Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Dawia
wieś w województwie mazowieckim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Dawia (kurp. Daźå[5]) – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Łyse[3][7]. Leży na terenie Puszczy Zielonej.
Remove ads
Nazwa
Ludwik Krzywicki w swojej rozprawie Kurpie przyznał, że nie był w stanie ustalić genezy nazwy miejscowości[8]. Etymologia nazwy wyprowadzana jest w XIX-wiecznych źródłach od słowa dławić (w dialekcie kurpiowskim dåźéć[9]) jako określenia na czynność wyrabiania potażu[10]. Według internetowego słownika kurpiowskiego forma zapisu nazwy miejscowości w dialekcie kurpiowskim w mianowniku brzmi Daźå[5].
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Najstarszym zachowanym historycznym źródłem, w którym pojawia się Dawia (pod nazwą Fabryka Dawia), jest mapa województwa mazowieckiego autorstwa Karola de Perthéesa z 1791[11]. Kolejnym jest dokument władz pruskich z 13 września 1795, który zawiera listę wsi i miast z likwidowanych starostw polskich[12].
Według Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego w obrębie wsi znajdowały się rządowe barcie[13]. Inne źródła z XIX wieku wskazują wieś jako miejsce wyrabiania potażu[14].
Od czasu założenia wsi wierni kościoła rzymskokatolickiego należeli do parafii w Myszyńcu. W maju 1838 wieś została od niej odłączona i przyłączona do parafii w Lipnikach[15].
W wyniku działań pierwszowojennych zniszczone zostało 74% zabudowań wsi[16].
Przynależność administracyjna
I RP
W czasach I Rzeczypospolitej wieś znajdowała się w granicach ziemi łomżyńskiej, podlegając pod starostwo niegrodowe łomżyńskie (leśnictwo łomżyńskie)[17].
1795–1918
Po III rozbiorze (w okresie 1795–1807) wieś znajdowała się w powiecie łomżyńskim departamentu białostockiego Prus Nowowschodnich[18]. Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego znalazła się w granicach departamentu i powiatu łomżyńskiego[19]. W latach 1816–1842 leżała w obrębie obwodu i powiatu łomżyńskiego województwa augustowskiego[20], a od 1837 w obwodzie i powiecie łomżyńskim guberni augustowskiej. W wyniku zmian administracyjnych wynikających z Ustawy o Zarządzie gubernijalnym i Powiatowym w Guberniach Królestwa Polskiego z 31 grudnia 1866 Dawia znalazła się w gminie Gawrychy powiatu kolneńskiego w guberni łomżyńskiej[21][22].
W trakcie I wojny światowej, na mocy Rozporządzenia dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego, wprowadzonego 22 marca 1916, wieś znalazła się w granicach powiatu łomżyńskiego[23].
II RP
W latach 1919–1932 wieś leżała w województwie białostockim w powiecie kolneńskim – do 31 marca 1930 w gminie Gawrychy, a od 1 kwietnia 1930, rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych, została włączona do gminy Łyse[24]. W wyniku likwidacji powiatu kolneńskiego od 1 kwietnia 1932 została włączona do powiatu ostrołęckiego[25]. W związku z ustawą z 9 kwietnia 1938, która zmieniała granice niektórych województw, od 1 kwietnia 1939 Dawia znalazła się w województwie warszawskim[26].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Lipnikach. Podlegała pod sąd grodzki w Kolnie i okręgowy w Łomży, a najbliższy urząd pocztowy mieścił się w Łysych[27].
W wyniku agresji Niemiec we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją niemiecką. Wraz z całą gminą weszła w skład Landkreis Scharfenwiese w rejencji ciechanowskiej w granicach III Rzeszy[28].
PRL
Dekret PKWN z dnia 21 sierpnia 1944 odwołał podział administracyjny wprowadzony przez okupanta, w związku z czym wieś wraz z całą gminą powróciła do powiatu ostrołęckiego w województwie warszawskim[29]. Na mocy Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 1948, od dnia 1 stycznia 1948 Dawia wraz z gminą Łyse została włączona w granice administracyjne powiatu kolneńskiego w województwie białostockim[30]. Od 4 października 1954, w związku ze zniesieniem gminy Łyse, wieś weszła w skład gromady Łyse[31]. Na mocy uchwały WRN w Białymstoku z dnia 9 grudnia 1972 znoszącej gromadę Łyse, wieś ponownie znalazła się w granicach gminy Łyse[32]. Od 1 czerwca 1975 Dawia znalazła się w granicach administracyjnych województwa ostrołęckiego[33].
III RP
Od 1 stycznia 1999 wieś znalazła się w granicach administracyjnych gminy Łyse w powiecie ostrołęckim w województwie mazowieckim[34].
Remove ads
Demografia
Dawia liczy 81 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały i czasowy (dane za lipiec 2022)[35].
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads