Biegus wielki

Biegus wielki^[4] (Calidris tenuirostris) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie wyróżnia się podgatunków^[2][5].

Biegus wielki

Calidris tenuirostris[1]
(Horsfield, 1821)
Szata spoczynkowa (Tajlandia)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	bekasowce
Rodzina	bekasowate
Podrodzina	biegusy
Plemię	Calidrini
Rodzaj	Calidris
Gatunek	biegus wielki
Synonimy
Totanus tenuirostris Horsfield, 1821[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
zagrożony

Występowanie

W sezonie lęgowym zamieszkuje północno-wschodnią Syberię. Zimuje głównie od Azji Południowo-Wschodniej do Australii; także na azjatyckich wybrzeżach Oceanu Indyjskiego – od Półwyspu Arabskiego przez Pakistan i Indie po Bangladesz^[3].

Do Polski zalatuje wyjątkowo, stwierdzony dwukrotnie (15–19.09.2001 – Zbiornik Turawski, 17.07.2014 – ujście Wisły^[6][7]).

Morfologia

Wygląd

W szacie godowej samiec ma białą głowę, szyję i pierś bardzo gęsto pokrytą czarnymi plamami. Grzbiet i pokrywy skrzydłowe czarne z dużymi, rdzawymi plamami na łopatkach. Spód ciała biały, dziób i nogi czarne. Samica nieco większa, z mniejszymi rdzawymi plamami. W upierzeniu spoczynkowym wierzch ciała bladoszary, a spód biały. Na wierzchu i piersi ciemne cętki.

Wymiary średnie^[2]

długość ciała 26–28 cm
rozpiętość skrzydeł 56–66 cm
masa ciała 115–248 g

Ekologia i zachowanie

Biotop

Tundra, poza okresem lęgowym morskie wybrzeża.

Gniazdo

Na ziemi.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju–czerwcu 4 jaja.

Wysiadywanie, pisklęta

Jaja wysiadywane są przez okres około 21 dni przez obydwoje rodziców. Pisklętami opiekuje się wyłącznie samiec.

Pożywienie

Bezkręgowce uzupełniane w okresie lęgowym pokarmem roślinnym.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2015 roku klasyfikuje biegusa wielkiego jako gatunek zagrożony (EN); powodem tej decyzji jest szybko malejąca liczebność populacji wskutek osuszania przez człowieka terenów wykorzystywanych przez te ptaki jako miejsce postoju w trakcie przelotów. Wcześniej – od 1988 roku biegus wielki klasyfikowany był jako gatunek najmniejszej troski (LC), a od 2010 roku jako gatunek narażony (VU). Organizacja Wetlands International w 2007 roku szacowała liczebność światowej populacji na 292–295 tysięcy osobników^[3].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[8].

Zobacz też

• ptaki Polski