Orzechówka mączysta

Orzechówka mączysta (Encoelia furfuracea (Roth) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny Cenangiaceae^[1]

Orzechówka mączysta

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	Cenangiaceae
Rodzaj	orzechówka
Gatunek	orzechówka mączysta
Nazwa systematyczna
Encoelia furfuracea (Roth) Karst. Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 19: 218 (1871)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Encoelia, Cenangiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1797 r. Albrecht Wilhelm Roth nadając mu nazwę Peziza furfuracea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Petter Karsten, przenosząc go do rodzaju Encoelia^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

• Cenangium furfuraceum (Roth) De Not. 1864
• Discina furfuracea (Rehm) Sacc. 1889
• Galactinia furfuracea (Rehm) Boud. 1907
• Peziza cinatica Pfister 1979
• Peziza furfuracea (Rehm) Smitska 1972
• Peziza furfuracea Roth 1797
• Phibalis furfuracea (Roth) Wallr. 1833
• Plicaria furfuracea Rehm 1884

Nazwa polska według opracowania M.A. Chmiel^[3].

Morfologia

Młody w postaci grubej kuli barwy cynamonowej i grubo otrębiasto-łuseczkowatej; rozkłada się gwiazdkowato i rozpościera tak, że widać jego cynamonowobrązową do czerwonobrązowej gładką warstwę zarodnikonośną. Do 1,5cm średnicy^[4].

Również w zimie rozwija się na gałązkach leszczyny, olszy i klonu rzadki korzak czarniawy (Ionomidotis fulvotingens). Jego ciemnobrązowe do prawie czarnych owocniki wyrastają w gęstych skupieniach. Są za młodu pucharkowate, potem płaskie i nieregularnie powyginane. Inne czarno zabarwione gatunki z tego samego kręgu pokrewieństwa, a także bardzo rzadka orzechówka wiązkowa (Encorella fascicularis) pojawiają się wczesną wiosną na jeszcze nie okorowanych, opadłych gałązkach topoli i jesionu^[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce uważany jest za rzadki, choć prawdopodobnie jest przeoczany^[4].

W zimie wystaje spod spękanej kory świeżo obumarłych i jeszcze stojących olsz i leszczyn, przeważnie w skupieniach małych, gęstych, dość trwałych i odpornych na mróz^[4].