Dobre Miasto (gmina)

Dobre Miasto – gmina miejsko-wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim.

Dobre Miasto

gmina miejsko-wiejska
Budynek urzędu miasta w Dobrym Mieście
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
TERC	8314033
Burmistrz	Beata Harań
Powierzchnia	258,7 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	16 085[1]
• gęstość	62,2 os./km²
Nr kierunkowy	89
Tablice rejestracyjne	NOL
Adres urzędu: ul. Warszawska 14 11-040 Dobre Miasto
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 23[2] Liczba miejscowości 28[2]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dobre Miasto
Położenie na mapie Polski Dobre Miasto
53°59′N 20°24′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Dobre Miasto.

Według danych z 31 grudnia 2011^[3] gminę zamieszkiwały 16 342 osoby. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku^[4] gminę zamieszkiwało 15 978 osób. Według najnowszych danych z 31 grudnia 2019 roku^[5] gminę zamieszkiwało 15 844 osób.

Środowisko geograficzne

Pod względem fizycznogeograficznym gmina jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim^[6].

Rzeźba terenu

Na jej terenie występują^[6]:

• wysoczyzna moreny dennej i czołowej (zachodnia i południowo-wschodnia część)
• sandr (środkowa i północno-wschodnia część)
• doliny rzeczne rzek Łyna, Kwiela i Kirsna.

Północna część gminy charakteryzuje się falistą rzeźbą terenu o wysokościach 80–100 m n.p.m. Wysokości wyraźnie wzrastają w kierunku południowym, gdzie powierzchnia terenu jest usytuowana na wysokości 100–140 m n.p.m. Najwyżej wyniesiony teren znajduje się w południowo-wschodniej części gminy (140–180 m n.p.m.). W wysoczyznę są wcięte doliny rzeczne, które na terenie równinnym są szerokie, a na obszarach wyniesionych głębokie o stromych zboczach^[6].

Geologia

W zachodniej i południowo-wschodniej części gminy powierzchnie zajmują gliny zwałowe. W rejonie Piotraszewa występuje glina o frakcji ilastej tzw. glinoił, o zabarwienie czerwonym, tworząca pokrywę ilastą na glinie zwałowej. Środkowa i północno-wschodnia część gminy to piaski i żwiry wodnolodocowe, których akumulacja była związana z odpływem wód sprzed czoła lądolódu fazy pomorskiej. Tworzą one rozległy sandr Ornety otaczający od południa Wzniesienia Górowskie^[6].

Ponadto w okolicy Barcikowa, Cerkiewnik i Starego Dworu zlokalizowane są złoża kruszyw naturalnych i kredy jeziornej^[6].

Jeziora

Na terenie gminy znajdują się następujące stałe zbiorniki wodne (nazwy według Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii):

• Jezioro Błotne – 54°00’03’’N 20°27’54’’E
• Gilgajny – 54°00’45’’N 20°29’27’’E
• Jezioro Gronowskie – 54°03’58’’N 20°21’35’’E
• Limajno – 53°55’39’’N 20°22’12’’E
• Stobajno – 53°55’27’’N 20°23’55’’E

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[7] gmina Dobre Miasto ma obszar 258,67 km², w tym:

• użytki rolne: 49%
• użytki leśne: 34%

Gmina stanowi 9,11% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2012^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	16 342	100	8379	51,3	7963	48,7
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	63,2		32,4		30,8

Piramida wieku mieszkańców gminy Dobre Miasto w 2014 roku^[1]

Ochrona przyrody

Pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się następujące pomniki przyrody^[8]:

Nr	Lokalizacja	Forma	Nazwa	Obwód przy powołaniu [cm]	Nr ew.	Akt prawny
1.	leśnictwo Kraszewo oddz. 191e	pojedyncze drzewo	sosna pospolita	310	18	Rlb-16/18/52 z 29.12.1952 r.
2.	leśnictwo Kraszewo	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	320	19	Rlb-16/19/52 z 29.12.1952 r.
3.	Dobre Miasto ul. Wojska Polskiego, teren szkoły podstawowej	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	300	764	Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 7 poz. 77 z 18.02.1994 r.
4.	Kunik droga do byłego PGR-u	fragment alei	klon pospolity 5 lip drobnolistnych 2 jesiony wynoosłe	170 od 170 do 440 245 i 250	770-777	Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 7 poz. 77 z 18.02.1994 r.
5.	leśnictwo Stryjkowo oddz. 211i	grupa drzew	2 buki pospolite	310 i 350	882	Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 35, poz. 793 z 18.02.1997 r.
6.	leśnictwo Sarny oddz. 476h	pojedyncze drzewo	świerk pospolity	326	883	Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 35, poz. 793 z 18.02.1997 r.
7.	leśnictwo Smolajny oddz. 379j	pojedyncze drzewo	sosna pospolita	332	886	Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 35, poz. 793 z 18.02.1997 r.
8.	leśnictwo Kochanówka oddz. 256a	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	380	887	Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 35, poz. 793 z 18.02.1997 r.
9.	Nadleśnictwo Wichrowo, Leśnictwo Dwa Stawy, oddz. 603f	pojedyncze drzewo	daglezja zielona „Daglezja”	300	-	Uchwała nr XLVIII/300/2017 Rady Miejskiej w Dobrym Mieście z dnia 25 października 2017 r.
10.	Nadleśnictwo Wichrowo, Leśnictwo Dwa Stawy, oddz. 630a	pojedyncze drzewo	grab pospolity „Parasol”	280	-	Uchwała nr XLVIII/300/2017 Rady Miejskiej w Dobrym Mieście z dnia 25 października 2017 r.
11.	Nadleśnictwo Wichrowo, Leśnictwo Dwa Stawy, oddz. 613k	pojedyncze drzewo	sosna zwyczajna „Królowa”	275	-	Uchwała nr XLVIII/300/2017 Rady Miejskiej w Dobrym Mieście z dnia 25 października 2017 r.

Do 2017 roku na terenie miasta przy ul. Wojska Polskiego 26, rosły 3 lipy drobnolistne uznane za pomniki przyrody w 1994 roku o obwodach 230, 260 i 405 cm^[9].

Obszary Chronionego Krajobrazu

Na terenie gminy znajdują się^[6]:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny
• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny.

Miejscowości

Gmina Dobre Miasto jako jednostka samorządowa obejmuje swym zasięgiem miasto Dobre Miasto (podzielone na 5 osiedli) oraz 22 sołectwa: Barcikowo, Bzowiec, Cerkiewnik, Głotowo, Jesionowo, Kabikiejmy, Kabikiejmy Dolne, Knopin, Kosyń, Kunik, Łęgno, Mawry, Międzylesie, Nowa Wieś Mała, Orzechowo, Piotraszewo, Podleśna, Praslity, Smolajny, Stary Dwór, Swobodna, Urbanowo.

Miejscowości bez statusu sołectwa: Chmury, Kazimierowo, Kłódka, Krzyżno, Wichrowo.

Sąsiednie gminy

Dywity, Jeziorany, Lidzbark Warmiński, Lubomino, Świątki

Miasta partnerskie

• Quakenbrück (DE)
• Montierchaume (FR)
• Boguszów-Gorce (PL)
• Radzionków (PL)
• Kostopol (UA)

Zobacz też

• Dekanat Dobre Miasto