyspach Salomona.

Atolowczyk grubodzioby

Pampusana salamonis[1]
(E.P. Ramsay, 1882)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	gołębiowe
Rodzina	gołębiowate
Podrodzina	trerony
Rodzaj	Pampusana
Gatunek	atolowczyk grubodzioby
Synonimy
Phlogænas salamonis E.P. Ramsay, 1882[2] Gallicolumba salamonis (E.P. Ramsay, 1882)[1] Alopecoenas salamonis (E.P. Ramsay, 1882)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
wymarły

Gatunek znany tylko z dwóch okazów: z 1882 r. (z wyspy Makira, ówcześnie San Cristobal) i 1927 r. (z niewielkiej wyspy Ramos u wybrzeży wyspy Malaita). Holotyp z 1882 r., który posłużył do opisania gatunku, znajduje się obecnie w Muzeum Australijskim w Sydney.

Choć nie ma na to żadnych dowodów, jest wysoce prawdopodobne, że występował także na pobliskich wyspach archipelagu.

Dorastał do około 26 cm. Głowa, gardło i pierś koloru beżowego. Kasztanowy grzbiet z błyszczącymi, bladofioletowymi skrzydłami i brązowym brzuchem.

Atolowczyk grubodzioby preferował suche lasy wyspowe Wysp Salomona. Prowadził naziemny tryb życia, przez co był łatwym łupem dla wprowadzonych (lub przywleczonych) na wyspę przez człowieka obcych gatunków – szczurów, świń domowych, kotów i psów. Oprócz drapieżnictwa gatunków inwazyjnych do wymarcia tego ptaka przyczyniły się także wycinka lasu nizinnego wyspy, będącego środowiskiem naturalnym tego ptaka i polowania.

Pomimo tego, że ostatni raz odnotowany został w 1927 r. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) przez długi czas wahała się z zaklasyfikowaniem tego gatunku jako wymarły. Wiele wypraw podjętych w celu odnalezienia atolowczyka grubodziobego (głównie pod koniec XX w.) zakończyło się niepowodzeniem. Po ostatniej, również nieudanej wyprawie z 2004 r., IUCN oficjalnie uznała go w 2005 r. za takson wymarły.

Prawdopodobnie ptak ten wymarł w połowie XX w. w następstwie wzmożonych działań wojennych II wojny światowej, kiedy to wyniszczono w tym regionie kilka populacji endemicznych ptaków.