Kazimierz Piechowski

Kazimierz Piechowski (ur. 3 października 1919 w Rajkowach, zm. 15 grudnia 2017 w Gdańsku) – polski żołnierz, więzień i uciekinier z niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau, żołnierz AK, absolwent Politechniki Gdańskiej, w okresie stalinowskim prześladowany oraz torturowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i skazany sądownie.

Kazimierz Piechowski

Zdjęcie wykonane w KL Auschwitz (Häftling 918)
Data i miejsce urodzenia	3 października 1919 Rajkowy
Data i miejsce śmierci	15 grudnia 2017 Gdańsk
Miejsce spoczynku	cmentarz w Tczewie
Narodowość	polska
Alma Mater	Politechnika Gdańska
Odznaczenia

Życiorys

Pochodził z rodu szlacheckiego Piechowskich herbu Leliwa z Piechowic pod Kościerzyną, szeroko rozgałęzionego na całym Pomorzu, w Polsce, Niemczech, USA i innych krajach. Był synem Franciszka i Marty z domu Czaplewskiej^[1]. Od najmłodszych lat był związany z Tczewem, gdzie przed wojną był działaczem Związku Harcerstwa Polskiego. Z zawodu był ślusarzem^[1].

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej w listopadzie 1939 wraz z kolegą z drużyny harcerskiej Alfonsem „Alkiem” Kiprowskim (ur. 1921^[1]) próbował zbiec na Węgry, aby stamtąd przedostać się do Francji, gdzie tworzone było wojsko polskie. Obaj zostali schwytani przez patrol niemiecki w pobliżu granicy, aresztowani i torturowani. Byli osadzeni w areszcie w Baligrodzie, następnie w więzieniu w Sanoku (od 18 listopada 1939 do 12 marca 1940^[1]), w więzieniu przy Montelupich w Krakowie oraz w Nowym Wiśniczu^[2]. Stamtąd 20 czerwca zostali przeniesieni do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau wraz z drugim transportem więźniów od czasu jego utworzenia. Piechowski otrzymał numer obozowy 918. Uczestniczył w apelu, podczas którego o. Maksymilian Kolbe ofiarował swoje życie za życie Franciszka Gajowniczka^[3].

Ucieczka z Auschwitz-Birkenau

Steyr 220

Obawiając się śmierci, po dwóch latach zdecydował się na ucieczkę z obozu. Ucieczka rozpoczęła się 20 czerwca 1942. Kazimierz Piechowski wraz z trzema innymi więźniami: por. AK Stanisławem Jasterem, mechanikiem Eugeniuszem Benderą i księdzem Józefem Lempartem z Wadowic włamali się do magazynu mundurów i broni, wykradli samochód esesmański Steyr 220 i uzbrojeni wyjechali nim przez punkt kontrolny tzw. dużego łańcucha straży wokół terenu obozowego. Piechowski, przebrany w mundur oficera nie posiadał żadnych dokumentów, a ucieczkę umożliwiła mu biegła znajomość języka niemieckiego, wyniesiona z domu rodzinnego. Była to jedna z najbardziej brawurowych i spektakularnych ucieczek z KL Auschwitz w dziejach tego obozu. Została przedstawiona w fabularyzowanym dokumencie, nakręconym przez BBC, w którym wystąpił także sam Piechowski.

Po ucieczce wstąpił do Armii Krajowej, w której szeregach walczył do końca wojny.

Po wojnie

Po powrocie w 1945 na Pomorze podjął pracę. Po donosie dotyczącym akowskiej przeszłości został skazany na 10 lat więzienia, z czego odsiedział siedem^{[w jakich latach?]}. Ukończył studia na Politechnice Gdańskiej, uzyskując tytuł inżyniera^[4]. Pracował w Stoczni Gdańskiej^[5].

Swoje przeżycia i spostrzeżenia opisał w książkach Byłem numerem… historie z Auschwitz (2004, ISBN 83-7257-140-6) oraz My i Niemcy (2008, ISBN 978-837257-308-7), wydanych nakładem Wydawnictwa Sióstr Loretanek w Warszawie. Z inspiracji dr. Adama Cyry, starszego kustosza z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, reżyser Marek Tomasz Pawłowski zrealizował o Piechowskim film dokumentalny, zatytułowany „Uciekinier”^[6].

Wypowiedzi Kazimierza Piechowskiego z 2012 zostały wykorzystane w filmie dokumentalnym pt. Jaster. Tajemnica Hela z 2014, opowiadającym o Stanisławie Jasterze^[7]. W styczniu 2015 r. w audycji Polskiego Radia „Godzina Prawdy” jeszcze raz opowiedział swoją historię Michałowi Olszańskiemu^[8].

Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 16 lipca 2015 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej^[9]. 22 maja 2015 odebrał nagrodę Kustosza Pamięci Narodowej, przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej^[10].

Na stałe mieszkał w Gdańsku, gdzie zmarł 15 grudnia 2017 w wieku 98 lat^[11][12]. 22 grudnia po mszy świętej w kościele św. Józefa został pochowany na cmentarzu w Tczewie^[13].

Upamiętnienie

• W styczniu 2006 na wniosek Senatora RP Macieja Płażyńskiego Rada Miasta Tczewa nadała Kazimierzowi Piechowskiemu tytuł Honorowego Obywatela.
• Piechowskiemu poświęcono polski film dokumentalny reżyserii Marka Pawłowskiego, zatytułowany Uciekinier (2006)^[14].
• Katy Carr, brytyjska piosenkarka z polskimi korzeniami, poświęciła ucieczce Kazimierza Piechowskiego z Auschwitz swoją piosenkę „Kazik Kommander’s Car” z albumu Coquette^[15][16].
• Audytorium w budynku Collegium sub Horologio w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu otrzymało imię Kazimierza Piechowskiego^[17].