Czapla złotawa

Czapla złotawa^[3], czapelka złotawa^[4] (Ardea ibis) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae).

Czapla złotawa

Ardea ibis
Linnaeus, 1758
Przedstawiciel podgatunku nominatywnego w szacie godowej (Floryda)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	pelikanowe
Podrząd	czaplowce
Rodzina	czaplowate
Podrodzina	czaple
Rodzaj	Ardea
Gatunek	czapla złotawa
Synonimy
Bubulcus ibis (Linnaeus, 1758)[1] Ardeola ibis (Linnaeus, 1758) Egretta ibis (Boddaert, 1783)[1] Ardeola ibis seychellarum Salomonsen, 1934[1] Bubulcus coromandus (Boddaert, 1783)[1] Cancroma Coromanda Boddaert, 1783[1] Ardea bubulcus Audouin, 1826[1] Bubulcus ruficrista Bonaparte, 1855[1]
Podgatunki
A. i. ibis Linnaeus, 1758 A. i. coromandus (Boddaert, 1783)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Terytorium lęgowe      Terytorium poza sezonem lęgowym      Zasięg całorocznego występowania

Podgatunki i zasięg występowania

B. i. coromandus w szacie godowej (Japonia)

Czapla złotawa zamieszkuje w zależności od podgatunku^[3]:

• A. ibis ibis – czapla złotawa – Afryka, południowa Europa, Azja Mniejsza i Bliski Wschód po Morze Kaspijskie. Introdukowana około 1910 roku w Ameryce Południowej rozpoczęła ekspansję, około 1930 r. kolonizując w szybkim tempie obszary o ciepłym klimacie Ameryki Południowej i Północnej. Np. w 1956 na Florydzie było już około 6000 par lęgowych.

Do Polski zalatuje (do końca 2021 roku stwierdzono ją 25 razy, obserwowano łącznie 29 osobników^[5]).

• A. ibis coromandus – czapla złotoszyja – południowa i wschodnia Azja, Australazja. Przez niektórych autorów uznawana za osobny gatunek^[6].

Gatunek inwazyjny^[7].

Morfologia

Osobnik w szacie spoczynkowej w locie

Wygląd

Upierzenie białe, z żółtym czubem na głowie, żółtą piersią i częścią grzbietu. Nogi i dziób czerwone. Poza sezonem lęgowym upierzenie całkowicie białe^[8].

Wymiary średnie

długość ciała ok. 48–52 cm^[9]
rozpiętość skrzydeł 90–95 cm^[9]
masa ciała ok. 300–400 g

Ekologia i zachowanie

Jajo z kolekcji muzealnej

Biotop

Bagna, pola ryżowe, łąki, sawanny i inne środowiska. Jest słabiej związana z wodą niż inne gatunki czapli. Często towarzyszy stadom dużych ssaków.

Gniazdo

Na drzewie, krzewie lub w trzcinach. Tworzy zwarte kolonie, często w towarzystwie innych gatunków czapli.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 2 do 5 błękitnych jaj^[10]: w kwietniu – maju w Ameryce Północnej, kwietniu – czerwcu w Eurazji, wrześniu – lutym w Australii, a w różnych porach roku w strefie równikowej.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 21–24 dni przez obydwoje rodziców^[10]. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 45 dniach.

Pożywienie

Głównie owady, które są wypłaszane z trawy przez duże zwierzęta.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czaplę złotawą za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 4 000 000 – 9 850 000 osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[2].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[11].

Zobacz też

• ptaki Polski