Flaming andyjski

Flaming andyjski^[4], czerwonak andyjski (Phoenicoparrus andinus) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny flamingów (Phoenicopteridae). Występuje w zachodniej części Ameryki Południowej. Nie wyróżnia się podgatunków^[2][5]. Narażony na wyginięcie.

Flaming andyjski

Phoenicoparrus andinus[1]
(Philippi, 1854)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	flamingowe
Rodzina	flamingi
Rodzaj	Phoenicoparrus
Gatunek	flaming andyjski
Synonimy
Phoenicopterus andinus Philippi, 1854[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
narażony na wyginięcie
Zasięg występowania
w sezonie lęgowym      występuje przez cały rok      poza sezonem lęgowym

Morfologia

Długość ciała wynosi około 100 cm, zaś jego masa 2–2,4 kg^[6]. Dziób u nasady żółty, poza tym czarny. Nogi żółte. Generalnie upierzenie białe, różowawe na piersi. Lotki czarne, pokrywy skrzydłowe i podskrzydłowe II rzędu czerwone.

Zasięg

Występuje w północnym Chile, północno-zachodniej Argentynie, w zachodniej Boliwii i na południowych krańcach Peru. Obserwacje z Brazylii początkowo wskazywały na to, że przebywające na terenie państwa osobniki znalazły się tam przypadkowo, np. w wyniku silnych wiatrów; ostatnie obserwacje grup do 32 osobników wskazują na możliwość istnienia tam nielicznej populacji zimującej^[2]. Spotykany zazwyczaj na wysokości 3500–4500 m n.p.m. w okolicach słonych jezior^[6]. Może poruszać się między zbiornikami w razie braku pokarmu^[2].

Zachowanie

Żywi się małymi glonami odcedzanymi z warstwy wody nad osadem dennym^[6], w szczególności okrzemkami (Bacillariophyceae) z rodzaju Surirella. W trakcie żerowania powoli kroczy, raz po raz przystając. Flaming andyjski odzywa się wyższymi dźwiękami niż flaming chilijski (Phoenicopterus chilensis). Zazwyczaj wydaje z siebie kwaczące, podobne jak u kaczek KAH-KAH-kah-kah-kah, wysokie szczebiotliwe gwizdy, nosowe chrząknięcia lub płaczliwe, zawodzące gwizdy^[2].

Lęgi

Okres lęgowy trwa w grudniu i styczniu. Ptaki tworzą kolonie liczące do kilku tysięcy osobników^[2]. Gniazdo stanowi kopiec z mułu. Składa jedno białe jajo, które następnie wysiaduje blisko 28 dni^[2]. Młode w momencie wyklucia porasta szary puch; ma prosty dziób i jest karmione wydzieliną z wola, póki jego dziób nie osiągnie odpowiedniego do filtracji kształtu^[6]. Po trzecim roku życia przybiera szatę dorosłą^[2].

Status zagrożenia i ochrona

Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako narażony (VU, Vulnerable), niezmiennie od 1994. Populacja w 2010 liczyła 38 600–38 700 osobników^[2]. W połowie XIX w. i ponownie w latach 80. zbierano jaja flamingów andyjskich w tysiącach sztuk rocznie w celach sprzedaży jako pożywienie. Prócz tego zagrożenie stanowią wahania poziomu wody (także wywołane działalnością człowieka), erozja w miejscach rozrodu i niszczenie ich przez działalność kopalnianą^[7].

P. andinus figuruje na liście załącznika II CITES i załącznika I CMS (Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals). Do tego występuje na 49 obszarach uznanych za ostoje ptaków IBA, w tym chronionych, jak np. Park Narodowy Sajama i Park Narodowy Tunari w Boliwii, Park Narodowy Lagoa do Peixe (Brazylia), Park Narodowy Lauca, Park Narodowy Nevado Tres Cruces, PN Salar del Huasco i PN Volcán Isluga (Chile)^[7].