James Gavin

James Maurice Gavin (ur. 22 marca 1907 w Nowym Jorku jako James Nally Ryan, zm. 23 lutego 1990 w Baltimore) – amerykański żołnierz wojsk powietrznodesantowych, generał porucznik. W czynnej służbie wojskowej od 1924 do 1958; dowodził m.in. 505 pułkiem piechoty spadochronowej (sierpień 1942 – wrzesień 1944), wchodzącym w skład 82 Dywizji Powietrznodesantowej, a od operacji Market Garden we wrześniu 1944 – całą tą dywizją.

James Gavin

The Jumping General, Jumping Jim,
Slim Jim

generał porucznik
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1907 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	23 lutego 1990 Baltimore
Przebieg służby
Lata służby	1924–1958
Siły zbrojne	US Army
Jednostki	82 Dywizja Powietrznodesantowa
Stanowiska	dowódca 505. pułku piechoty, dowódca 82 DPD
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: operacja Husky operacja Overlord operacja Market Garden
Późniejsza praca	ambasador USA we Francji (1961–62)
Odznaczenia

Generałowie Matthew Ridgway i James Gavin podczas bitwy o Ardeny, 19 grudnia 1944 roku

Zwany był „The Jumping General” („Skaczący Generał”), ponieważ uczestniczył w desantach jednostek, którymi dowodził. Bardzo lubiany przez żołnierzy podległych mu jednostek, otrzymał od nich przydomek „Slim Jim” („Smukły Jim”) z uwagi na wysportowana sylwetkę. Był znany także z przeciwstawiania się segregacji rasowej w wojsku, co zdobyło mu dużą popularność.

Życiorys

Urodził się w Brooklynie jako syn ubogich imigrantów irlandzkich. W wieku około dwóch lat trafił do sierocińca, skąd wkrótce (w 1909) został adoptowany przez górnika Martina Gavina i jego żonę, Mary, z Mount Carmel w Pensylwanii. Rodzinie Gavinów także nie wiodło się najlepiej: 12-letni James zmuszony był porzucić szkołę i podjąć pracę, by wesprzeć budżet rodzinny. Skończywszy 17 lat, wyjechał do Nowego Jorku, by szukać pracy. Wkrótce zaciągnął się do wojska^[a] i swoją przysięgę wojskową złożył 1 kwietnia 1924. Skierowany został do Panamy^[b], gdzie służył w jednostce artylerii nabrzeżnej w Fort Sherman. Jesienią 1924 podjął naukę w szkole w Corozal Town w Belize, dzięki czemu nadrobił zaległości edukacyjne i mógł wstąpić latem 1925 do uczelni wojskowej w West Point. Ukończył ją w 1929 w stopniu podporucznika (Second Lieutenant) i w tym samym roku ożenił się z Irmą Baulsir.

Po West Point skierowany został w rejon Douglas w Arizonie, na pogranicze meksykańsko-amerykańskie. Później trafił do szkoły piechoty w Fort Benning w Georgii, a następnie był instruktorem piechoty w Fort Sill w Oklahomie. W 1936 skierowano go na Filipiny, skąd wrócił po półtora roku z rodziną do Waszyngtonu. Następnie służył w 3 Dywizji Piechoty, po czym – awansowany do stopnia kapitana – objął dowództwo kompanii „K” w 7 Dywizji Piechoty.

Następnie trafił znów do West Point na dodatkowe szkolenie w dziedzinie taktyki wojskowej. W tym czasie zetknął się z taktyką wojsk powietrznodesantowych, którymi miał dowodzić w przyszłości.

W czasie II wojny światowej James Gavin służył w Europie; awansowany na generała brygady w 1943 był najmłodszym amerykańskim generałem od czasów wojny secesyjnej. Brał udział w operacjach: Husky (inwazja Sycylii, lato 1943), Overlord (przełamanie Wału Atlantyckiego, lato 1944) i Market Garden (jesień 1944^[1]). Po wojnie był zwolennikiem tworzenia oddziałów kawalerii powietrznej wykorzystującej śmigłowce. Między innymi jego zasługą jest masowe wykorzystywanie helikopterów przez wojska amerykańskie w operacjach po II wojnie światowej, w tym podczas wojny wietnamskiej.

Po przejściu na emeryturę James Gavin pełnił jeszcze, na prośbę prezydenta J.F. Kennedy’ego, funkcję ambasadora USA we Francji (1961–1962).

Odznaczenia

• Distinguished Service Cross (dwukrotnie)
• Distinguished Service Medal
• Silver Star
• Bronze Star
• Purple Heart
• Army Commendation Medal
• American Defense Service Medal
• European-African-Middle Eastern Campaign Medal
• World War II Victory Medal (USA)
• Army of Occupation Medal
• Distinguished Service Order (Wielka Brytania)
• Oficer Legii Honorowej
• Croix de Guerre z palmą (Francja)
• Croix de Guerre z palmą (Belgia)

Film

Postać generała Gavina pojawiła się w dwóch znanych filmach fabularnych. W obrazie Najdłuższy dzień (1962), wyreżyserowanym przez Kena Annakina, w jego roli wystąpił Robert Ryan, natomiast Ryan O’Neal zagrał go w filmie O jeden most za daleko (1977) w reżyserii Richarda Attenborough. W obu produkcjach gen. Gavin pełnił funkcję konsultanta wojskowego.

Uwagi

1. Nie mając skończonych 18 lat, musiałby uzyskać zgodę swoich opiekunów; obawiając się, że jej nie dostanie, skłamał rekrutującemu go oficerowi, że jest sierotą.
2. Na podstawie traktatu z 1903 wojska amerykańskie mają wieczyste prawo stacjonowania w Strefie Kanału Panamskiego.