Dront samotny

Dront samotny^[4] (Pezophaps solitaria) – gatunek dużego, nielotnego ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Był endemitem wyspy Rodrigues, wymarł około 1790 roku. Najbliższym krewnym zarówno dronta dodo jak i dronta samotnego jest nikobarczyk (Caloenas nicobarica).

Dront samotny

Pezophaps solitaria[1]
(J. F. Gmelin, 1789)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	gołębiowe
Rodzina	gołębiowate
Podrodzina	trerony
Rodzaj	Pezophaps Strickland, 1848
Gatunek	dront samotny
Synonimy
Didus solitarius J. F. Gmelin, 1789[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
wymarły
Zasięg występowania

Ewolucja i wymarcie

Dront samotny był jedynym przedstawicielem rodzaju Pezophaps. Badania molekularne wykazały, że dront dodo (Raphus cucullatus) oraz dront samotny wyewoluowały ze wspólnego gołębiopodobnego przodka, żyjącego w południowo-wschodniej Azji. 42 mln lat temu oddzielił się on od linii ewolucyjnej swoich krewnych, przewędrował przez teren dzisiejszego Oceanu Indyjskiego i osiedlił się na terenie Maskarenów, powstałych około 26 mln lat temu. Wtedy nastąpiło rozejście się linii ewolucyjnych tych dwóch gatunków. Gdy część wysp przestała istnieć, dront dodo i dront samotny przemieściły się odpowiednio na Mauritius i Rodrigues (powstałe odpowiednio 8 i 1,5 mln lat temu)^[5].

Wiadomo, że w 1761 roku dront samotny był już skrajnie rzadki. W latach 1770–1790 przestał być widywany i prawdopodobnie wtedy wymarł^[6]. Jego mięso opisywano jako smaczne i prawdopodobnie wyginął z powodu polowań^[7].

W przeciwieństwie do dronta dodo, nie zachowały się żadne wypchane okazy dronta samotnego^[8].

Morfologia

W raporcie z podróży François Leguata znalazła się informacja, że dront samotny to najczęściej występujący ptak na wyspie. Opis gatunku brzmiał następująco^[6]:

Pióra samców są w brązowym, szarym kolorze. Stopy i dziób podobne są do indyczych, jednakże bardziej koślawe. Nie posiadają ogona [...], są wyższe niż indyki. Szyja jest prosta, nieco dłuższa niż u indyków, gdy podniosą głowę. Oczy czarne i żywe, na głowie brak grzebienia [...] Nigdy nie latają, ich skrzydła są za małe, by utrzymać ich ciężar. Mogą jedynie nimi trzepotać, gdy wołają inne osobniki. [...] Samice są piękne, trochę płowe, trochę brązowe [...]

Zachowanie

W okresie od marca do września dronty samotne magazynowały zapasy tłuszczu, masa niektórych samców dochodziła do 20,4 kg (45 funtów). Wiadome jest, że trzepotanie skrzydłami odgrywało rolę w komunikacji między osobnikami. Złapane przez człowieka w niewolę, nie chciały przyjmować pożywienia i umierały^[6].

Lęgi

Gniazdem drontów był kopiec z liści o wysokości około 45 cm. Samiec i samica wysiadywały jedno jajo przez około 7 tygodni. Młode usamodzielniały się po kilku miesiącach. Inne dronty samotne nie zbliżały się do gniazda na bliżej niż 200 jardów (1 jard ≈ 0,91 m). Samce nie opuszczały samic, komunikowali się ze sobą za pomocą trzepotania skrzydeł. Prawdopodobnie dronty samotne były monogamiczne i żyły w tej samej parze aż do śmierci^[6].

Zobacz też

• Turdus Solitarius