Innocenty II

Wczesne życie

Grzegorz Papareschi pochodził z Rzymu, z dzielnicy Trastevere (Zatybrze). Karierę kościelną rozpoczynał prawdopodobnie jako kleryk pałacowy antypapieża Klemensa III (1084–1100). Później jednak podporządkował się papieżowi Paschalisowi II, który w 1116 mianował go kardynałem-diakonem Sant'Angelo in Pescheria^[2]. Po raz pierwszy jest poświadczony w tej godności w bulli Paschalisa II z 24 maja 1116. Rok później był legatem w Lombardii razem z kardynałem Janem z Cremy. Uczestniczył w wyborze Gelazjusza II 24 stycznia 1118. Dwukrotnie, 1121–1122 i 1123–1125, był legatem we Francji, za każdym razem w towarzystwie swego przyszłego rywala Piotra Pierleoni. W 1122 razem z Lambertem z Ostii i Sakso z S. Stefano był legatem w Niemczech, gdzie doszło do wynegocjowania konkordatu z Wormacji, kończącego spór o inwestyturę^[2]. Bulle papieskie podpisywał od 24 maja 1116 do 10 kwietnia 1129.

Wybór na papieża

Osobny artykuł: Papieska elekcja 1130.

Bezpośrednio po śmierci Honoriusza II, rankiem 14 lutego 1130 Gregorio Papareschi został wybrany na papieża przez komisję kardynalską wyłonioną jeszcze za życia poprzedniego papieża^[2]. Komisja ta nie zebrała się jednak w pełnym składzie i większość kardynałów nie uznała jej werdyktu. Jeszcze tego samego dnia w kościele S. Marco doszło do powtórnej elekcji, w wyniku której papieżem został kardynał Pietro Pierleoni, który przybrał imię Anaklet II^[1]. Obaj pretendenci zostali konsekrowani tego samego dnia, 23 lutego 1130. Anakleta II konsekrował biskup Porto kardynał Pietro Senex w bazylice laterańskiej, a Innocentego II – biskup Ostii kardynał Giovanni z Camaldoli w kościele S. Maria Nuova, będącym tytularną diakonią kanclerza Ajmeryka, głównego zwolennika Innocentego II^[2]. W krótkim czasie zwolennicy Anakleta II zwyciężyli w Rzymie, wobec czego Innocenty II musiał uciekać z miasta. Rozpoczęła się 8-letnia schizma w Kościele katolickim, zwana schizmą Anakleta^[2].

Pontyfikat

Anaklet II zyskał poparcie normańskiego hrabiego Sycylii Rogera II, któremu nadał tytuł królewski^[1]. W tej sytuacji Innocenty II, po opuszczeniu Rzymu, musiał uchodzić najpierw na północ Włoch, a następnie do Francji^[1]. Tam zyskał poparcie wpływowego kaznodziei, Bernarda z Clairvaux^[1]. Na synodzie w Clermont w listopadzie 1130 Francja i Anglia uznały Innocentego II za prawowitego papieża. Nieco później, pod wpływem arcybiskupa Magdeburga Norberta z Xanten, Innocentego II uznał także król Niemiec Lotar III^[2]. W stosunkowo niedługim czasie zdecydowana większość świata katolickiego opowiedziała się po stronie właśnie jego. Anakleta II popierały jedynie królestwo Sycylii, Mediolan, Akwitania i Szkocja^[2].

Wiosną 1133 Lotar III najechał Italię, chcąc obalić Anakleta II, jednak wyprawa zakończyła się tylko częściowym sukcesem^[2]. Wojska niemieckie zajęły tylko część miasta, w tym Lateran i Watykan. 4 czerwca 1133 Innocenty II koronował Lotara III na cesarza rzymskiego w bazylice laterańskiej^[1]. W tym samym dniu wydał też bullę podporządkowującą polskie diecezje zwierzchnictwu Magdeburga. Po wyjeździe cesarza i jego wojsk papież nie utrzymał się jednak w Rzymie i musiał uchodzić do Pizy, gdzie przebywał do lutego 1137^[1]. W 1135 w Pizie odbył się synod, który ponownie rzucił ekskomunikę na antypapieża^[1]. Krótko po tym synodzie Bernard z Clairvaux oraz kardynałowie Guido Pisano i Mathieu z Albano przeciągnęli Mediolan na stronę Innocentego II.

W czasie pobytu w Pizie Innocenty II wydał bullę protekcyjną dla archidiecezji gnieźnieńskiej, pośrednio unieważniając rozporządzenia z 1133 roku o podporządkowaniu Polski metropolii magdeburskiej (7 lipca 1136).

W 1136 Lotar III ponownie najechał Italię, jednak tym razem nie zdołał zająć Rzymu, choć odniósł kilka sukcesów na południu Italii^[2]. W drodze powrotnej z tej wyprawy, w grudniu 1137, zmarł^[2]. Jeszcze przed śmiercią cesarza, Innocenty II nawiązał rokowania z królem Rogerem II sycylijskim^[2]. Jesienią 1137 Innocenty II ponownie mógł rezydować w Rzymie, a w Salerno pod patronatem Rogera II odbyły się negocjacje kardynałów obu zwaśnionych stron. Wówczas na stronę Innocentego przeszedł kardynał Pietro Pisano, jeden z najbardziej poważanych kanonistów. Schizma zakończyła się de facto wraz ze śmiercią Anakleta II 25 stycznia 1138^[2]. Wprawdzie jego zwolennicy obrali kardynała Grzegorza z SS. Apostoli na antypapieża Wiktora IV, ale ten już 29 maja 1138 podporządkował się Innocentemu II^[1].

W 1139 zwołał Sobór laterański II, który zlikwidował skutki schizmy po wystąpieniu antypapieża Anakleta II^[1]. Wbrew wcześniejszym obietnicom łaski, byli stronnicy Anakleta II zostali w większości pozbawieni swych stanowisk i godności, co spotkało się z krytyką m.in. Bernarda z Clairvaux^[2].

Po soborze Innocenty II wznowił walkę z Rogerem II, jednak poniósł porażkę^[1]. 25 lipca 1139 papież zawarł z Rogerem II traktat, w którym uznał jego tytuł królewski w zamian za hołd lenny z ziem Apulii i Sycylii^[1]. W 1141 Innocenty II toczył spór z królem Francji Ludwikiem VII o obsadę archidiecezji Bourges, czego skutkiem było nałożenie interdyktu na wszystkie miejsca pobytu króla^[2].

W 1143 w Rzymie wybuchła rebelia pod wodzą Arnolda z Brescii, księdza, który już wcześniej został potępiony za nieortodoksyjne poglądy. W rezultacie tego buntu powstała rzymska komuna miejska, kwestionująca świecką władzę papieża nad miastem^[2].

Innocenty II zmarł 24 września 1143 w Rzymie^[1].

Życiorys

Wczesne życie

Wybór na papieża

Pontyfikat

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on