Czareczka czarniutka

Czareczka czarniutka (Pseudoplectania nigrella (Pers.) Fuckel) – gatunek grzybów z rodziny Sarcosomataceae^[1].

Czareczka czarniutka

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	Sarcosomataceae
Rodzaj	czareczka
Gatunek	czareczka czarniutka
Nazwa systematyczna
Pseudoplectania nigrella (Pers.) Fuckel Jb. nassau. Ver. Naturk. 23-24: 324 (1870)

Worek z zarodnikami

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pseudolectania, Sarcosomataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza nigrella. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1870 r. Leopold Fuckel, przenosząc go do rodzaju Pseudolectania^[1].

Niektóre synonimy^[2]::

• Crouania nigrella (Pers.) Hazsl.
• Otidella nigrella (Pers.) J. Schröt. 1893
• Peziza nigrella Pers. 1801
• Plectania nigrella (Pers.) P. Karst. 1885

Morfologia

Model wstążkowy fragmentu polipeptydu plektasyny

Owocniki mają formę apotecjów; są czarkowate, średnicy do 30 mm. Wnętrze owocnika odznacza się błyszczącą czarną barwą. Miąższ nie ma szczególnego zapachu ani smaku.

Worki cylindryczne, o wymiarach 250–300 × 11–13 μm, nie reagują z odczynnikiem Melzera. Wysyp biały. Zarodniki w liczbie ośmiu w jednym worku, bezbarwne, hialinowe, gładkie, okrągławe, niekiedy z jedną kropelką tłuszczu, o wymiarach 10–12 μm^[3].

Występowanie

Czareczka czarniutka spotykana jest w Europie, Ameryce Północnej (od New Jersey do Manitoby, Wisconsin, Alabamy i Jamajki), Indiach^[4], Japonii^[5] i Australii^[6]. Występuje w Polsce^[7]. została umieszczona w Rejestrze gatunków grzybów chronionych i zagrożonych (GREJ)^[8].

Biochemia

W 2005 roku ukazała się praca, w której zreferowano prace prowadzone nad otrzymaną z owocników czareczki czarniutkiej substancją z grupy defensyn, plektasynę. Plektasyna była pierwszą defensyną otrzymaną z grzyba; te bogate w reszty cysteinowe peptydy opisywano wcześniej jedynie u bezkręgowców (pająków, skorpionów, ważek, małży). Rekombinowany peptyd wywierał silne działanie antybiotyczne in vitro, zwłaszcza wobec Streptococcus pneumoniae, w tym również wobec szczepów opornych na konwencjonalną antybiotykoterapię. Firma farmaceutyczna Novozymes prowadzi obecnie badania nad tym peptydem^[9].