Jan Trzeciak (poseł)

Jan Trzeciak (ur. 15 stycznia^?/28 stycznia 1902 w majątku Zosin, gmina Szarkowszczyzna, zm. 10 marca 1993 w Warszawie) – polski inżynier rolnik, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm V kadencji (II Rzeczypospolitej), w czasie okupacji niemieckiej Delegat Rządu na Okręg Nowogródzki.

Jan Trzeciak

Jan Trzeciak w okresie okupacji
Data i miejsce urodzenia	15 lub 28 stycznia 1902 Zosin, gmina Szarkowszczyzna
Data i miejsce śmierci	10 marca 1993 Warszawa
Poseł na Sejm V kadencji (II RP)
Okres	od 1938 do 1939
Przynależność polityczna	Obóz Zjednoczenia Narodowego
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie Józefa i Malwiny z domu Korzon (1876–1959)^[1][2]. Miał trzech braci rodzonych i troje rodzeństwa przyrodniego^[1]. Od 1913 roku był harcerzem^[3].

W 1918 roku przerwał naukę w gimnazjum w Wilnie i walczył w samoobronie wileńskiej, z którą 5 stycznia 1919 roku opuścił Wilno. Jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej^[3] brał udział w Bitwie Warszawskiej w 18 pułku artylerii polowej, w obsłudze działa. Na własną prośbę został przeniesiony do 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Żeligowskiego, do 6 Harcerskiego Pułku Strzelców. Uczestniczył w wyzwalaniu Wilna w październiku 1920 roku.

Po zakończeniu wojny zdał maturę eksternistyczną w Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie. W 1925 roku ukończył studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego i uzyskał dyplom inżyniera rolnika^[3]. Specjalizował się w genetyce roślin. Wraz ze swoim przyjacielem Tomaszem Zanem (prawnukiem Tomasza Zana) pracował w majątku Golęcin, prowadzonym w celach doświadczalnych przez Uniwersytet Poznański (m.in. hodowano tam różne rasy bydła). W czasie studiów dodatkowo chodził na wykłady prof. Władysława Tatarkiewicza. Po ukończeniu studiów do września 1939 roku był dzierżawcą majątku Romanowce Wańkowiczów w powiecie szczuczyńskim.

Jan Trzeciak działał w spółdzielczości i w samorządzie rolniczym, współpracując z Antonim Kokocińskim. Organizował spółdzielczość mleczarską na Wileńszczyźnie. Założył i przez 10 lat prowadził spółdzielnią mleczarską w Dzikuszkach, przekształconą następnie w serownię doświadczalną Ministerstwa Rolnictwa^[3]. Działał w Obozie Zjednoczenia Narodowego, szczególnie w fazie jego organizacji w roku 1937. Pełnił m.in. funkcję przewodniczącego powiatowej organizacji miejskiej w Szczuczynie, przewodniczącego Organizacji Wiejskiej OZN na okręg nowogródzki^[4], a w lutym 1938 roku był wiceprzewodniczącym okręgu^[3].

W 1938 roku został posłem na Sejm V kadencji (1938–1939) wybranym z ramienia OZN^[5].

Podczas okupacji niemieckiej za zgodą komendy Okręgu Nowogródek AK pracował jako agronom w zarządzie gospodarstw rolnych „Osland” w Lidzie. Jesienią 1943 roku, z rekomendacji komendanta Okręgu Nowogródek AK ppłk. „Borsuka”, Jan Trzeciak, pseudonim „Aleksander”, został mianowany przez Delegaturę Rządu na Kraj delegatem rządu na województwo nowogródzkie^[3][6]. Na przełomie maja i czerwca 1944 roku zrezygnował z funkcji delegata na Okręg Nowogródzki i zgłosił kandydaturę Mariana Jankowskiego pseudonim „Habdank” na swojego następcę. W połowie lipca 1944 roku Jan Trzeciak przeprowadził się do Wilna. Po krótkim pobycie w Wilnie wrócił w Nowogródzkie i objął dowództwo 4 kompanii VII batalionu 77 pułku piechoty AK (był podporucznikiem rezerwy)^[7]. Latem 1945 roku jako repatriant wyjechał do Warszawy.

Po wojnie Jan Trzeciak pracował jako inżynier rolnik w różnych państwowych gospodarstwach rolnych. W 1969 roku przeszedł na emeryturę. Kupił małe gospodarstwo rolne wraz z zabudowaniami we wsi Rakowiec k. Gniewu. Gospodarstwo było znane w okolicy z wyrobu serów, które powstawały zgodnie ze starą tradycją serowarską.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 141-3-13)^[8].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych
• Medal Niepodległości – 15 kwietnia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[9][2]
• Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)^[10]
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej (3 marca 1926)^[11]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921